Zwiedź z nami wnętrza schronu przy Urzędzie Morskim w Gdyni
W cyklu Nietypowe Budowle Trójmiasta prezentujemy budynki, które mogą zadziwiać swoim wyglądem. Tym razem wybraliśmy się do Gdyni, gdzie przy ul. Chrzanowskiego, tuż obok gmachu Urzędu Morskiego, znajduje się przedwojenny schron o piramidalnym kształcie. W poprzednim odcinku odwiedziliśmy halę traserni na terenach Stoczni Gdańskiej, za miesiąc wyjaśnimy, do czego służy chłodnia górująca nad Wolnym Obszarem Celnym w Gdańsku.
tak, choć mało co jest już mnie w stanie zaskoczyć5%
nie, to nie moje klimaty2%
Jadąc ul. Chrzanowskiego z centrum w kierunku portowych nabrzeży mijamy po drodze charakterystyczny gmach, zwieńczony wieżą zegarową. W pełni zasłużenie jest on uznawany za jedną z pereł architektury gdyńskiego modernizmu. Od momentu powstania w roku 1927 do dzisiaj mieści się tutaj siedziba Urzędu Morskiego.
Tuż obok budynku znajduje się kolejny ciekawy obiekt. Mowa o schronie, który został wybudowany właśnie na potrzeby pracowników, a właściwie kadry kierowniczej Urzędu Morskiego.
Oryginalna, polska myśl techniczna
Obiekt został wybudowany cztery lata przed wybuchem wojny, czyli w 1935 r., według projektu mjr. inż. Kazimierza Biesiekierskiego, architekta i wybitnego specjalisty od budowli obrony przeciwlotniczej. Był przeznaczony dla dyrekcji wspomnianego urzędu. Pozostali pracownicy mieli do dyspozycji schron, który znajdował się w podziemiach budynku.
- Schron powstał według oryginalnej, polskiej koncepcji, a dokładnie wzoru architektonicznego instrukcji budowlanej obrony przeciwlotniczej biernej z 1934 r. Z powodu trudnej rzeźby terenu Urząd Morski stanął na torfowiskach - był obiektem naziemnym - tłumaczy Michał Miegoń z Muzeum Miasta Gdyni.
"Piramidka" odbija bomby
Schron składa się z dwóch komór, poprzedzonych niewielkimi, gazoszczelnymi przedsionkami. Ma charakterystyczny kształt ostrosłupa, dzięki czemu jest nazywany potocznie "piramidką". Spadzisty strop, którego kąt nachylenia wynosi 45-60 stopni, zapewniał ukrytym wewnątrz osobom wysoki poziom bezpieczeństwa. Ryzyko, że bomba przebije strop, było minimalne.
- Wyróżnia go spadzisty dach, który powodował odskok bomby lub jej zsunięcie, minimalizując ryzyko eksplozji lub powodując jej eksplozje w oddaleniu. Wewnątrz grube na ok. 25-30 cm ściany o beczkowatym przekroju dawały schronienie kilkudziesięciu osobom. Ich beczkowaty kształt, a także specjalnie wzmocnione fundamenty niwelują wstrząsy i falę uderzeniową - wylicza Miegoń.
Najlepiej zachowany schron w Gdyni
Schron przetrwał wojnę bez szwanku. Co więcej, ciągle jest regularnie konserwowany przez Urząd Morski, który wykorzystuje go na cele magazynowe. Dzięki temu oryginalne wyposażenie schronu, np. urządzenia filtrowentylacyjne, jest nie tylko kompletne, ale również w pełni sprawne.
- Jest to najlepiej zachowany schron przedwojenny na terenie Gdyni. W schronie zachowały się oryginalne, przedwojenne drzwi z tabliczkami znamionowymi producenta, wentylator na korbę oraz instalacja elektryczna z lampami typu okrętowego. Znajduje się w nim też "awaryjny" piecyk na drewno i węgiel z kominem wbudowanym w ścianę, co wraz z korbowym wentylatorem dawało szansę przetrwania bez prądu - wyjaśnia nasz rozmówca. Zachowały się relacje ustne, według których schron był używany w pierwszych dniach wojny. Nie wiadomo jednak, jak wiele osób szukało w nim schronienia. Innymi słowy, czy - zgodnie z pierwotnym założeniem - korzystało z niego wyłącznie dyrektorostwo Urzędu Morskiego.
Płot z Twierdzy Wisłoujście?
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednej dość zaskakującej ciekawostce. Okalający schron kuty płot został najprawdopodobniej zamontowany wtórnie, a jego pierwotna lokalizacja znajdowała się... na terenie fortecy górującej nad ujściem Martwej Wisły w Gdańsku. Oba miejsca dzieli w linii prostej odległość ponad 20 km.
- Wokół schronu rozpościera się płot, który już na pierwszy rzut oka wygląda jak z innej epoki. To XIX-wieczny pruski płot forteczny, być może przeniesiony po wojnie z Twierdzy Wisłoujście. Nikt jednak nie jest w stanie określić, kiedy i w jakich okolicznościach doszło do jego zamontowania przy Urzędzie Morskim - uzupełnia Miegoń.
Nietypowa budowla? Zgłoś nam do wyjaśnienia
Zastanawiasz się, czym jest i jaką funkcję pełni dziwna budowla, którą mijasz w drodze do pracy lub która znajduje się w pobliżu twojego miejsca zamieszkania? Napisz do nas! Poinformuj o lokalizacji, napisz, jakie masz pytania. Postaramy się ją sfilmować i wyjaśnić, co to takiego.
, tuż obok gmachu Urzędu Morskiego, znajduje się przedwojenny schron o piramidalnym kształcie. W poprzednim odcinku odwiedziliśmy halę traserni na terenach Stoczni Gdańskiej, za miesiąc wyjaśnimy, do czego służy chłodnia
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy