• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Poznaj dworek przy Basenie Górniczym na Wisłoujściu

Rafał Borowski
22 maja 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 

Zobacz dworek przy ul. Roberta de Plélo w porcie w Gdańsku

Przy ul. Roberta de Plélo 6Mapka na Przeróbce, nieopodal twierdzy Wisłoujście, znajduje się urokliwy budynek z ciekawą historią. To jedna z pamiątek polskości w Wolnym Mieście Gdańsku. Jak to się stało, że w pejzażu terenów portowo-stoczniowych znalazł się obiekt, który przypomina polski dwór szlachecki?



Czy byłe(a)ś na terenach portowo-stoczniowych w Gdańsku?

W marcu opisaliśmy historię i plan zagospodarowania gmachu dawnej Poczty Morskiej w gdańskim porcie. Przypomnijmy, że pochodzący z 1927 r. zabytek zostanie kompleksowo wyremontowany pod okiem konserwatora wojewódzkiego. Przetarg na wyłonienie wykonawcy remontu powinien zostać przeprowadzony jeszcze w tym roku.

W odświeżonych wnętrzach dawnej poczty zostanie ulokowane centrum biurowo-magazynowe. Jej właściciel - Zarząd Morskiego Portu Gdańsk - jest już po rozmowach z potencjalnymi najemcami.

Czytaj więcej: Przygotowania do remontu gmachu Poczty Morskiej w Gdańsku

Nieopodal wspomnianego budynku znajduje się druga perełka architektoniczna. Znajduje się ona po drugiej stronie Martwej Wisły, przy ul. Roberta de Plélo 6 na Przeróbce, na końcu Basenu Górniczego. Podobnie jak w przypadku dawnej Poczty Morskiej, jej wygląd - czyli piętrowa bryła wybudowana na rzucie podłużnego prostokąta, kryta spadzistym dachem i flankowana skrzydłami - przywodzi na myśl polski dwór szlachecki.

Polski akcent w Wolnym Mieście Gdańsku



Podobieństwo nie jest oczywiście dziełem przypadku. Oba budynki zaprojektował Czesław Świałkowski, polski architekt działający w Wolnym Mieście Gdańsku. Nadając im taką formę, chciał zapewne podkreślić obecność Polaków w zdominowanym przez Niemców mieście.

Świałkowski był bowiem aktywnym działaczem polskim, był m.in. kandydatem polskim w wyborach do Zgromadzenia Konstytucyjnego Wolnego Miasta Gdańska, członkiem zarządu Macierzy Szkolnej w Gdańsku czy zarządu Towarzystwa Budowy Kościoła Polskiego w Sopocie. Spod jego ręki wyszły także inne projekty, które służyły gdańskim Polakom, np. budowy kościoła przy ul. Rogaczewskiego 55 i adaptacji dawnego lazaretu na Polski Urząd Pocztowo-Telegraficzny nr 1 w Gdańsku.

Dworek został wybudowany w 1927 r., a jego rolą było zapewnienie polskich interesów w gdańskim porcie, gwarantowanych przez traktat wersalski z 1919 r. oraz konwencję polsko-gdańską z 1920 r. Podobnie zresztą jak Basen Górniczy, na którego nabrzeżu został wzniesiony.

- Dworek przy ul. Roberta de Plélo - dawnej Festungsstraße - w okresie międzywojennym był siedzibą polskich portowych przedsiębiorstw spedycyjnych i maklerskich, obsługujących budowany od 1927 r. Port Wisłoujście - obecnie Basen Górniczy - przeznaczony do obsługi węgla i rudy żelaza dla potrzeb Polski - informuje Anna Drozd, rzecznik prasowy Zarządu Morskiego Portu Gdańsk.

Dworek odzyskał blask dekadę temu



Budynek przetrwał wojnę bez szwanku, jednak po wojnie nie pełnił już tak znaczącej funkcji. Przez wiele dziesięcioleci znajdowało się w nim tzw. portowe zaplecze techniczne, czyli głównie warsztaty i pomocnicze biura.

Dworek odzyskał dawny blask w 2011 r., kiedy to został przeprowadzony jego kapitalny remont. Po jego zakończeniu, na początku grudnia, w dworku została umieszczona siedziba spółki Port Gdański Eksploatacja, który jest największym operatorem w gdańskim porcie.

Czytaj więcej: Do dworku w gdańskim porcie wraca życie

Kim był Robert de Plélo?



Na koniec warto wspomnieć o nazwach ulicy, przy której znajduje się opisany gmach. Pierwotna, niemiecka nazwa Festungsstraße, która oznacza dosłownie "ulicę twierdzy", odnosiła się do położonej nieopodal na północ twierdzy Wisłoujście.

Natomiast obecna, polska nazwa upamiętnia XVIII-wiecznego francuskiego dyplomatę i pułkownika. Hrabia Robert de Plélo poległ 27 maja 1734 r. na Westerplatte, oddając swoje życie w misji dla Rzeczypospolitej.

Był dowódcą francuskiej eskadry, która ruszyła na pomoc królowi polskiemu Stanisławowi Leszczyńskiemu, walczącemu z oblegającymi Gdańsk wojskami rosyjskimi i saskimi. Oprócz ulicy dzielny Francuz został uhonorowany pomnikiem, który został ustawiony przy twierdzy Wisłoujście w maju 2014 r.

Czytaj więcej: Uczczono pamięć bohaterskiego Francuza

Miejsca

Opinie (43) 5 zablokowanych

  • (4)

    Fajnie,ocalmy jak najwięcej postoczniowych zabytków,które to przypominają nam czasy świetności i potęgi polskiego stoczniowca.Obecnie niestety budują w Chinach albo Korei no taniej a polski spawacz pracuje dla Norka czy Niemca.Takie czasy kochani.Knajpy stoczniowe z klimatem też odeszły do lamusa.Szkoda.

    • 32 24

    • Polsko-chińskie konsorcjum Chipolbrok zamówiło 5 statków w Chinach - dlaczego? (1)

      PiS szumnie zapowiadał odbudowę polskiego przemysłu stoczniowego ale z tego widzę że polski Rząd reprezentowany przez PiS popiera chiński przemysł stoczniowy xd
      Dlatego właśnie polski spawacz pracuje u niemca lub norka xd

      • 10 8

      • Nie,

        Polski spawacz pracuje u Norka albo Niemca bo zajmuje się tym rząd, a nie prywaciarze. Wtedy by działało. Ale rząd woli dusić przedsiębiorców.

        • 9 2

    • Irytują

      Mnie osobnicy, którzy nie odróżniają stoczni od portu. Czy w stoczni rozładujesz lub załadujesz statek a w porcie go zbudujesz lub wyremontujesz? Żenada

      • 22 0

    • Ten budynek to zabytek portowy mądralo.

      Nie stoczniowy.

      • 15 0

  • Piękny dwór !Pewnie go zdążył już kupić O`Bajtek xd (9)

    • 31 30

    • (2)

      Zdążył przed zegarkiem Nowakiem)

      • 9 13

      • Dokładnie,Nowak teraz nie ma czasu,drąży nowe nogi stołowe.

        • 5 8

      • Fajnie że potwierdzasz! Nowak się czaił na ten dwór ale kupił za `psi grosz` irlandzki byznesmen O`Bajtek xd

        Nowi byznesmeni z nowej elyty xd

        • 16 8

    • Nieee. on jest zainteresowany pokojem na Bliskim Wschodzie.

      • 5 1

    • Dajcie juz spokoj z ta polityka.
      Kazdy artykul to pis , po,tusk itd...

      • 11 5

    • Mimo to ze oficjalnie PO przyznało ze oplaca hejterów internetowych jak sciek zburaka i inne (2)

      to ten troll który w każdym dowolnym temacie robi to po prostu z głupoty i nienawiści. To jego całe życie. Ciekawe tylko ze są wyjątkowo tolerowani przez moderatorów .

      • 7 17

      • To POwskie towarzystwo jest właśnie takiej prewieniencji.

        • 3 5

      • Piszesz o tym svencjuszu - pisowskim trollu?

        • 0 0

    • No przecież mu się należało!

      • 6 1

  • Zrobcie na parterze biedronke a na pietrze klub go go cocomo dla dewizowców (6)

    • 10 19

    • Nie znasz topografi miasta.

      To teren przemysłowy.

      • 2 1

    • A jak tam dojedziesz mądralo? (3)

      • 2 1

      • Taxą a jak (2)

        • 0 1

        • Nie wiesz o czym piszesz, to teren zamknięty (1)

          • 0 0

          • To się otworzy

            • 1 0

    • kiedyś był Baltona.

      • 0 0

  • (2)

    Jaki jest urok w tym klocku ? Podobieństwo do falowca ,?

    • 4 12

    • Misza piszesz pod dyktando Putina?

      • 4 0

    • Bo to polski produkt jest.

      • 2 0

  • PGE (2)

    Budynek przetrwał, ale czy firma przetrwa pod takim kierownictwem jak obecnie bardzo wątpliwe.
    Tylko kolesiostwo ściągane bez żadnych kwalifikacji ale za to z wygórowanymi stawkami.

    • 19 3

    • Przetrwa, przetrwa. Zaciąg szymona z Poznania da radę.

      • 3 0

    • Współczuję pracować w takim klimacie

      • 0 0

  • (2)

    Przetrwa,mało tego lepiej się rozwija,od lat 90 bywam na tym rejonie,nowe drogi dojazdowe i nie tylko,kiedyś były dziury i dukty.

    • 12 8

    • Te dziury

      Jak były, tak są i powstają nowe...

      • 7 4

    • To chyba ci oczy czymś zarosły. Ty bierz połowę

      • 6 1

  • prośba do Autora (1)

    Panie Rafale - to jakaś obsesja , albo brak podstawowej wiedzy z historii sztuki, że każdy budynek klasycystyczny ,ogromny, duży, mniejszy czy całkiem mały posiadający kolumny przy wejściu nazywa Pan"dworkiem" - to już kolejny taki obiekt. Polski dwór - potocznie zwany właśnie "dworkiem" to obiekt mały, kameralny, rodzinny a nie Poczta Morska czy przedwojenny biurowiec.....

    • 12 3

    • Potwierdzam

      Żenujące są te pseudopatriotyczne zadęcia odbierające autorowi dostęp do fundamentalnej wiedzy! Gdzie Ty chłopie dworek widzisz? Widziałeś kiedyś polski dwór? Doucz się, a nie brednie prawackie wypisujesz.

      • 2 2

  • Strasznie zdegradowany teren. Nie warto się tam zapuszczać. Do tego dziurawa ulica.

    • 9 21

  • Mieszkalismy tam kiedys niedaleko na Burtowej. pozdrowienia dla bylych mieszkoancow Nowej Heli:)
    Tych ze Stogow, Przerobki, Tysiaclecia i gdziekolwiek was rzucilo.

    • 6 0

  • Dlaczego "na Wisłoujściu" a nie "w Wisłoujściu" ????

    • 7 2

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaka ulica w czasach PRL-u nosiła nazwę Czerwonego Sztandaru?

 

Najczęściej czytane