• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ważą się losy dworu Ernsttal w Oliwie

Rafał Borowski
19 maja 2020 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zobacz, w jakim obecnie stanie znajduje się Dwór Ernsttal w Oliwie

Należący do miasta zabytkowy dwór przy ul. Bytowskiej 1 w Oliwie ma zostać przekazany Muzeum Gdańska i ogrodowi zoologicznemu. Zanim to jednak nastąpi, znajdujący się w fatalnym stanie technicznym budynek musi przejść kapitalny - i przede wszystkim kosztowny - remont. Niestety na chwilę obecną nie wiadomo, kiedy zostanie wykonany. Przełomem w tej sprawie może okazać się wniosek o dofinansowanie, który został złożony w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska.



Czy wymagające remontu zabytki powinny być przeznaczane na siedziby miejskich instytucji?

O niszczejącym Dworze Ernsttal w Oliwie pisaliśmy po raz pierwszy już blisko dekadę temu, w 2011 r. Wystarczył rzut oka na załączone do artykułu zdjęcie, aby wysnuć wniosek, że to niestety kolejny gdański zabytek, który - delikatnie mówiąc - został poważnie nadszarpnięty zębem czasu.

Czytaj więcej: Dwór Ernsttal. Kolejny zapomniany zabytek w Gdańsku

Do ledwo trzymających się zawiasów drzwi do dworu prowadzą potłuczone, kamienne stopnie. Nad wejściem widać ślady po zarwanym balkonie. Ze zmurszałych okien i okiennic łuszczy się farba. Podobnie na klatce schodowej, pokrytej również bazgrołami. O odpadającym z elewacji tynku, spomiędzy którego prześwitują cegły, nawet nie warto wspominać.

Sprawdź listę firm, świadczących w Trójmieście usługi remontowe i budowlane



Dwór utrwalony na pocztówce z początku XX wieku. Tłumaczenie niemieckiego napisu brzmi: Uzdrowisko Oliwa. Schronisko i kuźnia [w - dop. red.] Dolinie powagi. Dwór utrwalony na pocztówce z początku XX wieku. Tłumaczenie niemieckiego napisu brzmi: Uzdrowisko Oliwa. Schronisko i kuźnia [w - dop. red.] Dolinie powagi.

Wpis do rejestru zabytków w 1972 r.



Dwór Ernsttal należy do miasta, a zarządzają nim Gdańskie Nieruchomości. Stan, w jakim się znajduje jest tym bardziej zasmucający, że określenie "zabytek" nie zostało tutaj użyte na wyrost. Dwór figuruje bowiem w rejestrze zabytków już od 1972 r. Przedstawiciel gdańskiego magistratu tłumaczył we wspomnianym wcześniej artykule, że miasto dostrzega potrzebę przeprowadzenia kapitalnego remontu, ale po prostu nie ma na niego pieniędzy.

Sytuację komplikował fakt, że we dworze zamieszkują dwie rodziny, dwie kolejne w położonej tuż obok dawnej oficynie. W razie przystąpienia do remontu miasto musiałoby zapewnić im zastępcze lokale. W tym miejscu należy zwrócić uwagę - co zresztą przyznawali urzędnicy - że gdyby nie obecność lokatorów, którzy dokonują doraźnych napraw we własnym zakresie, nieruchomość popadłaby w jeszcze większą ruinę.

Czytaj więcej: Co czeka zrujnowane zabytkowe budynki w Gdańsku?

Do tematu powróciliśmy w 2018 r. Pojawiła się wówczas informacja, która mogła dać nadzieję na uratowanie niszczejącego zabytku. Władze Muzeum Gdańska ogłosiły, że starają się o jego przejęcie. Budynek miał zostać zaadaptowany na cele wystawienniczo-konferencyjne.

Dwór Ernsttal na zdjęciu z okresu I wojny światowej, a dokładnie z 1916 r. Budynek został wówczas zaadaptowany na lazaret, czyli polowy szpital wojskowy. Na schodach widoczni żołnierze w mundurach armii kajzerowskich Niemiec. Dwór Ernsttal na zdjęciu z okresu I wojny światowej, a dokładnie z 1916 r. Budynek został wówczas zaadaptowany na lazaret, czyli polowy szpital wojskowy. Na schodach widoczni żołnierze w mundurach armii kajzerowskich Niemiec.

Wniosek jest właśnie poddawany ocenie



Kilka tygodni temu ponownie wybraliśmy się z kamerą na ul. Bytowską 1 w Oliwie. Jak można zobaczyć na naszym filmie, sytuacja praktycznie nie uległa zmianie. Budynek nadal ulega dewastacji, a jej wymownym symbolem jest oznaczająca zabytek tabliczka, która wala się po klatce schodowej. W związku z tym po raz kolejny zapytaliśmy urzędników, jak rysuje się przyszłość dworu.

Okazało się, że wreszcie pojawiła się realna szansa na przeprowadzenie remontu. Władze miasta złożyły wniosek o jego dofinansowanie do jednego z państwowych funduszy. Nie otrzymaliśmy odpowiedzi na pytania, na jaką kwotę oszacowano wartość tej inwestycji oraz kiedy można spodziewać się rozpoczęcia prac budowlanych, o ile oczywiście wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie. Co ciekawe, ewentualnym gospodarzem dworu będzie jednak nie tylko Muzeum Gdańska, ale również Gdański Ogród Zoologiczny.

- Stan budynków jest bardzo zły, dlatego priorytetem jest zapewnienie mieszkań dla pozostałych tam jeszcze rodzin. W sumie dwie rodziny w oficynie i dwie w dworku. Chcielibyśmy pozyskać dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, miasto złożyło wniosek o dofinansowanie projektu "Termomodernizacja zabytkowego Dworu Ernstall wraz z oficyną w Gdańsku". Wniosek jest aktualnie w ocenie konkursowej. Nieruchomość docelowo ma być przekazana Muzeum Gdańska i zoo. Wstępnie zaplanowane są w oficynie pomieszczenia administracyjne, natomiast w budynku dworu będą sale wystawienniczo-edukacyjne oraz konferencyjne - informuje Izabela Kozicka-Prus z referatu prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku.

Sprawdź listę firm, świadczących w Trójmieście usługi renowacyjne



Kolejne zdjęcie dworu z okresu I wojny światowej, a dokładnie z 1917 r. Tym razem na schodach widać postacie kobiet w strojach pielęgniarek. Fakt ulokowania w budynku lazaretu potwierdza napis na tablicy, umieszczonej na jednym z drzew obok wejścia. Niemieckie słowo "Besuchszeit" oznacza po polsku dosłownie "czas odwiedzin", choć bardziej trafne tłumaczenie brzmi "godziny odwiedzin". Kolejne zdjęcie dworu z okresu I wojny światowej, a dokładnie z 1917 r. Tym razem na schodach widać postacie kobiet w strojach pielęgniarek. Fakt ulokowania w budynku lazaretu potwierdza napis na tablicy, umieszczonej na jednym z drzew obok wejścia. Niemieckie słowo "Besuchszeit" oznacza po polsku dosłownie "czas odwiedzin", choć bardziej trafne tłumaczenie brzmi "godziny odwiedzin".

Niezwykle kosztowna inwestycja



Warto sobie uzmysłowić, że w grę wchodzą naprawdę duże pieniądze. Równanie, w którym występują takie składniki, jak: fatalny stan techniczny i wpis do rejestru zabytków musi mieć co najmniej sześciocyfrowy wynik. Dla porównania wartość trwającego właśnie kapitalnego remontu dawnego Domu Zdrojowego w Brzeźnie opiewa na aż ok. 23 mln zł. Zresztą trudno teraz oczekiwać, aby miasto samodzielnie wyasygnowało środki na remont dworu Ernsttal, gdyż z powodu pandemii koronawirusa budżet Gdańska uległ znacznemu uszczupleniu. Tylko w kwietniu do miejskiej kasy wpłynęło ponad 80 mln zł mniej z tytułu podatków niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Czytaj więcej: Trwa modernizacja Domu Zdrojowego w Brzeźnie

- Konserwator zabytków nie ma absolutnie nic przeciwko zapowiedzianym przez miasto planom zmiany gospodarza dworu. W związku z wpisem budynku do rejestru zabytków każdy remont musi zostać skonsultowany z konserwatorem oraz zostać przeprowadzony na podstawie wydanej przez niego zgody. Jednocześnie przypominam również, że zgodnie z prawem na właścicielach zabytków spoczywa obowiązek dbania o nie i utrzymania ich w odpowiednim stanie technicznym - komentuje Marcin Tymiński, rzecznik prasowy pomorskiego konserwatora zabytków.
Dwór Ernsttal na zdjęciu z 1977 r. Warto zwrócić uwagę, że istniała wówczas, nakryta balkonem, drewniana weranda oraz kamienne kule, które spoczywały u podnóża schodów. Dwór Ernsttal na zdjęciu z 1977 r. Warto zwrócić uwagę, że istniała wówczas, nakryta balkonem, drewniana weranda oraz kamienne kule, które spoczywały u podnóża schodów.

