• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Unikatowy film z powojennego Westerplatte

Rafał Borowski
24 czerwca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zobacz zapowiedź filmu dokumentalnego, który powstał z ujęć odnalezionego nagrania

Po ponad 50 latach ponownie ujrzał światło dzienne film z 1967 roku, pokazujący prace przy przenoszeniu budynku Wartowni nr 1 na Westerplatte. Oficjalna premiera nagrania odbędzie się w najbliższą sobotę, podczas uroczystości 45-lecia funkcjonowania Wartowni jako placówki muzealnej.



Czy kiedykolwiek odwiedziłeś Wartownię nr 1 na Westerplatte?

Podczas niemieckiego ataku na polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte w dniach 1-7 września 1939 roku Wartownia nr 1 była jednym z kluczowych punktów polskiej obrony. Prowadzony z budynku ostrzał uniemożliwiał Niemcom przedarcie się w głąb półwyspu. Gmach wartowni - choć pokiereszowany seriami z broni maszynowej i odłamkami pocisków - przetrwał wojnę w bardzo dobrym stanie.

To jeden z niewielu obiektów dawnej składnicy, który w ogóle przetrwał do czasów współczesnych.

Wartownia miała zostać wyburzona



Choć trudno w to uwierzyć, niewiele brakowało, a ten unikatowy świadek historii zostałby zburzony pod koniec lat 60. Wartownia nr 1 wadziła bowiem przy przebudowie nabrzeża portowego. Jej pierwotna lokalizacja znajdowała się na terenie obecnej bazy promowej.

Na szczęście, dzięki zaangażowaniu lokalnych pasjonatów historii, w tym ocalałych westerplatczyków, odstąpiono od tego zamiaru i zdecydowano o przesunięciu Wartowni nr 1 w głąb półwyspu Westerplatte.

Jak wyglądały przenosiny? W dużym uproszczeniu: pod fundamentami gmachu wykonano wykop, w którym ustawiono wózki używane na pochylniach stoczniowych do wodowania statków. Wózki zostały umiejscowione na specjalnie zbudowanym torowisku, dzięki czemu budynek został przesunięty kilkadziesiąt metrów od swojego pierwotnego położenia.

Przesuwanie wózków z ładunkiem ważącym kilkaset ton odbyło się 7 marca 1967 roku. Warto wspomnieć, że była to dopiero trzecia tego typu akcja w całej Polsce.

W czerwcu 1974 roku we wnętrzu wartowni powstała Izba Pamięci zorganizowana przez koło tzw. ZBOWiD-u (Związek Bojowników o Wolność i Demokrację) w Nowym Porcie, a w 1980 roku została przekształcona w istniejący do dziś oddział Muzeum Gdańska.

  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.

Unikatowa pamiątka z przesuwania wartowni



Dwa tygodnie temu Muzeum Gdańska uzyskało informację, że zachował się film z przesuwania Wartowni nr 1. Muzealnicy skontaktowali się z dysponentem nagrania a ten zgodził się je przekazać placówce.

- Z przekazanych nam informacji wynikało, że film znajduje się na strychu pana Jana Markiewicza. Zwróciliśmy się do niego z zapytaniem, czy byłby skłonny przekazać nam ten film. Zgodził się. Nagranie - jak na swój wiek - zachowało się w naprawdę świetnym stanie. Trwa ok. sześciu minut, jest czarno-białe i zostało zarejestrowane bez dźwięku. Widać na nim akcję przesuwania, ale również przygotowania do niej - mówi dr Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Gdańska.
Nie mniej ciekawe są okoliczności, w jakich darczyńca sfilmował tę niezwykłą akcję.

- Można powiedzieć, że pan Jan filmował to niezwykłe przedsięwzięcie niejako z przypadku. W 1967 roku był pracownikiem Stoczni Gdańskiej, która zapewniła sprzęt i ludzi potrzebnych do akcji przesuwania budynku wartowni. Kierownictwo stoczni chciało mieć z tego pamiątkowy film, ale stoczniowy fotograf akurat nie mógł wykonać zlecenia. Pan Jan został poproszony o sfilmowanie akcji w zastępstwie fotografa. Warto wspomnieć, że miał już wprawę w posługiwaniu się kamerą, gdyż podczas pełnienia służby wojskowej był kamerzystą - opowiada dr Gierszewski.

Premiera w najbliższą sobotę



Odnalezione nagranie zostało zdigitalizowane, a jego cyfrowa kopia posłużyła muzealnikom do zmontowania filmu dokumentalnego o długości ok. 10 minut. Składa się on w większości z kadrów odnalezionego filmu, poprzeplatanych komentarzami prof. Andrzeja Januszajtisa - znawcy historii Gdańska, inż. Aleksandra Ślusarza - uczestnika akcji przesuwania budynku Wartowni nr 1 - oraz Jana Markiewicza. Ich komentarze przybliżą widzom zarówno okoliczności omawianej akcji budowlanej, jak i powstania filmu.

