• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Poznaj historię Starego Przedmieścia

Rafał Borowski
12 czerwca 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
O dziejach dzielnicy będzie można dowiedzieć się także podczas bezpłatnych spacerów edukacyjnych (16 czerwca, kolejne jesienią), wykładów (również jesienią) oraz publikacji naukowej, która ukaże się w marcu 2019 r. O dziejach dzielnicy będzie można dowiedzieć się także podczas bezpłatnych spacerów edukacyjnych (16 czerwca, kolejne jesienią), wykładów (również jesienią) oraz publikacji naukowej, która ukaże się w marcu 2019 r.

Stare Przemieście to jedna z najstarszych dzielnic Gdańska, a jej początki sięgają XIV wieku. Już od soboty, 16 czerwca, obok Szkoły Podstawowej nr 67 ul przy ul. Żabi Kruk 5 zobacz na mapie Gdańska stanie plenerowa wystawa poświęcona dziejom tego zakątka Gdańska. Tego samego dnia odbędzie się również bezpłatny spacer historyczny. To kolejna inicjatywa w ramach projektu Historie Gdańskich Dzielnic.



Czy interesujesz się historią dzielnicy, w której mieszkasz?

Stare Przemieście to jedna części gdańskiego Śródmieścia. Obejmuje obszar, którego granice wyznaczają Podwale Przedmiejskie od północy, pasmo dawnych fortyfikacji z Bramą Nizinną od południa, wody Motławy od wschodu oraz Kanał Raduni od zachodu.

- Dzielnica formowała się już w XIV wieku. Zaczątkiem osadnictwa był tu ośrodek stoczniowy nad Motławą budujący statki na zlecenie Holendrów, Anglików i Flamandów. W 1430 r. obszar zamieszkiwało ok. 2 tysiące osób (na prawie 400 posesjach). Dzielnica odgrywała coraz większą rolę gospodarczą; m.in. dlatego w latach 1463-1490 powstał tu długi na ponad 1 km ciąg murów. W XVII stuleciu teren dzielnicy został powiększony, a fosa oddzielająca Stare Przedmieście od Głównego Miasta zasypana. W tym czasie został wyodrębniony m.in. Plac Wałowy - opowiada Katarzyna Kurkowska z Muzeum Gdańska.
Wbrew pozorom, obecna nazwa tej części miasta jest stosunkowo nowa. I nie chodzi tu wcale o powojenne tłumaczenie niemieckiej nazwy. W latach 1420-1454 - a więc w okresie przynależności Gdańska do Państwa zakonu krzyżackiego - dzielnica nosiło miano Nowego Miasta (niem. Neustadt). Następnie zostało ono wyparte przez określenie Przedmieście (niem. Vorstadt), które funkcjonowało do 1949 roku. Wtedy właśnie dodano do niego przedrostek "stare".

Jeden z najpiękniejszych zakątków Starego Przedmieścia na historycznym zdjęciu. Targ Maślany z widoczną po lewej stronie fontanną Wintera (nie przetrwała II wojny światowej). W tle gmach ówczesnej Naddyrekcji Poczty Królewskiej. Rok 1878. Jeden z najpiękniejszych zakątków Starego Przedmieścia na historycznym zdjęciu. Targ Maślany z widoczną po lewej stronie fontanną Wintera (nie przetrwała II wojny światowej). W tle gmach ówczesnej Naddyrekcji Poczty Królewskiej. Rok 1878.

Już za kilka dni miłośnicy historii będą mieli okazję w nietypowy sposób zgłębić historię tej dzielnicy. W sobotę, 16 czerwca, o godz. 13, obok budynku Szkoły Podstawowej nr 67 przy ul. Żabi Kruk 5 zostanie bowiem udostępniona wystawa plenerowa poświęcona dziejom Starego Przedmieścia. Będzie ona dostępna do końca sezonu letniego, czyli do końca sierpnia.

