• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Pierwszy mecz piłkarski w zdobytym Gdańsku

Jarosław Wasielewski
24 stycznia 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 

Lechia Gdańsk

Boisko za wydziałem farmacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrzeszczu. To w tym miejscu rozegrano pierwszy mecz po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną. Zdjęcie ze strony dolnywrzeszcz.pl Boisko za wydziałem farmacji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrzeszczu. To w tym miejscu rozegrano pierwszy mecz po zdobyciu miasta przez Armię Czerwoną. Zdjęcie ze strony dolnywrzeszcz.pl

Historia gdańskiej Lechii sięga sierpnia 1945 roku, kiedy to powstał Klub Sportowy Biura Odbudowy Portów. To jednak nie KS BOP, ani nawet nie słynna Gedania rozegrały pierwszy mecz piłki nożnej w zdobytym na Niemcach Gdańsku. Uczyniła to doraźnie zorganizowana drużyna Milicji Obywatelskiej, która podjęła drużynę... Armii Czerwonej.



Jest 17 kwietnia 1945 roku, kilka minut przed godziną 15:00. Gdańsk od niecałych trzech tygodni jest polskim miastem - przynajmniej w teorii. Faktycznie jest to wciąż miasto niemieckie pod tymczasowym zarządem okręgowej komendantury wojennej Armii Czerwonej. Do miasta zawitała wiosna, doznania psuje jednak unoszący się w powietrzu dym i woń spalenizny - to dopala się historyczne śródmieście. Do tego nad Gdańskiem co i rusz słychać eksplodujące tu i ówdzie pociski. Wynędzniała ludność cywilna krząta się apatycznie w poszukiwaniu jedzenia, puszczeni samopas czerowonoarmiści dokonują rabunków, rozbojów i gwałtów. Przybyłe za żołnierzami polskie tzw. grupy operacyjne zajmują kolejne ocalałe budynki użyteczności publicznej, w których tworzą pierwsze w "odzyskanym" mieście polskie instytucje.

Sport w tej sytuacji wydaje się mieć najniższy priorytet. Zdziesiątkowana wojną KS Gedania reaktywuje się dopiero za miesiąc, wspomniana Lechia powstanie dopiero za cztery. Mimo to za chwilę zacznie się towarzyski mecz piłkarski. W roli gospodarzy wystąpią funkcjonariusze z IV Komisariatu Milicji Obywatelskiej, ich przeciwnikiem będą reflektorzyści (żołnierze sił powietrznych) Armii Czerwonej.

Żołnierze Armii Czerwonej na ulicach Gdańska w 1945 r. Po lewej widać drogowskazy kierujące do Oliwy, Gdyni i Sopotu. Żołnierze Armii Czerwonej na ulicach Gdańska w 1945 r. Po lewej widać drogowskazy kierujące do Oliwy, Gdyni i Sopotu.
I jedni, i drudzy ulokowani zostali w dawnych koszarach telegrafistów przy Heeresanger we Wrzeszczu, wkrótce przemianowanej na Mieczysława Niedziałkowskiego (późniejsza al. Feliksa Dzierżyńskiego, obecnie al. Legionów). Stąd blisko jest do boiska na tyłach byłego żeńskiego liceum zobacz na mapie Gdańska(dziś Wydział Farmaceutyczny GUMed) przy Ostseestrasse, wkrótce na cześć 32. prezydenta Stanów Zjednoczonych przemianowanej na Aleję Roosevelta (późniejsza aleja Karola Marksa, obecnie al. gen. Józefa Hallera).

Czytaj także: Początki futbolu w Gdańsku. Od FC Danzig do Lechii

"Gospodarze", czyli milicjanci, jeszcze przed południem uporządkowali boisko. Teraz wszystko jest już gotowe. Zawodnicy przybyli w pełnym uzbrojeniu, przebierają się dopiero na boisku - tak jest bezpieczniej. Skąd mają stroje sportowe? Uszyli je m.in. z porzuconych przez Niemców flag i sztandarów. Jeszcze tylko "defilada" zawodników przed generałem lejtnantem Siemionem Mikulskim, radzieckim komendantem Gdańska, i można zaczynać.

Wybija godz. 15:00. W składzie drużyny MO grają: Henryk Żuk (bramkarz), Wiktor SzurpitKieroniak (obrońcy), Stóżniak, Pałczyński, Markowski (pomocnicy), Pińczycki, Piekuta, Sibert, Burek oraz cywil o nazwisku Kalinowski, który dołączył dosłownie w ostatniej chwili (atak).

Sędziuje kapitan Armii Czerwonej, jego liniowymi są milicjanci Dymel i Frąckowiak.

Grze przyglądają się inni żołnierze sowieccy i około 150 cywilów, zapewne w większości mieszkająca w okolicy ludność niemieckojęzyczna.

Prawdopodobnie jeden z ostatnich meczów, jakie piłkarze Gedani Gdańsk rozegrali w Polsce przed wybuchem II wojny światowej. Fotografia ze spotkania Warszawianka - Gedania, które odbyło się na stadionie przy ulicy Wawelskiej 5 w Warszawie w kwietniu 1939 r. Prawdopodobnie jeden z ostatnich meczów, jakie piłkarze Gedani Gdańsk rozegrali w Polsce przed wybuchem II wojny światowej. Fotografia ze spotkania Warszawianka - Gedania, które odbyło się na stadionie przy ulicy Wawelskiej 5 w Warszawie w kwietniu 1939 r.
Szybko okazuje się, że polscy zawodnicy lepiej radzą sobie w tej dyscyplinie sportu niż ich radzieccy koledzy. Do polskiej drużyny wybrano graczy, którzy z piłką nożną mieli styczność, i którzy do tego przez kilka dni trenowali na przykoszarowym placu pod okiem swojego komendanta.

Czerwonoarmiści - część z nich pochodząca z azjatyckich republik bez tradycji futbolowych - zapewne poszli na żywioł. Poza tym bardziej niż przygotowaniem do gry zajęci byli świętowaniem zdobycia miasta... Nic dziwnego zatem, że przegrywają mecz 0:6.

Co zupełnie zrozumiałe, Armia Czerwona żąda rewanżu. Rozgrywany tydzień później mecz przy stanie 3:0 dla MO przerwie jednak silny deszcz i wichura. Już nigdy nie zostanie dokończony, ale to nieważne. Historia futbolu w powojennym, polskim Gdańsku rozpoczęła się.

Czytaj także: Gedania vs Grom. Burzliwe derby z 1947 r.

Wkrótce zaimprowizowana drużyna funkcjonariuszy MO stanie się trzonem Milicyjnego Klubu Sportowego Pogoń (później GKS Wybrzeże), który wraz z innymi zorganizowanymi naprędce zespołami - m.in. klubem Biura Odbudowy Portów (późniejsza Lechia) oraz reaktywowaną Gedanią - rozgrywać będzie regularne zawody piłkarskie w powracającym do życia mieście.

Ale to już jest temat na inną opowieść.

O autorze

autor

Jarosław Wasielewski

badacz i popularyzator historii Gdańska, autor bloga poświęconego w całości przeszłości i teraźniejszości Wrzeszcza.

Kluby sportowe

Opinie (28) 2 zablokowane

  • fajnie opowiedziana historia (2)

    • 58 4

    • Fajnie? (1)

      ..."Gdańsk od trzech tygodni jest polskim miastem - przynajmniej w teorii".
      Wow, nie wiedziałem, że polskość Gdańska miała początek w 1945 roku.
      Człowiek uczy się całe życie...