Oficjalne przekazanie odnalezionego nagrania oraz premiera wcześniej wspomnianego filmu dokumentalnego odbędą się w sobotę 29 czerwca o godz. 11, na placu przed Wartownią nr 1, w ramach uroczystości 45-lecia jej istnienia jako placówki muzealnej. Pracownicy Muzeum Gdańska zapowiadają, że wkrótce po premierze dokument zostanie bezpłatnie udostępniony w internecie, prawdopodobnie na platformie Vimeo.

Wartownia prawdopodobnie trafi do Muzeum Westerplatte i Wojny 1939



Prezentacja filmu może być jednym z ostatnich działań Muzeum Gdańska dotyczących Westerplatte. Przypomnijmy, że w Sejmie trwają prace nad powołaniem Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, które stanie się oddziałem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ustawa, która ma ułatwić jego budowę zakłada, że tereny należące dziś do miasta Gdańska i będące w gestii Muzeum Gdańska zostaną wywłaszczone za odszkodowaniem. Więcej na ten temat pisaliśmy w ubiegłym tygodniu.

Czytaj również: W Sejmie debata o przyszłości Westerplatte

Wydarzenia

45-lecie Wartowni nr 1 (3 opinie)

(3 opinie)
uroczystość oficjalna, jubileusz

Miejsca

Miejsca

Opinie (215) ponad 10 zablokowanych

  • Ach, wzruszyła mnie ta historia. Uzyskać informację o filmie czystym przypadkiem właśnie wtedy, gdy toczy się ostra walka polityczna .....

    • 13 9

  • Szokujące jak wielu "gdańszczan" z I pokolenia w naszym mieście stawia Gdańsk przeciw polsce! (12)

    Czytam komentarze pod tym artykułem i zdumiewa, jak wielu komentujących stawia jakieś wyimaginowane "interesy" czy "własność" Gdańska kontra interesom Rzeczypospolitej Polski i Jej Rządu. Wielu stawia i**otyczną i zdumiewającą tezę o zabraniu(sic!) Gdanskowi Westerplatte - czyżby Gdańsk nie był częścią Rzeczypospolitej? a jeśli tak to od kiedy?
    Czy 30 lat żenujących zaniedbań tego historycznego miejsca przez miejscowe władze i brak POmysłu na zagospodarowanie tego terenu jako światowej atrakcji turystycznej na miarę Pearl Harbour, Dunkierki czy choćby Monte Cassino nie zawstydza wyborców PO???

    • 34 15

    • (10)

      A jakie to atrakcje są w Dunkierce? Bo co do Monte Cassino, to wybudowanie barokowego opactwa na Westerplatte chyba mija się z celem...

      • 3 8

      • Niech towarzysz zobaczy Cmentarz jaki WŁOSI (sic!) zbudowali Polskim bohaterom! (9)

        Niech Pan sobie wygoogla resztę - ILU obcokrajowców przyjeżdża na Westerplatte i poznaje Historię II wojny światowej???
        A multimedialna prezentacja Naszej Historii i Bohaterstwa Polskiego Żołnierza?
        Mamy rok 2019 a tablice na Westerplatte wystawione jeszcze za czasów komuny!!!
        Niech Pan doda do tych "osiągnięć" władz Gdańska sprawę Gedanii i terenów wokół!
        Ale na pomnik Grassa, tramwaje poniemieckie czy LGBT "piniądze są i będą?".

        • 11 4

        • buda pisowski trollu (3)

          wypad za Bug

          • 3 12

          • O take Polske walczyłem - Walensa vel TW Bolek (1)

            Jakże przenikliwe mysli towarzysz nam tu POwiela - ale dlaczego wysyła mnie towarzysz do swego kraju rodzinnego - kolejna zsyłka w planach?
            Niedoczekanie Wasze POlieznyje towariszczi - Polska budzi sie wreszcie do Niepodległości

            • 4 6

            • ty jednak jesteś głupszy od ustawy

              głupszy od kilograma gwoździ do papy

              • 0 0

          • Cóż za "merytoryczna" i wyczerpująca odpowiedź!

            • 1 1

        • Z trojmiasto.pl (2)

          Wystawa "Westerplatte: Kurort - Bastion - Symbol" została uroczyście otwarta 1 września 2009 r., w 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej przez Prezesa Rady Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej Donalda Tuska. Wystawa poświęcona jest historii miejsca, które w powszechnej świadomości nieodłącznie wiąże się z początkiem najstraszliwszej katastrofy XX wieku, jaką była II wojna światowa. Miejsca, które tak jak niegdyś Termopile, stało się symbolem bohaterskiej walki z przeważającym liczebnie wrogiem. Opowieść o Westerplatte, którą przygotowało Muzeum, nie ogranicza się jednak do obrony polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 r.: przedstawiamy historię Westerplatte od XVII w., gdy powstało ono jako piaszczysta łacha u ujścia Wisły, aż po upadek komunizmu w Polsce.

          • 1 3

          • (1)

            i gdzie jest teraz ta wystawa i jak jest prezentowana? I dlaczego walka przez siedem dni na Westerplatte została zaćmiona nijakim donaldem?

            • 4 3

            • Człowieku, co ty gadasz...

              • 0 0

        • Są jednak pewne różnice.

          Porównaj liczbę poległych na Monte Cassino, z liczbą ofiar na Westerplatte - to raz.

          Na cmentarzu na Westerplatte są prochy jedynie Sucharskiego i chyba 1 czy 2 innych żołnierzy. Pozostałych rodziny przeniosły do rodzinnych mogił.
          Niemcy - z oczywistych względów - leża gdzie indziej.

          Komu więc chcesz budować ten cmentarz?

          Co do "multimedialnej prezentacji Naszej Historii i Bohaterstwa Polskiego Żołnierza", to proponuję jeszcze dodać "...oraz Lat Zaniedbań, Głupoty Decydentów i Najwyższego Dowództwa". Wtedy będzie bliżej prawdy.

          Wystawa plenerowa jest z lat 2009-2010, postawiona przez zespół dawnego Muzeum II Wojny. Teren jest uporządkowany i zadbany. Regularnie czyszczony z liści i śmieci, z zadbanymi kwietnikami.

          • 0 0

        • brrr - zionie i**otyzmem

          ...

          • 0 0

    • Dulskiej się marzy własne małe polis, tylko nie uważała na historii i kiedy Gdańsk ostatnio pyszczył w podobnym tonie, to Batory im po łapkach dał linijką.

      • 5 1

  • pytanie (1)

    co sie stało z Polakami skoro nawet w takiej sprawie swietym miejscu polskiej histori tak sobie skaczemy do oczu a wnukowie marynarzy z pancernika SH zacieraja rece

    • 26 1

    • dokładnie i dosadnie powiedziane

      my sami sobie gardła podcinamy - niestety

      • 0 0

  • Opinia wyróżniona

    Major Sucharski solidnie przygotował Westerplatte do obrony. (4)

    Wartownia była solidnie zbudowana,powstał duży klocek z betonu i ze stali. Stoczniowcy zrobili dobrą robotę. Na pochylni przy wodowaniu dużego statku wykorzystuje się "sanki" na których zsuwa się statek ślizgając się po smarach,ale pochylnia ma inny swój kąt pochylu. Tu wykorzystano wózki jak nas informuje redaktor. Dlaczego nikogo wcześniej nie zainteresował fakt,że może być stoczniowa dokumentacja ? Szperanie w archiwach to domena historyków i muzealników .

    • 15 2

    • poczytaj sobie jak... "warszawka" traktowała zamówienia obronne z Westerplate i Gdyni (3)

      to przestaniesz bajać i tu - te swoje brednie i banialuki ... uczciwym ludziom wciskać

      • 0 0

      • Co polecasz przeczytać ? (2)

        • 2 0

        • Na przekór głównym nurtom historyków (1)

          Przeczytaj 5 tomów "Wspomnienia gdańskiego Bówki" Zbigniewa Zwarry, to się oczy otworzą na prawdę niewygodną dla polityków wiodących nurtów.

          • 0 0

          • Faktem bezspornym jest,że major Sucharski dobrze przygotował Westerplatte do obrony. Geniusz dowódcy uratował życie młodych żołnierzy,sam osobiście poszedł pertraktować warunki kapitulacji. Żołnierze z Westerplatte są przykładem rozsądku i bohaterstwa,piękna karta polskiej historii.

            • 0 0

  • Westerplatte powinno zostać w rękach (2)

    władz Gdańska. Można tam postawić tyle betonowych apartamentowców... Skoro można w otulinie TPK przy ZOO...

    • 5 16

    • Westerplatte nalezy do Polski a nie zadnego regionalnego miasta.

      Tam walczyli wszyscy Polacy a od ciebie zaloze sie ze nikt.

      • 4 0

    • to usuń stamtąd wszystkie fabryki najpierw

      • 0 0

  • westerplatte -to nie po polsku chyba... (1)

    • 1 11

    • Aberracja też nie po polsku

      • 4 0

  • Ładny film. (1)

    • 3 0

    • Oglądałeś/as ?

      • 0 0

  • Magistrat do wymiany

    Cytuje wpis dobry Pana Płażynskiego :Gdańskie władze za 150.000 zł kupiły od brytyjskiej artystki "rydwan" z arabskimi napisami. Co będzie następne? Riksza? Latający dywan? Biorąc pod uwagę, że Gdańsk regularnie zalewa, proponuję gondolę.
    A tak serio, nie jest Wam wstyd tak trwonić publiczne pieniądze?

    • 9 0

  • A niemcy sie zgodzili.

    • 7 0

  • (2)

    Westerplatte jest strasznie zaniedbane... Muzeum przywruciło by godność temu miejscu!

    • 5 2

    • Oczywiście. I to z miejsca! Już nazajutrz po wejściu specustawy w życie rządowe media i prestiżowe strefy przestaną zauważać jakiekolwiek uchybienia :D

      • 0 0

    • "przywruciło"?

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku Gdynia stała się miastem?

 

Najczęściej czytane