Otwarciu wystawy będzie towarzyszyć spacer historyczny po ulicach dzielnicy, który poprowadzą przewodnicy Dorota KucharczykKlaudiusz Grabowski. Spacer rozpocznie się pół godziny później, czyli o godz. 13:30, zbiórka przy tablicach ekspozycji. Udział w nim jest bezpłatny i nie wymaga wcześniejszej rejestracji.

Wystawa poświęcona Staremu Przedmieściu to kolejna odsłona projektu pod hasłem "Historie gdańskich dzielnic", realizowanego wspólnie przez dwie instytucje: Muzeum Gdańska oraz Biuro Rozwoju Gdańska, we współpracy z radami poszczególnych dzielnic. W ramach każdej odsłony projektu są organizowane plenerowe wystawy planszowe, spacery edukacyjne i wreszcie publikacja naukowa o danej dzielnicy.

Gmach Szkoły Podstawowej nr 67 wkrótce po oddaniu do użytku. Rok 1963. Gmach Szkoły Podstawowej nr 67 wkrótce po oddaniu do użytku. Rok 1963.

- Premierowa odsłona projektu w 2017 r. dotyczyła dziejów gdańskiego Chełma. Wystawę można było zobaczyć w trzech lokalizacjach dzielnicy w miejscach uczęszczanych przez mieszkańców. O dzielnicy opowiadali także historycy z Uniwersytetu Gdańskiego. W marcu 2018 r. Muzeum wydało pierwszy tom publikacji naukowej, której nakład rozszedł się w niespełna trzy miesiące - mówi dr Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Gdańska.
W przypadku Starego Przedmieścia kolejne spacery z przewodnikami opowiadających o dzielnicowych ciekawostkach odbędą się jesienią tego roku. Wtedy również odbędzie się seria wykładów, organizowanych w różnego rodzaju placówkach. Natomiast w marcu przyszłego roku ukaże się publikacja naukowa.

- Historie Gdańskich Dzielnic to niezwykle ważne i perspektywiczne przedsięwzięcie, które ma na celu budowanie tożsamości gdańszczan w miejscach ich zamieszkania. Obserwując rozwój przestrzenny i architektoniczny Gdańska mamy świadomość, że dziejące się zmiany modyfikują albo zacierają historyczne walory dawnej przestrzeni, dlatego między innymi w zeszłym roku podjęliśmy decyzję, aby opowiedzieć o Chełmie. W tym roku zapraszamy do zapoznania się z historią Starego Przedmieścia - dodaje prof. Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.

Miejsca

Opinie (104) 3 zablokowane

  • ciekawe co za kilkaset lat napiszą o Galerii Forum. (13)

    • 81 10

    • (1)

      Ze ulegla zniszczenia w wyniki podmycia w roku 2023.nie czeka jej dlugi zywot.

      • 27 7

      • za 100 lat bedzie atrakcją dla nurków

        jak i cały gdańsk

        • 19 7

    • takie galerie budowane sa max na 50 LAT (3)

      Zreszta za 20 lat sama zacznie sie sypac albo zbankrutuje

      • 21 3

      • jak to na 50 lat (1)

        widziałeś ile tam betonu nalali? to wytrzyma wojnę atomową

        • 10 2

        • I dwie wojny z obcymi z kosmosu...

          • 6 1

      • kino zbankrutuje jako pierwsze

        • 0 0

    • Forum Radunia pozostanie już do końca czasów.

      Który to koniec jest bliski a wy gotowi nie jesteście, mało macie czasu...

      • 7 10

    • (3)

      Napiszą, że była jednym z elementów dynamicznego rozwoju miasta, który miał miejsce w pierwszym ćwierćwieczu XXI wieku. Śródmieście zyskało świetnie zaprojektowaną przestrzeń, które stało się nowym miejskim rynkiem. Miejscem zakupów, spotkań i wydarzeń kulturalnych.

      • 13 8

      • (2)

        Właściwie to może tak być. Papier przyjmie wszystko.

        • 10 3

        • Papier przyjmie wszystko, tusz, atrament i g.wno. (1)

          Mam nadzieje ze już za rok o tym gniocie napiszą tak: Na kare 20 lat za korupcje zostały skazane następujące osoby: ......(lista poczynając od budynia i wszystkich cwaniaków zamieszanych w te gniot betonu i wstydu nie będzie długa).....

          • 0 2

          • Dlaczego przeciwnicy Adamowicza są tak wulgarni ? Nie sądzisz, że ma to działanie odwrotne do zamierzanego ?

            • 2 0

    • Mówisz masz... (1)

      W trakcie prac przygotowawczych pod budowę nowego terminalu promowego na Marsa, ekipy budowlane z konsorcjum "Neu Danzig" odkryly pod warstwą betonowego gruzowiska zlokalizowanego pod dawnym kopcm ziemnym pomnika Chwały Rosji, relikty centrum handlowego z początku XXI wieku...

      • 5 3

      • Prace ziemne z końca XXII wieku związane z porządkowanie tego obszaru dawnego miasta po zniszczenia tzw "wojny miedzymorza", ominęły ten teren i dopiero niedawno w pekinskim archiwum akt nowych dawnego Protektoratu Islamskiej Europy, udało się uczonym Uniwersytetu Wiedeńskiego im. Putina. odnaleźć plany dawnego Gdańska...

        • 6 3

  • Super są takie opracowania dodatkowo podparte starymi fotografiami i rycinami. Podziękowania dla autora za trud i wysiłek.

    • 86 0

  • Kacper zmieni nazwe na "pisu nowe przedmiescie" (9)

    W ten sposób zmieni historie i dokona finalnego szlifu tak bardzo pożądanego w partii prezesa

    • 71 48

    • o już lewak trzęsie tyłkiem ze strachu przed przegraną- wszędzie widzą Kacpra- to już panika przed przegranymi wyborami (7)

      • 16 41

      • Tak lewak, lewak. Tak, potwierdzam, lewak.

        I musi trząść tyłkiem. Oni tacy są. Po prostu trzęsą tyłkami. Czytałem w internecie. Szczególnie często na tym portalu.

        • 24 5

      • Płacą mu 30gr za wpis, to jest pod każdym artykułem (3)

        Pewnie myśli, że to się wcale nie rzuca w oczy...

        • 18 10

        • robotę w enerdze by mu załatwili za 20k. a nie cieciuje na forum od samego rana

          za miskę ryżu

          • 14 4

        • Piszesz o kolesiu, który codzienie wypisuje te same bzdety nt. niejakiego Kacpra? (1)

          • 3 11

          • niejakiego czy nijakiego?

            • 13 0

      • Nie mogę, turbolewak wyzywa normalnych ludzi od lewaków.

        Zapomoga 500+ już przyszła?
        Przyda się na paliwo po 6 pln.

        • 13 4

      • obserwator,kibla w pisuarze

        • 3 0

    • A moim zdaniem to Paranoja i Schiozofrenia

      • 15 0

  • Rzeczywiście (6)

    rdzenni Gdańszczanie znają historię swego miasta, ale w snach... niestety im ktoś bardziej się szczyci aktem urodzenia w GD tym mniej wie o naszym mieście,
    Dzięki takim felietonom można poszerzyć wiedzę

    • 41 15

    • Znam, znam hiostorię ...

      ... tylko, że z innej perspektywy. O tutaj przy tym kościele, to Jacek tak się wywalił na rowerze, że bliznę ma do dzisiaj, a w tych krzakach w tym parku to poznałem smak życia. Ooo, a tutaj to pola były i się latawce puszczało.