      • 0 0

      • Polskość Gdańska sięga czasów Piasta Oracza, wiadomo ;)

        • 0 0

  • Panie Jarku gratuluję dobrego artykułu. (2)

    Stoczniowiec, Polonia, Gedania, Lechia i gdyńskie: Arka, Bałtyk.

    • 34 2

    • Panie Jarku .

      Ten artykuł przeczytają odbiorcy Trójmiasto.pl
      Artykuł powinien znaleźć się na blogu. Tam zaglądają ludzie interesujący się historią Gdańska....

      • 3 2

    • i KP Gdynia. Młody klub, ale działający.

      • 2 0

  • Dziękuję za ciekawy artykuł..

    Czekam na ciąg takich artykułów..

    • 31 2

  • My kibice Lechii nigdy nie zapomnimy naszych proletariackich korzeni (5)

    tradycja od 1945

    • 27 27

    • Nie podszywaj się szproto.

      • 16 8

    • Nasze korzenie są we Lwowie. (2)

      "Nazwę zespołu i biało-zielone barwy "przejęła" założona w 1945 roku Lechia Gdańsk. Przed sezonem 2012/2013 polskiej ekstraklasy dokonano upamiętnienia lwowskiego klubu na strojach Lechii Gdańsk umieszczając datę 1903 (rok założenia Lechii Lwów) na getrach piłkarzy"

      • 17 4

      • później przejęła Olimpię P, Polonię Gdańsk

        CDN ....

        • 3 10

      • lechia lwów?...

        ... miała barwy zielono białe ...baranie...nie obrazając baranów.

        • 0 3

    • FC DANZIG

      tak sie nazywala druzyna ktoa byla przez Lechia...

      • 2 7

  • kris

    super

    • 6 0

  • Lechia Gdańsk (1)

    I świat staje się piękniejszy!

    • 15 13

    • To w końcu kiedy ta Lechia powstała ?...a może dalej jej nie ma

      • 1 3

  • ,,Czerwoarmiści.... zapewne poszli na żywioł''

    Wcześniej, gdy już zdobyli Gdańsk też poszli na żywioł.

    • 17 1

  • Do autora, (1)

    Skąd określenie "reflektorzyści"? To było przepisane z polskiej relacji, czy może tłumaczenie z radzieckiego (reflektor - prożektor)? Przyznam, że dziwny twór...
    Czy jest podane oznaczenie jednostki - np. zienitnyj prożektornyj batalion?
    Poza tym sądzę, że założenie z góry azjatyckiego pochodzenia części żołnierzy-zawodników wynika bardziej z licencia poetica, dla podkoloryzowania przekazu, a nie jest zaczerpnięte wprost z relacji.

    • 2 4

    • reflektorzysci

      To określenie używane jest także w polskiej armii, figuruje w rozporzadzeniach MON wyliczajacyh specjalności wojskowe.
      słowo "reflektorzysci" pojawiało się w relacjach z tego wydarzenia, wydaje mi się, że m.in. u Dymela

      • 1 1

  • Wyzwolony Gdansk to przeklamanie (3)

    Nie mozna pisac o wyzwoleniu, skoro Wolne Miasto Gdansk ciagle jest pod okupacja Polski.... wiec gdzie tutaj jest wyzwolenie?

    • 4 20

    • abstrahując od twojego trolowania (1)

      To w tym artykule nie ma słowa "wyzwolenie"

      • 5 1

      • To jednak nie KS BOP, ani nawet nie słynna Gedania rozegrały pierwszy mecz piłki nożnej w "wyzwolonym" Gdańsku.

        a jednak jest....

        • 3 2

    • Reichsgau Danzig-Westpreussen to nie FSD trollu

      • 3 0

  • Panie Jarku (1)

    Przegrani czerwonoarmisci, zakladaja 4miesiace pozniej klub Lechia... ot i historia

    • 10 18

    • jaki ty głupi jesteś

      • 6 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku zbudowano żaglowiec, od 1930 znany jako "dar Pomorza"?

 

Najczęściej czytane