Kilka słów o historii dworu



Dwór Ernsttal powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Ma formę piętrowej budowli wzniesionej na rzucie prostokąta, nakrytej czterospadowym dachem. Otaczają go resztki zdziczałego parku albo ogrodu. Pierwotnie reprezentował styl barokowy, lecz w XIX stuleciu przebudowano go w stylu klasycystycznym. Jego nazwa pochodzi od przedwojennej, niemieckiej nazwy doliny, w pobliżu której się znajduje. Ernsttal oznacza po polsku Dolinę powagi.

Dzieje dworu są słabo udokumentowane. Okoliczności jego powstania oraz nazwiska fundatorów zniknęły w mrokach historii. Na początku XX stulecia mieścił się w nim hotel, którego właścicielem był niejaki Laurer. Podczas I wojny światowej ulokowano tutaj lazaret, czyli polowy szpital wojskowy. Podobnie jak większość zabudowy w granicach Oliwy gmach bez szwanku przetrwał zawieruchę II wojny światowej. Tuż po jej zakończeniu został przekształcony w wielorodzinny dom mieszkalny. W tym celu jego wnętrze zostało podzielone na mniejsze kwatery.

Dwór Ernsttal na zdjęciu z przełomu lat 40. i 50. Dzięki niemu wiadomo, że budynek przetrwał nietknięty II wojnę światową. Dwór Ernsttal na zdjęciu z przełomu lat 40. i 50. Dzięki niemu wiadomo, że budynek przetrwał nietknięty II wojnę światową.

Miejsca

Opinie (184) ponad 20 zablokowanych

  • (13)

    Piękny dwór...ehhh...szkoda że miasto tak zaniedbało..dbajmy o zabytki,są one widocznym znakiem dawnej świetności miasta.

    • 135 18

    • kolejny "dwór wstydu" dla miasta

      • 13 5

    • Miasto zaniedbało? Może i tak, masz rację. (3)

      Ale ciekawe co być powiedział gdyby miasto wcześniej zdecydowało się na pobieranie znacznie wyższego czynszu, szczególnie funduszu remontowego?

      • 8 5

      • Bzdury! (2)

        Wystarczy nie wydawać milionów na jakieś rondo "porządkujące" czyli spowalniajace ruch drogowy w odległej dzielnicy Gdańska (co absolutnie nie jest konieczne do zrobienia "na dziś"), a oszczędzone pieniądze przeznaczyć nie tylko na ten budynek, ale na inne w podobnym stanie.
        Ile Gdańsk dopłaca rocznie milionów do stadionu?? Ile za to można by zrobić remontów?
        Tłumaczenie miasta o braku środków jest po prostu żenujące. ZObaczmy z jaką energią miasto porządkuje tereny później wystawione na sprzedaż. Tam nie ma problemu z terminami, pieniędzmi, wysiedleniem mieszkańców.

        • 13 6

        • Jak na Osieku postanowili zrobić Centrum Grassa i Chodowieckiego, pieniądze jakoś się znalazły. A ile tam rodzin wykwaterowano. No ale o Grassa chodziło.

          • 5 4

        • rydwan

          Rydwany się lepiej kupuje i dają większe korzyści miastu;)))

          • 1 0

    • OK nie ma sprawy

      od dzisiaj będziemy dbać o zabytki. Dobrze, że o tym napisałeś. Takich ludzi nam potrzeba.

      • 5 0

    • Może właśnie dlatego nie dbają? (1)

      Żeby mieszkańcy Developeropolis nie wiedzieli o tej dawnej świetności

      • 5 4

      • do czasu jak im się na łeb zawali, wtedy poczują świetność w pełnej krasie

        • 1 0

    • Miasto??? A to miasto tam mieszkalo czy ludzie? (2)

      Winic nalezy meneli, ktorzy tak zapuscili to miejsce. Dlaczego w tym Panstwie ciagle istnieje przeswiadczenie, ze ktos ma zrobic cos za mnie? A jak panstwowe/miejskie to znaczy, ze niczyje i trzeba zniszczyc? Jak ludzie sie nie ogarna i sami nie zaczna dbac o swoje otoczenie to po wieczne czasy bedziemy zyc w Kraju 3go swiata.

      • 7 6

      • Czytaj uważnie "nadczłowieku" - (1)

        "...gdyby nie obecność lokatorów, którzy dokonują doraźnych napraw we własnym zakresie, nieruchomość popadłaby w jeszcze większą ruinę."

        • 12 0

        • Co znaczy, że to lokatorzy nie mają pieniędzy

          • 0 0

    • obok jest kuźnia wodna, która jest remontowana przez muzeum (1)

      ale wiecie jaki pomysł był kilka lat temu? zrobić tam restaurację!!!!!
      pomysł był bodajże z miasta

      • 2 2

      • Gdzie są ekolodzy, którzy tak walczą o Bytowską

        • 1 1

  • Piekny Dwor (6)

    Malo kto wie o tym, ze cale ZOO powstalo na terenach uzdrowiska.

    • 106 1

    • Jest to napisane (3)

      Na terenie ZOO,na tablicy informacyjnej...glownie leczono tam choroby płuc

      • 16 0

      • jak na wdychanie jodu (2)

        to dość kiepskie miejsce - zbyt daleko od morza

        • 3 10

        • daleko? a jaki to problem chorego na taczke i szpacerem na plaze?

          • 3 3

        • Nadmiar Jodu szkodzi a nie leczy.

          • 6 0

    • i powinno sie do tego wrocic (1)

      zadnego trzymania wiecej stworzen w klatkach.

      • 10 11

      • Wiele gatunków tych stworzeń jest blisko wymarcia w środowisku naturalnym i na dłuższą metę nie przetrwa poza zoo.

        • 4 2

  • (11)

    Oj wyczuwam, ze jak miasto na tym polozy lapy to sie nagle okaze, ze dwor byl bardzo latwopalny...

    • 134 34

    • (4)

      Dobra, a teraz obudź się z letargu. Ten dwór jest już własnością miasta i nic kłaść nie musi.

      • 14 11

      • (3)

        Ale fakty sa takie, ze jak znajdzie sie deweloper z wagonikiem pieniedzy to stanie sie to o czym napisalem ;) ten wariant wladze Gdanska juz maja perfekcyjnie przecwiczony.

        • 24 11

        • i dobrze - w chyloni piękny a przez państwo totalnie zrujnowany dworek - oddany (2)

          priv. spółka odnowiła na błysk

          • 6 10

          • Sprawdzone? (1)

            A sprawdził ktoś wszystkie koneksje tych obdarowanych obiektem?

            • 6 0

            • Nie martw się, sztab Kacperka zrobił to z góry na dół.

              Nie odpuściliby takiej okazji.

              • 2 2

    • Mylisz miasto z deweloperami. (2)

      • 3 11

      • a ty próbujesz nam wmawiać coś o czym nie masz pojęcia

        • 5 2

      • miasto robi to za co zaplaci dewloper

        • 12 1

    • I całe szczęście że stał się własnością miasta. Samospalenia dotyczą deweloperów i prywaciarzy

      • 3 1

    • Ale miastem nie zarządza posłanka Pis więc raczej nie spłonie ;-)

      • 1 3

    • ?????

      Miasto nie musi na nim położyć łapy, bo on jest własnością miasta, trzeba czytać ze zrozumieniem

      • 0 0

  • Jak miasto mogło dopuścić do takiej ruiny? (15)

    Czy to było celowe? Doprowadzić do ruiny, sprzedać deweloperowi, samozaplon i w to miejsce nowy budynek?

    • 131 33

    • Proste, brak pieniędzy (9)

      Remont zabytku to miliony złotych, a potem trzeba go utrzymać.

      • 12 15

      • (8)

        wazniejsza promocja w tvn?

        • 23 9

        • (7)

          porównaj sobie koszt remontu a koszt promocji to będziesz miał odpowiedź na swoje pytanie

          • 11 14

          • Tak. jeszcze trzeba przecież dać pieniążki na rydwan, LGBT i genderpropagandę itd. (6)

            • 22 15

            • na ecs rocznie 10 milionów (5)

              • 18 5

              • Znaczy 2 dni szczucia w TVP? (4)

                • 9 12

              • Zabłysł żeś... (3)

                • 3 10

              • Po prostu PiS wmówił lemingom, że rydwan, który kosztował tyle ile pałacimy za... 40 minut propagandy, to zbrodnia...

                A prawdziwe pieniądze lecą bokiem do kieszonek rządzących.

                • 4 8

              • A zebys wiedzial ze zablysl.Ha ha (1)

                • 1 1

              • Jak szklany paciorek w miejskiej toalecie.

                • 1 1

    • Wniosek

      Do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska - żal. (co ma wspólnego zabytek z ochroną środowiska)
      Widać brak jakichkolwiek zasad. Tu chyba tylko chodzi żeby nie zrobić remontu a teren sprzedać jak tylko się da.

      • 14 9

    • Tu są zaniedbania sięgające czasów jeszcze komuny, Dwór podobnie jak wiele innych zabytkowych budynków (1)

      w Gdańsku, zarówno tych istniejących, jak i już wyburzonych prawdopodobnie od czasów tuż powojennych napraw wojennych zniszczeń lub nawet przedwojennych, w przypadku budynków, które jak ten nie uległy żadnym uszkodzeniom nie miał przez całą komunę żadnych poważniejszych remontów, tylko najwyżej doraźne naprawy typu załatanie dziury w dachu, przez którą cieknie woda. A w latach 90 i na początku 2000 to wiadomo jak było. Pieniędzy brakowało, miasta jeśli coś remontowały, to skupiały się głównie na remontach tych najcenniejszych zabytków w centrum, jak u nas cała Droga Królewska.

      I ten stan się nie zmienił, miasta dalej nie mają takich środków, a w wielu przypadkach też chęci, żeby o wszystkie stare budynki zadbać. Zamiast tego wolą opychać je prywatnym osobom, które też czasem przerasta koszt remontu.

      • 9 7

      • Tej mitycznej komuny nie ma od ponad 30 lat, a neoliberalni nieudacznicy wciąż się nią zasłaniają.

        • 5 2

    • Teraz

      Znajomy kupi za grosze tak to działa i będzie hotel nie dla nas tylko dla gości za odryy

      • 9 4

    • Skad ja to znam?

      Sam wystapilem kiedys o wykup zrujnowanego lokalu gminnego sasiadujacego z moim w starej zabytkowej kamienicy. Tam jest totalna ruina-grzyb,wilgoc,brak ogrzewania,brak cieplej wody itd,az dziwne ze ci ich lokatorzy przezyli sporo lat w takich warunkach.I jaka odpowiedz ze strony miasta?No zgadnijcie! Zlali mnie cieplym moczem,kompletny brak zainteresowania.Sami nie maja pieniedzy na remont, a nawet nie sa zainteresowani rozwiazaniem i czesc budynku nadal niszczeje.Oj tu kiedys przyjdzie czas na rozliczenia w naszym miescie...

      • 5 1

  • Magistrat tak nieudolny. Szok co te Pełowskie samorzady robią (18)

    • 98 79

    • (14)

      nie to co minister szumowski dający zarabiać miliony swoim kolegom

      • 24 11

      • Eto skazali w Tiefałen Dwadcat Czetyrje czy w Wyborczoj Gaziete? (13)

        Konsomolskaja Prawda!

        • 9 21

        • Twój ból jest lepszy niż mój. (4)

          Swoim wlasnym jezykiem idz posluguj sie w TVP info-kacapski trolu.

          • 20 8

          • Ameby nie czują bólu więc ci to nie grozi.

            • 3 2

          • W TVP mówi się po polsku, putinowski agencie z Tiefałen Dwadcat Czetyrje . (2)

            • 9 12

            • Już nie pamiętasz, jak Rosjanie przepisywali listy poparcia dla drugiego kandydata na zlecenie PiS? (1)

              Żeby Duda nie został sam?

              Ktrótka pamięć, przecież miesiąc nawet nie minął...

              • 4 7

              • Masz atak POmroczności jasnej?

                Udaj się szybko na SOR!

                • 1 2

        • czytaj w sieciach i od rzeczy, poczujesz się lepiej (2)

          • 5 3

          • Sieci i do rzeczy to takie same scie*wo jak tvp (1)

            • 1 4

            • POoglądajcie Tawariszcz ruskie Tiefałen Dwadcat Czetyrje, POczytajtie Wyborczoj Gazietu..

