Zobacz, jak wyglada miejsce, w którym niegdyś znajdował się napis "Danz 1896"
Jeszcze w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej, drzewa porastające Dolinę Radości w Oliwie tworzyły monumentalny napis "Danz 1896". Wbrew pozorom, jego treść nie miała nic wspólnego z niemiecką nazwą Gdańska. W jaki sposób powstała nietypowa inskrypcja i co upamiętniała?
tak, ale tylko jeśli mieszkańcy Oliwy sobie tego życzą11%
trudno powiedzieć, przecież mało kto zwróci na to uwagę9%
wykluczone, po co wracać do niemieckiej historii Gdańska?17%
Oliwa to niewątpliwie jedna z najbardziej urokliwych dzielnic Gdańska. Spośród jej wielu walorów, na szczególne wyróżnienie zasługują Oliwskie Lasy, które okalają dzielnicę od zachodu. Niezwykłe krajobrazy porośniętych lasem wzgórz morenowych, poprzeplatanych gdzieniegdzie trawiastymi dolinami i potokami, od pokoleń przyciągają rzesze spacerowiczów.
Niektórzy porównują leśne pejzaże Oliwy do tych, które można podziwiać w Bieszczadach czy na Podhalu. Nic dziwnego, gdyż najwyższe wzgórza Lasów Oliwskich, np. Głowica, Wiecha, Góra Dantyszka, Wzgórze Kawowe czy słynny Pachołek, przekraczają wysokość ponad 100 metrów n.p.m.
Mniej i bardziej udane tłumaczenia
Nazwy poszczególnych oliwskich szczytów, w tym także wyżej wymienionych, są efektem mniej lub bardziej udanego tłumaczenia ich pierwotnych, niemieckich nazw albo po prostu wytworem fantazji polskich urzędników.
Przykład pierwszy: Wzgórze Kawowe. Jego nazwa jest niemal dosłownym tłumaczeniem niemieckiej nazwy Kaffee Berg. Przykład drugi: Góra Dantyszka, która w pierwszych latach powojennych nazywała się Zimnica. Poprzednia nazwa była efektem fatalnego tłumaczenia niemieckiej nazwy Winterberg. Choć w języku niemieckim słowo "Winter" oznacza zimę, nazwa wzgórza nie miała nic wspólnego z tą porą roku.
Przedwojenna nazwa pochodziła bowiem od nazwiska nadburmistrza Gdańska Leopolda von Wintera. Na szczęście, urzędnicy dość szybko dostrzegli swój błąd i zmienili niefortunną nazwę na Górę Dantyszka, na cześć XVI-wiecznego, polskiego poety, dyplomaty i biskupa. Przykład trzeci: Głowica, nazywana także Wzgórzem Trzech Panów. O ile drugie określenie jest tłumaczeniem niemieckiego Dreiherrenspitze, o tyle etymologii pierwszego nie sposób odgadnąć.
Dawna atrakcja na retuszowanych widokówkach
Na przedwojennych mapach Lasów Oliwskich jest oznaczone górujące nad Doliną Radości wzniesienie, które niegdyś nosiło nazwę Wzgórze Danza (niem. Danzhöhe). Po wojnie jego nazwy ani nie przetłumaczono, ani nie zmieniono na zupełnie nową. Ot, po prostu ją zlikwidowano, a wzgórze po dziś dzień pozostaje bezimienne.
Co ciekawe, owo wzgórze było przed wojną znane w całym Gdańsku. Do niego, a właściwie do polany znajdującej się u jego podnóża, ciągnęły tłumy spacerowiczów. Co wyróżniało Wzgórze Danza spośród dziesiątek innych wzniesień Lasów Oliwskich?
To kwestia niezwykłego, gigantycznego napisu, a właściwie podpisu, który widniał na zboczu wzniesienia: Danz 1896. Litery i cyfry napisu tworzyły drzewa brzozy, które - szczególnie wczesną jesienią - wyróżniały się na tle iglastego lasu. Nietypowa atrakcja została utrwalona na wielu widokówkach, które na pewno wzbudzą podejrzliwość bystrzejszych czytelników.
Trudno sobie bowiem wyobrazić, aby leśna inskrypcja wyglądała niczym odrysowana od linijki i była nieskazitelnie zagęszczona. Gwoli ścisłości należy więc dodać, że widokówki były solidnie retuszowane. Przedstawiały napis w o wiele atrakcyjniejszej formie, niż wyglądał w rzeczywistości.
Gigantyczny autograf
Spróbujmy rozszyfrować tajemniczy napis. Cyfry "1896" chyba nikomu nie nastręczą żadnych wątpliwości. To po prostu rok, w którym zasadzono tworzące napis drzewa. A litery "Danz"? Wbrew pozorom, napis nie jest skrótem od niemieckiej nazwy Gdańska, ale nazwiskiem leśniczego, pomysłodawcy nietypowego przedsięwzięcia.
Niestety, w żadnej książce poświęconej historii Oliwy nie udało nam się odnaleźć żadnych bliższych informacji na temat leśniczego Danza. Na podstawie dostępnej literatury nie sposób ustalić nawet jego imienia. Nawet w liczącej kilkaset stron monografii na temat gdańskich lasów, która z inicjatywy Nadleśnictwa Gdańsk i Lasów Państwowych ma ukazać się w przyszłym roku, odnajdziemy jedynie informacje dotyczące brzozowego napisu, a nie jego autora.
Na szczęście, udało nam się odnaleźć opublikowany kilka lat temu artykuł Adama Sobala, w którym autor wyjaśnił okoliczności powstania dawnej atrakcji Oliwskich Lasów. Treść artykułu powstała w oparciu o informacje przekazane przez prababkę autora, która osiadła w Oliwie wkrótce po zakończeniu wojny. Kobieta podjęła pracę u przedwojennej mieszkanki Oliwy, Polki z Kaszub. Ona to właśnie przekazała prababce autora historię powstania napisu na wzgórzu nad Doliną Radości.
Legenda o pomysłowym leśniku
Hubert Danz, autor napisu, był leśniczym odpowiedzialnym za opiekę nad oliwskimi lasami. Pewnego letniego dnia 1895 roku, wybrał się wraz z rodziną na wycieczkę na szczyt Pachołka, zwanego wówczas Górą Karola (niem. Karlsberg). Wzgórze wieńczyła wówczas kamienna wieża widokowa o wysokości ok. 15 metrów, z czubka której rozciągała się przepiękna panorama lasów, które pozostawały pod pieczą Danza.
Jedno z widocznych w krajobrazie Lasów Oliwskich wzgórz, znajdujące się po wschodniej stronie Doliny Radości, było Danzowi szczególnie bliskie. To na tym wzniesieniu oświadczył się swojej przyszłej żonie i z tego powodu nazywał je "Szczęśliwą Górą". I właśnie to wzniesienie zostało niedawno wykarczowane w związku z realizacją zamówienia dla Stoczni Schichaua (po wojnie stocznia wcielona do Stoczni Gdańskiej), a wkrótce miało zostać na powrót zalesione stosunkowo szybko rosnącymi sosnami i świerkami.
Stojąc na szczycie kamiennej wieży, leśniczy Danz wpadł na niezwykle oryginalny pomysł. Pomiędzy sadzonki iglaków postanowił wpleść sadzonki brzozy, które po kilku latach miały przeobrazić się w monumentalny napis, składający się z jego nazwiska i daty nasadzenia. Jak postanowił, tak zrobił. Po powrocie do domu nakreślił plan, według którego robotnicy posadzili nowe drzewa.
Leśna inskrypcja była widoczna ze szczytu wieży na Pachołku, jak i polany w Dolinie Radości już po kilku latach. Jak już wcześniej wspomniano, szczególnie widoczna była wczesną jesienią, kiedy to pożółkłe liście brzóz wyróżniały się w morzu zielonych igieł.
Napis "Danz 1896" stał się tak popularny, że wzgórze, na którym się znajdował, z czasem zaczęto oznaczać na mapach jako Wzgórze Danza. Po wojnie, w przeciwieństwie do innych okolicznych wzniesień, jego nazwy ani nie przetłumaczono, ani nie zamieniono na nową. Po prostu usunięto ją z map. Wzgórze pozostaje bezimienne aż do teraz.
Inne przykłady leśnych "atrakcji"
W tym miejscu warto wspomnieć, że autograf Danza to nie jedyny przykład oryginalnego wykorzystania leśnych połaci. W latach 70. w bieszczadzkich lasach tamtejsi leśnicy postanowili zrobić niespodziankę I sekretarzowi PZPR Edwardowi Gierkowi, który akurat wizytował tamte tereny. Jednak zamiast zasadzenia drzew, przeprowadzono wycinkę, dzięki której powstał napis "XXX lat PRL".
Kolejny przykład leśnego napisu, a właściwie znaku, był szeroko komentowany w niemieckich mediach w latach 90. Wtedy właśnie okazało się, że zasadzone w końcu lat 30. drzewa w jednym z lasów na terenie Brandenburgii tworzą swastykę. Władze RFN nie miały najmniejszego zamiaru zachować tego osobliwego reliktu najciemniejszej karty niemieckiej historii. Leśna swastyka trafiła pod ostrza pił łańcuchowych.
Po napisie pozostały już tylko widokówki
Nie sposób już ustalić, jak potoczyły się dalsze losy pomysłowego leśnika. Wydaje się mało realne, aby dożył czasów wcielenia Gdańska w granice Polski. Prawdopodobnie spoczywa na którymś ze zlikwidowanych poniemieckich cmentarzy. Należy się spodziewać, że jego potomkowie, zapewne wysiedleni po wojnie, po dziś dzień żyją za Odrą. Według portalu www.verwandt.de, w Niemczech ponad dwa tysiące osób nosi nazwisko Danz, w Polsce prawie w ogólne niespotykane.
Z całą pewnością możemy jednak stwierdzić, że dziś nie ma co szukać kultowych liter i cyfr, które niegdyś pokrywały wschodni stok Doliny Radości. Choć pośród iglaków rzeczywiście można odnaleźć brzozy, w żadnym wypadku nie są to drzewa zasadzone na polecenie Huberta Danza.
- Resztki tego napisu były widoczne jeszcze w latach 80. Należy pamiętać, że brzozy nie są gatunkiem długowiecznym. Nie licząc pojedynczych przypadków, brzozy żyją najdłużej ok. 70-80 lat. Brzozy, na które obecnie można tam się natknąć, to najpewniej drzewa, które wyrosły z nasion wydanych przez stare brzozy. Nie mogą to być drzewa zasadzone przez niemieckiego leśnika - wyjaśnia Michał Grabowski, rzecznik prasowy Nadleśnictwa Gdańsk, które administruje Lasami Oliwskimi. Nie ma żadnych szans na odtworzenie brzozowej inskrypcji
W internecie można odnaleźć informacje, jakoby dzieło leśniczego Danza mogło zostać odtworzone lub wręcz rozpoczęto już prace w tym kierunku. Choć ta wiadomość zmartwi entuzjastów tej inicjatywy, nie ma na to absolutnie żadnych szans.
- Aby odtworzyć napis, trzeba byłoby wyciąć kilka hektarów drzew. To niemożliwe. Sto lat temu nikt nie przejmował się, czy taka ingerencja nie wpłynie negatywnie na ekosystem. Dziś kwestię wyrębu i sadzenia nowych drzew regulują przepisy. Nie ma mowy o ingerencji w strukturę lasu wedle swojego "widzimisię". Z formalnego punktu widzenia jest to po prostu niewykonalne - dodaje Grabowski. Skoro przywrócenie osobliwej atrakcji Lasów Oliwskich jest niemożliwe, to może warto by w inny sposób upamiętnić pomysłowego leśnika z Oliwy? Mianowicie, poprzez przywrócenie nazwy Wzgórze Danza? Powtórne nadanie nazwy bezimiennemu obecnie wzgórzu nie wiąże się z wielkimi kosztami, jakie niosą ze sobą zmiany nazw ulic. Chyba warto sprawić, aby ta zapomniana historia na nowo odżyła w świadomości mieszkańców Gdańska i na stałe zagościła w przewodnikach po Oliwie.
DANZ to po Polsku jeśli nie to się nie zgadzam (1)
każdy kraj w unii europejskiej dba o swoje tradycje i je pielęgnuje i o nie walczy, a my Polacy o tym zapominamy i ekscytujemy się osiągnięciami innych narodów zapominając o swoich wartościach. Potrafimy zrobić wszystko i konkurować z każdym krajem, który sprzedaje nam swój szajs. Zacznijmy sprzedawać im nasz produkt o wiele lepszy. Kupujcie nasze produkty POLSKIE
8 lat
63
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 13:25
Jablka i kapuste ,a latem przy drodze
grzyby i poziomki
8 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-20 22:31
Kto tu mieszka skro z sądażu wynika, że większość jest za nazwą DANZ (3)
to niemiecka hitrelowska nazwa ciekawe jak by zareagowali niemcy na Polską nazwę na terenie niemiec, kto głosuje na tak w sądarzu niemiec czy polak ?
8 lat
710
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-20 23:41
Wszystko jasne (1)
Polak,katolik i alkoholik do tego analfabeta,ale wierny wyborca pis-dniętych jak on.
wyalienowany
8 lat
34
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 20:07
ktoś kto podpisuje się wyalienowany napewno nie jest analfabetom czy jestem katolikiem
musisz się przekonać sam, a czy pije więcej niż wynosi norma alkoholicka musiał byś to sprawdzić badając mnie osobiście jeśli masz na tyle odwagi to zapraszam podam ci numer tele to się umówimy na spotkanie 510 880 124
8 lat
02
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 17:05
Nazwa stolicy Niemiec - Berlin to pozostałość słowiańska.
Na 100%
8 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-20 23:02
KOD tez jest finansowane przez niemcow (4)
lemingi potrzebuja zagranicznego pana jak tuskomatołek
8 lat
2111
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-20 23:43
A kuku!! (3)
Kocborowo nie zprasza,szkoda pieniędzy podatników na beznadziejne przypadki.
a kuku nawiedzonym
8 lat
512
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 09:02
(2)
do kumuszka nie dociera, ze jest marionetka zachodu?
antyLeming
8 lat
122
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 17:42
lepsza zachodu, niż Putina (1)
Pamiętasz ciołku, z jakiego kraju Rydzuś zaczął nadawanie?
8 lat
14
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 22:35
lepsza z Polski lemingowy tępaku
Petru syn Donalda
8 lat
32
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 04:17
Hahhaa
Jak sie cos tlumaczy to do koncu wzgorze danza a jak sie nie da to wyjasnic znaczenie wyrazu itp.
PS
DA nie ma nic wspolnego z oznakowanie aut z wolnego miasta.
Oznacza Auto z DA
DA
8 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 12:11
A może przywrócić nazwę Adolf Hitler Alee (1)
To też przecież historyczna nazwa.Pruski okres Gdańska bedący wynikiem rozbiorów to jest najgorszy okres w dziejach Gdańska.Upamiętnianie go i odwoływanie się do niego to głupota lub zwyczajna zdrada
johann
8 lat
64
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 16:37
jedno i drugie a dodałbym jeszcze kompleksy
kaszeba
8 lat
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-12-21 17:11
"Brzozy żyją 70-80 lat" (...) - wyjaśnia Michał Grabowski".
Pudło! Niedawno w Parku Oliwskim wycięto brzozę, której wiek w publikacji z 1992 r. oceniono na 170 lat.
P.S. Ten pan już kilkakrotnie wprowadzał ludzi w błąd.
Urodziłem się w Polsce czyli jestem Polakiem tak jak niemiec, rusek, francuz, anglik nazywają się tak
i są z tego dumni. Skoro jestem Polakiem to będę bronił swoich wartości i praw jeśli komuś to nie odpowiada niech uda się tam gdzie będą respektowali jego prawa.
Każdy kraj dba o swoje tradycje swój przemysł i gospodarkę nie dopuszczając z zewnątrz konkurencji, u nasz jest odwrotnie wpuszczamy obcych ze swoimi produktami, a sami potrafimy wyprodukować wszystko, ale podniecamy się produktami sygnowanymi znanych marek, które i tak zostały wyprodukowane w chinach. Nie wolno pozwolić nam Polakom na to żeby ktokolwiek narzucał nam co możemy, a czego nie możemy bo możemy Wszystko.
tworzyły monumentalny napis "Danz 1896". Wbrew pozorom, jego treść nie miała nic wspólnego z niemiecką nazwą Gdańska. W jaki sposób powstała nietypowa inskrypcja i co upamiętniała?
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy