28 listopada 1627 roku polska flota stoczyła na Zatoce Gdańskiej bitwę z blokującą port flotą szwedzką. Starcie przeszło do historii jako bitwa pod Oliwą.
2018-11-24 20:19
Szwedzi najechali Polskę. Ale nawet nie próbowali zająć Gdańska. W tamtych czasach Gdańsk był najbogatszym miastem Polski.
2018-11-24 18:47
w Sztokholmiea inne okrety wojenne Szwecji wycofaly sie na tzw. zimowanie do portow szwedzkich.
2018-11-24 10:57
Artykuł jest z 2012 roku, a wstawiliście go jako "nowy" w 2018 roku.
Ile można?!
2018-11-24 18:00
2018-11-24 17:57
Trzeba tu zauwazyc ze w owych czasach Polska miala liczebnie wieksza flote wojenna niz dzisiaj. Ja wiem ze zaraz otrzymam mase głosow krytycznych ale ja jestem pewien swoich informacji. Dzisiaj Szwecja rozniosła by nasza polska "Grand Fleet" w złom. Niech Szczurek i Adamowicz maja to na uwadze przez najblizsze 4 lata.
2013-11-28 10:37
Tło historyczne i opis bitwy można odszukać w wielu źródłach.
O czym innym chciałby tu jednak pomówić.
Wydarzenia takie uzmysławiają nam, że Polak to nie tylko tradycyjnie przedstawiany chłop lub szlachcic stojący na swej zagrodzie, ale także człowiek zafascynowany przestrzenią morza. Historia Polski jaką się uczymy w szkołach dzieje się przeważnie w Wielkopolsce, Małopolsce, Mazowszu. Obrzeża, które czasami nie chciały podporządkować się władzy centralnej żyją własnym, jednak także patriotycznym życiem.
W przypadku Pomorza i Pomorza Przedniego umyka nam, że ludzie tu zamieszkujący kochali morze, ale też czuli się kulturowo związani z innymi Słowianami zamieszkującymi głębiej położone partie lądu. Na przykład Kaszubi. Czują się Polakami, jednak ich język ma korzenie wywodzące się z historii Słowian Połabskich. Kaszubi to nie tylko rolnicy. Kaszubi to przede wszystkim rybacy. Na swych łodziach pomeraniach z ożaglowaniem gaflowym poławiali od wieków ryby w naszym morzu.
Wspomniana na wstępie bitwa, pokazuje że nie tylko walczyliśmy ze Szwedami broniąc na lądzie Częstochowy, lecz także walczyliśmy ma morzu.
Może za mało wspominamy fakty z polskiego uczestnictwa w morskich dziejach. Umyka nam Bitwa pod Oliwą, zapominamy o okrętach Wicher i Błyskawica. Zapominamy z jakim entuzjazmem była budowana Gdynia.
Na koniec wspomnę mało znany fakt z historii przyległej do głównego nurtu.
Mało kto zna pojecie chąśnik. Jest to słowiański Wiking. Wikingowie rządzili na morzach w VIII-X wieku, chąśnicy, nasi pomorscy przodkowie, podporządkowali sobie Bałtyk w XI-XII wieku. Wspominając Bitwę pod Oliwą może warto także wspominać Bitwę o Konungahelę z 1135 roku, wygraną przez księcia Pomorzan Racibora I. Bitwa w której uczestniczyło 650 okrętów co na tamte czasy było ogromną flotą.
2018-11-24 12:32
2012-11-28 10:18
Z lekcji historii wiemy, że przez wieki Gdańsk był silnym ośrodkiem polskości. Ale walkę o niepodległy byt trzeba prowadzić bez końca. Wielka bitwa o przynależność do Rzeczypospolitej i dzisiaj trwa, choć w walce tej nie uczestniczą żołnierze, nie grzmią działa.
2012-11-28 10:22
polskości, co przez to rozumiesz? Jeśli chodzi o trwanie przy koronie polskiej to tak. Jeśli o język i kulturę to niezłe dyrdymały.
2018-11-24 11:57
Trwać przy Koronie sobie ot tak i nie mieć wpływu na kulturę i język w mieście? Nie wymieniając widocznych materialnie śladów związków miasta z Rzeczypospolitą - herby, rzeźba, piśmiennictwo, malarstwo, rozwój nauki (dla przykładu Jan Heweliusz ze zwolnionym przez Jana III Sobieskiego z podatków browarem, osobistą przyjaźnią, i o któremu Hewliusz dedykował swoje ostatnie dzieła). Nie chcę tutaj zalewać Cię przykładami rozwoju kultury związanej z Rzeczypospolitą, do której wkład wnieśli niemiecko brzmiące nazwiska starych Gdańszczan na przestrzeni wieków, ale poszukaj u właściwych źródeł...
2012-11-28 16:53
Rzecz można ukazać na przykładach. Centrum Kształcenia Ustawicznego. Przed II wojną światową szkoła ta była ostoją polskości w Wolnym Mieście Gdańsku.I chodziło także i o język, i o kulturę.
2012-11-28 20:55
artykuł jest o XVII wieku! Po co mieszasz do tego wiek XX. Wielu pseudohistoyrków wszystko odnosi do okresu 1918-1945. Co świadczy o ograniczeniu poznawczym i.
2012-11-28 13:49
Siła Gdańska polegała na zależności od związku z Hansą i dobrych stosunków z Polską. Dominacja szwedzka tą Hansę prawie zniszczyła. Owszem zgodzę się, że dzisiaj gdy decydenci ogromnym wysiłkiem odcinają Polskę od morza. Gdańsk przestał być portem morskim a stał się miastem położonym nad plażami Bałtyku.To jednak nie jest tylko choroba gdańska, to dotyczy całego polskiego dostępu do morza. W obecnych realiach jakiekolwiek sugestie niepodległości Gdańska działają na szkodę bardzo bogacącej gospodarce morskiej. Zburzenie centrum Gdańska przez Sowietów z punktu widzenia geopolitycznego miało odciąć to miasto od historycznego dyktatu niemieckiej Hansy z Wismarem na czele. I powojenny Gdańsk tą szanse wykorzystał. Doszło przecież nawet do tego, że dla uniezależnienia polskiego WYBRZEŻA od głupoty Warszawy minister żeglugi niejaki Szopa rozpoczął prace w Sopocie nad budową siedziby Ministerstwa Gospodarki Morskiej.
No ale wtedy mieliśmy posłow ktorzy mieli olej w głowie i samodzielne myślenie, a swoj rozum wyrażali nie głośnymi wrzaskami a cichymi działaniami.
Tak to przypominam bo bitwa oliwska też była głośnym i słusznym działaniem ale tak jak dzisiaj Polska na tym nie skorzystała.
2012-11-28 17:04
Zwolenników tzw "Wolnego Miasta Gdańska" mamy choćby tutaj wielu, co widać i po ilości osób niezgadzających się z tezą że powinniśmy prowadzić walkę o polskość Gdańska, a nie biernie przyglądać się co robią Niemcy poprzez np swój "Dziennik Bałtycki". Zobacz co się dzieje na Śląsku, w Szczecinie, zobacz na brak jakiejkolwiek reakcji Tuska który chciał kiedyś "Wolnych Kaszub". Zobacz jak określają te nasze polskie ziemie odzyskane niektórzy współcześni niemieccy politycy.
2012-11-29 06:14
Mamy w narodzie miliony debili którzy uważaja ze niemieckie rządy powinny powrócić do Gdańska. Tylko czy ci debile tęsknia do niemieckich obozów, mordów i prześladowań?
2012-11-29 09:45
niemieckie obozy,mordy i przesladowania to tylko 5 lat wojny w calej historii obecnosci prus/niemiec na pomorzu gdanskim.
2012-11-29 11:05
2018-11-24 11:54
2012-11-29 18:26
za Bug!
2012-11-29 09:43
Bo Polska ogolnie malo kiedy wykorzystala zwyciestwo w jakiejkolwiek wojnie czy bitwie.