              • 1 2

        • nie w tv trwam nadającej swoje antypolskie ujadanie z terytorium federacji rosyjskiej towarzyszu proboszczu (2)

          • 3 3

          • Tak gawarili w TVUBN24? (1)

            • 1 1

            • Tak mówił prezes

              Która stacja radiowa ma nadajniki na Uralu (takie góry w Rosji) I mówił, że to podejrzane.

              • 0 0

        • (1)

          google tłumacz ci szwankuje rusku

          • 1 0

          • Jesteś Młot, to się zgadza.

            • 1 0

    • Pieniążki są POtrzebne na rydwan, LGBT i genderpropagandę, a nie na jakieś tam pierdoły.

      • 10 14

    • PiS jest za to skuteczny! W rozwalaniu wszystkiego...

      • 3 8

    • Dwór

      Flaszce go przekazać za friko!
      Za mało ma pałaców "biedaczek"

      • 2 1

  • Jego stan jest katastrofalny (2)

    Obok wyremontowany Dwór Oliwski, a tu takie coś. Wstyd poprostu przed gośćmi hotelowymi ktorzy przyjeżdżają i widzą zaraz obok siebie taka rudere. Sam budynek byłby piekny po wyremontowaniu i adaptacji otoczenia.

    • 103 3

    • Nie widzę problemu - niech właściciel Dworu oliwskiego kupi tę ruderę i za własną kasę wyremontuje, tak by nie raziła

      subtelnych dusz jego gości.
      Yes cannon free market - Tak działa wolny rynek!

      • 2 5

    • po prostu pisze się oddzielnie, pisownia łączna to też wstyd.

      • 0 0

  • Piękny budynek.Przekazac dla ZOO,pomóc przy remoncie i gotowe.No chyba że jakiś deweloper jest zainteresowany tym miejscem i miasto pójdzie mu na rękę.To już przepadł.

    • 72 7

  • (3)

    Pieniądze dla influencerek były ważniejsze niż jakieś tam zabytki Gdańskie.

    • 96 11

    • Zabytki nie głosują w wyborach, mało rozgarnięci ludzie tak.

      • 25 0

    • ważne,że są miliony na tvn i ecs (1)

      • 18 4

      • Ciekawe ile tysięcy takich zabytków w całej Polsce można by wyremontować

        za 10 miliardów, które poszły na TVP...

        • 6 14

  • (2)

    powstał w stylu barokowym w XVIII wieku ale potem przebudowano go w ówcześnie nowoczesnym stylu klasycystycznym. gdyby wtedy na stanowisku był strzok, to takie barbarzyństwo nie miało by miejsca i do dzisiaj byłby w stylu barokowym! bo ten absolwent asp zna się najlepiej na architekturze

    • 27 29

    • (1)

      Gdyby Strzok był konserwatorem jak do Gdańska przyjechał Sobieski to by dzisiaj nie było Kaplicy Królewskiej. Najgorzej jak przed myśleniem jest tempa ideologia, a do tego prikazy z Nowogrodzkiej.

      • 6 20

      • strzok nie pozwoliłby postawić fontanny neptuna, bo tutaj takiej fontanny nigdy nie było! a poza tym neptun to jakieś pogaństwo, a nie polski narodowy katolicyzm!

        • 9 15

  • (9)

    Czemu czekają tak długo na remont? Miasto za bezcen chce przejąć?

    • 52 20

    • Widać takie dyspozycje żeby czekać wydał developer

      A w takim razie wiadomo jak ten "remont" dworka będzie wyglądać. Gaśnica może się przydać.

      • 8 10

    • Przeczytaj artykuł! (1)

      • 13 2

      • Za to nie płacą.

        Płacą za flejmienie :)

        • 6 0

    • (1)

      co miasto ma przejąć jak jest jego właścicielem ,czytajmy ze zrozumieniem.

      • 11 1

      • Tego nas nie uczyli na Nowogrodzkiej

        • 2 5

    • Czytanie męczy wzrok? (2)

      • 9 2

      • czytanie tak bzdur jak oli męczy wzrok (1)

        To zawodowy hejter- krytykant kierujący się zasadą obojętnie co napisali trzeba dowalić.

        • 5 4

        • nienahalna intelektualnie cielęcinka

          Z jej tekstu nie wynika chęć hejterskiego dowalenia. Ona po prostu nie rozumie tekstu pisanego. Pewnie oralnego także.

          • 3 1

    • Kobieto czytaj ze zrozumieniem, jak miasto może przejąć coś co jest jego własnością

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak w krzyżackim gdańsku nazywano różańce?

 

Najczęściej czytane