      • 20 7

    • Zgadzam się z Tobą

      Moja rodzina jest tu od przynajmniej 6 pokoleń - tyle się dogrzebałem.
      A ja... niestety nie interesowałem się za bardzo historią - dopiero od 2- 3 lat czytam, szukam. Np. nigdy w życiu nie byłem, w katowni ani na wieży kościoła mariackiego. W szkole średniej pierwszy raz byłem na wieży ratusza. Stuthoff odwiedziłem tylko raz ( wymiana w szkole średniej). Na Westerplatte też byłem tylko z wycieczką szkolną, to samo w muzeum morskim. Forty znam jako dyskotekę :-( Niestety tak to jest, że człowiek nie interesował się historią swojego miasta, bo po co - teraz za to nadrabiam.

      • 15 3

    • Czesciowo sie zgadzam ale nie zmienia to faktu ze nowoprzybyli nie znaja kompletnie historii miasta do ktorego wyemigrowali za chlebem. Gdanszczanie juz tu urodzeni cos jednak kojarza chociaz faktycznie niewiele. Moja rodzina od strony mamy jest tutejsza od ok 120 lat - tyle udalo nam sie dogrzebac w papierach. Jak przez mgle pamietam na jakichs spotkaniach rodzinnych mowili do siebie w trudnym dla mnie do zrozumienia jezyku. Juz jako dorosly czlowiek dowiedzialem sie ze tak mowili Polacy w Gdansku przed wojna - mieszanina niemieckiego, holenderskiego, polskiego i innych.

      • 5 3

    • (2)

      Rdzennych mieszkańców można policzyć na palcach jednej ręki,reszta wyjechała po wojnie do Niemiec.

      • 4 3

      • (1)

        E, wbrew pozorom trochę ich jest. Pamiętaj, ze ten "rdzeń" pochodził z kaszubskich wiosek.

        • 4 0

        • W książce adresowej Gdańska z 1889 moi dziadkowie figurują,pochodzili z miejscowości oddalonych od Gdańska około 50 km , z Kociewia. Ociec mój urodził się w 1913 r. w Gdańsku.

          • 2 0

  • będę!

    • 11 0

  • Stare Przedmieście (8)

    Tu jeszcze najbardziej czuć autentyczny przedwojenny Gdańsk..
    W każdym razie nie wparowały tu jeszcze na masową skalę devy aby "poprawić" wizerunek.
    Plac Wałowy, Brama Nizinna, Bastiony kościoły gotyckie i stare brukowane uliczki mają niezwykły klimat...

    • 43 2

    • Fontanna Wintera (4)

      Powinna być odtworzona w ściśle historycznym kształcie

      • 35 3

      • (1)

        Mysle ze Adamowicz odrzuci ten pomysl przed poranna kawa,

        • 5 6

        • Zawsze jest BO

          Głosowałbym na to :)

          • 1 2

      • Według mnie była dość kiczowata ale to sprawa gustu. Z jednym się zgadzam im więcej fontann w mieście tym lepiej.

        • 10 3

      • Będzie rura z Castoramy.

        • 5 2

    • I bloki z okresu PRL. Sam urok :)

      • 10 1

    • (1)

      Zmień dostawcę zioła

      • 4 3

      • A co?

        • 1 1

  • (2)

    Czyli wiadomo już jaka będzie druga część książki "Historie Gdańskich Dzielnic". Bardzo fajna wiadomość, już czekam z niecierpliwością!

    • 21 0

    • Nie posikaj się z tej niecierpliwości. (1)

      Trzeba odsunąć Adamowicz A następnie wszystkich jego poddanych aby uratować te resztki autentycznych przestrzeni.

      • 4 10

      • Autentyczną przestrzenią był Gdańsk po jesiennych sztormach w 1945 rok. Jestem za tym aby jak najszybciej zmienić resztki tych autentycznych pamiątek.

        • 1 3

  • Tam - Przed małą Zbrojownią - wygląda na rynek jakiegoś dawnego miasta, domki malownicze jak do filmu. (4)

    Trochę zaniedbane, ale i to zaniedbanie dodaje uroku, patyny temu miejscu.
    Miliony ludzi odwiedzą Forum Radunię i nigdy nawet nie zajrzą tam czy chociażby na jeszcze bliżej leżącą Biskupią Górę...

    Kiedyś była tam pod murem jednego z budynków pijalnia piwa zwana " POD ZRĘBEM " a były to czasy kiedy musiałeś kupić jakieś danie do konsumpcji, by nabyć 2 butelki piwa... Fasolka po Bretońsku chociażby.
    Znajduje się tam też budynek dawnej drukarni, gdzie przez kraty i siatki pracownicy podawali nam stosiki naklejek np do piw z Gdańskiego Browaru, gdy wracaliśmy z pobliskich kąpielisk.
    Ciekawe czasy was ominęły :p

    • 41 0

    • rzeczywiście ciekawe czasy nas omineły. panie za komuny to było lepej

      • 1 9

    • Dawna drukarnia (2)

      A nikt już pewnie nie wie, że w tym budynku jeszcze przed drukarnią, mieścił się tam dawny gdański lombard.

      • 7 0

      • Z tym, nikt, to troszkę przesadziłeś. Co najmniej raz w roku odbywa się w tej okolicy spacer z udziałem kilkuset Gdańszczan. Żaden z przewodników nie zapomina opowiedzieć o tym obiekcie.

        • 8 0

      • Dokładniej to nie gdański a Miejski Lombard, bowiem chodziło by osoby o chwilowo trudnej sytuacji materialnej miały szansę odzyskać zastawione rzeczy a nie by je traciły bezpowrotnie oraz by w przypadku sprzedaży uzyskiwały godną cenę a nie najniższą z możliwych. Ot taki MOPS inaczej.

        • 7 0

  • (5)

    Historia smutna bo dziś Stare Przedmieście wygląda jak zapuszczone blokowisko a do 1945 było równie ładne jak Główne Miasto. Za to już odpowiadają błędy powojennej pseudo odbudowy.

    • 42 6

    • a może jednak winny jest brak pieniędzy na pełną odbudowę miasta (4)

      zniszczenia w śródmieściu były ogromne i trzeba było się na coś zdecydować
      i tak powinniśmy się cieszyć że zdecydowali się na odbudowę głównego miasta, bo mogliśmy mieć blokowisko z lat 50-tych zamiast starówki

      • 13 1

      • O jakim braku pieniędzy piszesz? Zawsze można było doszukiwać.

        • 3 4

      • Adamowicz też wolał g*wna budowac typy stadion. (1)

        • 3 3

        • A na starym miescie co za g...o stawia kolo heweliusza

          • 0 2

      • Nie o pieniądze chodziło tylko o decyzję polityczną co do rekonstrukcji co do zabudowy blokowej.

        • 2 0

  • to prawdziwy Gdańsk! (1)

    Od czasów komuny nic tam nie robiono pozwolono na dewastacje rujnowano kamienice a zabytkowe budynki wykwaterowano by niszczały a które przetrwały to teraz sprzedawane deweloperom !Rodzina zamieszkała tam w 44roku ruiny zgliszcza po pracy odbudowywali ,oddając na odbudowę obrączki ,a dziś się przesiedla na obrzeża ludzi którzy to miejsce tak pokochali !

    • 47 4

    • Na Starym Przedmieściu jak też w całym Gdańsku, wszystkie ocalałe domy mieszkalne nie były remontowane od 1945 roku.

      Nie można nazwać remontami doraźnych prac robionych byle jak i to tylko we wnętrzu żeby ludzie się nie pozabijali. Mieszkasz w Gdańsku i nie widziałeś kamienic ,których elewacje sypały się na potęgę a klatki schodowe i otoczenie były dewastowane przez motłoch przybyły ze wschodu.Dopiero teraz wiele kamienic po remoncie elewacji odkrywa swoje piękno.

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

W których miasta trwały główne protesty i demonstracje?

 

Najczęściej czytane