2012-11-28 12:25
Zgadzam się z Twoją opinią, choć widzę, że wielu "gdańszczan" ma inne zdanie. Jeszcze bym zrozumiał, gdyby inne zdanie mieli w roku 1939, bo to byli całkiem inni gdańszczanie, ale teraz? gdzie po 1945 roku struktura społeczeństwa Gdańska wymieniła się prawie całkowicie na przybyłych głównie z Wilna i Wileńszczyzny. Więc skąd u tych gdańszczan takie negatywne opinie o polskości Gdańska?
2018-11-24 10:41
moi rodzice pochodzą spod Bydgoszczy i Mławy, więc raczej centralno-zachodnia Polska, do tego dziadek był mocno związany z Gdańskiem przed wojną - był gdańskim kolejarzem. Nie pisz więc suchych sloganów statystycznych, a patrz realnie no obraz faktyczny. Ponadto nie uwzględniasz jednego, że społeczeństwo Gdańska było wymieszane kulturowo już od czasów Krzyżaków i można powiedzieć, że miało to swoją kontynuację i po wojnie. To za panowania Krzyżaków najwięcej przybyszy i osadników było z głębi Niemiec i dlatego zakorzeniła się tutaj kultura niemiecka, pokrzyżacka. Jednakże w mieście mówiono już za czasów Rzeczypospolitej wieloma językami, w tym i w języku polskim i przede wszystkim łaciną, ponieważ miasto miało unikalne jak na tamte czasy, gwarantowane przez polskich królów, przywileje i prawa, co przecież dało mu tak dynamiczny rozwój i bogactwo, tzw. złoty wiek Gdańska. Samo miasto odwdzięczało się nieustającą wiernością Koronie Polskiej i zawsze podkreślało, że stanowi naturalną jej część. To przyciągało inne nacje, stąd w Gdańsku mieszkali Niemcy, Polacy, Holendrzy, Szkoci, Żydzi, Duńczycy i jeszcze parę nacji by się znalazło. Miasto więc zawsze miało napływową ludność, która wzbogacała to miasto - to właśnie historia Gdańska po dzień dzisiejszy. Ja nie mam negatywnej opinii o polskości Gdańska, bo Gdańsk był zawsze z Polską związany i to jest naturalny stan rzeczy. Nawet Ci dawni, mówiący po niemiecku Gdańszczanie, którzy sami stawali okoniem względem polityki innych, niemieckich stanów pruskich (mam na myśli Prusy Książęce z Królewcem na czele), mieli ducha polskiego w sobie. Dla przykładu (chyba najbardziej znamienitego z czasów Bitwy pod Oliwą), sam Jan Heweliusz (niem. Johann Hewelcke) pochodzący z bogatej, niemieckiej rodziny luterańskiej, która przybyła do Gdańska właśnie za czasów krzyżackich w 1434 roku, mówił o sobie jako "obywatelu świata polskiego", był najbliższym przyjacielem króla Jana III Sobieskiego, któremu zadedykował nawet jedno ze swoich odkryć na nieboskłonie (tarcza Sobieskiego). A to tylko przykład. Najlepiej niech świadczą o polskości miasta kute w stali, rzeźbione w kamieniu i drewnie w każdym praktycznie zakątku miasta herby Rzeczypospolitej, jako naturalnej patronki Gdańska, a najpiękniejszy taki herb chyba znajduje się na wjazdowej do miasta Bramie Wyżynnej. Nie wiem zatem, skąd masz pojęcie o negatywnym nastawieniu Gdańszczan do polskości Gdańska. Masz na myśli mniemam, zgermanizowane (narodowościowo od XIX wieku) miasto w czasach, kiedy Polski nie było na mapie Europy, gdzie niemiecki stricte charakter miasta został zakorzeniony od mniej więcej połowy XIX wieku, aż do czasów II WŚ. Jeśli masz pretensje o dominującą, pokrzyżacką niemieckojęzyczność miasta to możesz mieć tutaj pretensje do polskiego bogobojnego i słuchającego papieża jak żony króla, Zygmunta Starego, który w sytuacji hołdu pruskiego w 1525 roku podzielił ziemie po krzyżackie na Prusy Królewskie i Książęce, a miał możliwość zmiany tego stanu rzeczy. Gdyby wtedy wchłonął wszystkie ziemie do Rzeczypospolitej, ustanowił administrację królewską na całych tych terenach, zaludnił te ziemie ludnością polską, to dzisiaj wszędzie tam mówiono by od wieków po polsku i nie byłoby żadnego Konigsbergu czy obecnego Kaliningradu, a byłby Królewiec. Co tu dużo mówić - w części Prus, które król zajął po Krzyżakach i to zrobił (Prusy Królewskie) od wieków jest Polska i nikt nie pamięta, że tutaj mówiło się też głównie po niemiecku. Król natomiast zachował przywileje szlachty pruskiej w Prusach Książęcych (ustanowił państwo wasalne) i wyhodował późniejszego rozbiorcę Rzeczypospolitej, który wykorzystywał w późniejszej historii każdy moment, by uniezależnić się od Korony, wichrzyć przeciwko niej i ją osłabiać. Niestety błędy historyczne i upadek I Rzeczypospolitej leżą po stronie polskiej (warcholstwo i buractwo szlachty, liberum veto, magnateria silniejsza od Króla, prywata, sarmacja, itd., itp) a nie innej, natomiast inni je wyłącznie wykorzystali. Podobnie jak w momencie odzyskania niepodległości 100 lat temu - dzięki błędowi I WŚ i upadku mocarstw zaborczych Polacy wykorzystali moment, by odzyskać własną niepodległość. Historia uczy...
2018-11-24 11:27
ze jednym ze współczesnych Gdańszczan, jest emerytowany profesor fizyki z PG, zasłużony wielce dla miasta, jego odbudowy ściśle historycznej, którą podziwiamy dzisiaj razem z przyjezdnymi turytami, pasjonat Gdańska, jego historii, kultury i zabytków, zawsze podkreślający nierozerwalne związki miasta z Polską, Pan Andrzej Januszajtis, urodzony w Lidzie (na Białorusi). To ten potomek kresowian, o których wspomniałeś w swojej wypowiedzi. Takich ludzi chciałoby się mieć w mieście więcej...
2012-11-28 13:22
oh really? Wierzysz w brednie powielane od pokoleń? Z całej Polski, jak już.
2012-11-28 13:39
Kilka lat po wojnie, mieszkańcy Gdańska pochodzący z Wileńszczyzny to było około 50%, ludności miasta. Czyli śmiało można mówić, że głównie z tamtych stron.
2012-11-28 17:13
Nie wiem czy masz rację czy nie. Znałem jednego polskiego Litwina, miał też litewskie nazwisko. Moi rodzice i znajomi rodziców przybyli z różnych stron Polski.
2018-11-24 09:04
Że polskość to nienormalność!
I makrela chce powrócić do zeszy i nie mieckiej domina cji landów! Pseudo europejskich?
2018-11-24 09:02
To rok temu było?
Brawo bezpiśmienni redaktorzy
2012-11-28 17:52
już nie bierz tych leków.
2012-11-28 11:21
2012-11-28 10:47
jeżeli już mamy używać militarnej frazeologii.
nie o to chodzi, żeby puszyć się i opowiadać bajki i legendy, tylko poznać prawdę o polskiej historii, o jej jasnych i ciemnych stronach
2012-11-28 10:33
to idź do lekarza, na forum nikt Tobie nie pomorze.
2012-11-28 10:39
2012-11-28 10:31
2012-11-28 11:23
raczej gdańska a to zasadnicza róznica.
2018-11-24 11:26
2012-11-28 15:38
Nie było w tym czasie "polskiej" floty. Nawet dowodzący okrętami nie mieli swojsko brzmiących nazwisk. Poza tym bitwa nie była żadną victorią, tylko była nie rozstrzygniętym starciem. Nie odbyła się pod Oliwą, a w okolicach Brzeźna.
Tyle faktów.
2012-11-29 11:37
Zresztą przez wieki (nie tylko w Polsce) zmieniały się zasady i organizacja "wystawiania floty" (przez państwa, władców itd.), i np. flota miejska Gdańska w Wojnie Trzynastoletniej była także, jak najbardziej, flotą polską, bo walczyła po polskiej stronie i podlegała polskiemu królowi i ten określał ją jako "nasze statki".
"Niepolskie" nazwiska nosiło wtedy bardzo wielu obywateli Rzeczypospolitej, bo było to państwo "wielu języków i różnej krwi, choć ogólnie dominowali etniczni Polacy i polski język. Można było być np. "Narodowości Polakiem krwi Ruskiej" lub wielojęzycznym gdańszczaninem pochodzenia niemieckiego z polskim tytułem szlacheckim itd. Zresztą w tamtym czasie normą było, że poza wojskami i żołnierzami "krajowymi" używano (w całej Europie), także najemników, zaciężnych, ochotników "obcego" pochodzenia itd. Np. w wojskach i flocie szwedzkiej służyło bardzo wielu niemieckojęzycznych i innych "nie-Szwedów"../
Oliwa była zananą osadą i klasztorem cysterskim, a Brzeźno była wtedy zapadłą wioską (wchodzącą zresztą w skład "dóbr oliwskich"), więc bitwę (de facto) na redzie portu gdańskiego nazwano słusznie "bitwą pod Oliwą".
Bitwa była zwycięska dla strony polskiej, bo spowodowała odblokowanie Gdańska, likwidację dwóch okrętów wroga oraz miała potężne międzynarodowe propolskie znaczenie propagandowe i podniosła polskie "morale wojenne"...
Svantobor
2018-11-24 10:58
mamy takie różne typy urody i różne nazwiska będąc od wieków Polakami :)
2013-11-28 10:39
Generalnie masz sporo racji, ale z tym odblokowaniem to "troszku przesadziłeś" :)
Ostatnia dekada listopada to już były ostatnie dni na powrót floty szwedzkiej do swoich portów przed zimą i lada chwila sami musieliby odpłynąć. Ale sukces militarny i propagandowy był niewątpliwy.
2012-11-28 12:27
To chyba, dla ciebie to jest zasadnicza różnica.
2013-11-28 12:08
2018-11-24 11:05
Wg artykułów VII i IX zawartego w 1660 r. traktatu oliwskiego, kończącego okres wojen polsko-szwedzkich. Szwedzi zobowiązali się w Oliwie do zwrotu zarówno publicznych i kościelnych, jak i prywatnych akt i dokumentów oraz Biblioteki Królewskiej – nie później niż w ciągu trzech miesięcy od chwili ratyfikacji traktatu. Pomimo upływu prawie 350 lat strona szwedzka się z tego nie wywiązała. Dwa potężne lwy odlane z brązu zrabowane z warszawskiego Pałacu Kazanowskich stoją przed Zamkiem Królewskim w Sztokholmie do dnia dzisiejszego...
2018-11-24 10:26
I pewnie w sumie miał rację.
P.S. niezły artykuł ... świeżutki już 6ścio letni :P
2018-11-24 10:22
Dlaczego nikomu się nie zebrało na solidne opracowanie dziejów obrony Gdańska przed Szwedami w latach "Potopu". Bitwa pod Oliwą w porównaniu z tą kampanią to mizerna potyczka, którą pieścimy dla naszych kompleksów dla nikłej obecności na morzu. A tu należą się honory paru burmistrzom i wynajętemu przez nich fachowcowi, Valentinowi von Winter, który tym dowodził. Dla jasności - nasza ówczesna armia była też zawodowa (za pieniążki).
Adam W.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Jaki rajca gdański przekazał w testamencie swój dom na Muzeum Wnętrz Mieszczańskich z końca XVIII w?
Filmy