Niemiec ratuje Polaka, ale sielanki nie ma

Jarosław Kus

21 kwietnia 2017 (artykuł sprzed 7 lat)

Opinie (26)

Kwiecień roku 1927 na Pomorzu nie był miesiącem spokojnym - przynajmniej pod względem pogodowym: nieustanne opady sprawiły, że "prawie codziennie wzbierały wody Wisły koło Wisłoujścia".

Prasa ("Gazeta Gdańska - Echo Gdańskie" z 22 kwietnia) donosiła o wezbranej wodzie zalewającej groble "zewnętrzne" i uniemożliwiającej funkcjonowanie promów przy Schönbaum (obecnie Drewnica), Schöneberg (Ostaszewo) i Paluchowie, oraz utrudniającej kursowanie promów parowych m.in. w Schiewenhorst (Świbno). "Nawodnienie", czyli nasiąknięcie grobli, niemal całkowicie wstrzymało ruch wozów i samochodów zmierzających ku przeprawom promowym: dlatego też z myślą o pieszych "położono w miejscach zagrożonych belki".

Wisła była jednak rzeką zdradliwą i niebezpieczną, nawet wtedy, gdy nie przybierała. Kroniki wypadków obfitowały w doniesienia o tragicznych zdarzeniach nad wodą. Oto na przykład w "poniedziałek świąteczny" w Tczewie wpadł do Wisły "mały chłopczyna" Witold Bartkiewicz, który "zabawiał się" na berlince (berlinka - statek rzeczny) i "byłby niewątpliwie utonął".

Można zaryzykować stwierdzenie, że to kolejny wypadek, jakich wiele, gdyby nie pewne szczególne, towarzyszące mu okoliczności. W tej konkretnej sprawie, z pomocą polskiemu dziecku pospieszył "porucznik policji gdańskiej" narodowości niemieckiej, Kurt Volkholz, który akurat przebywał w Tczewie na świątecznym wypoczynku. Bez namysłu, ryzykując własnym życiem (bo "prąd był bardzo silny") skoczył do wody, niosąc chłopcu ratunek. "Dzielnego oficera wraz z dzieckiem z zimnych nurtów rzeki" wyłowił właściciel berlinki. "Gazeta" pisała z podziwem o "czynie p. Volkholza", bo najwyraźniej nie był to częsty przypadek, by Niemiec uratował z opresji Polaka (tylko skąd miał wiedzieć, że to Polak - tego gazeta już nie podała...).

Niemniej, w innych dziedzinach życia Wolnego Miasta Gdańska, stosunki polsko-niemieckie dalekie były od poprawnych. Jednym z obszarów wzajemnej rywalizacji była gospodarka, a konkretnie sprawa korzystania przez obie strony z gdańskiego portu. W roku 1927 port w Gdańsku przeżywał chwile świetności i był na Bałtyku portem dominującym, ponieważ "prześcignął dawno cały szereg portów obcych", wśród których były "porty niemieckie i sowieckie".

Wśród pokonanych znalazły się porty w niemieckim Szczecinie i rosyjskim Petersburgu (przemianowanym przez Sowietów na Leningrad). "Dominujące stanowisko" zawdzięczał Gdańsk "Polsce i ustrojowi stworzonemu traktatem wersalskim", co oczywiście nie budziło entuzjazmu strony niemieckiej, tym bardziej, że odnotowywano "zwłaszcza w eksporcie towarów polskich nową, świetną konjunkturę", a "wywóz węgla i drzewa dosięgnął rekordowych po prostu cyfr". Dobrych wyników gdańskiego portu nie pogorszyły nawet "strajki zagraniczne", nie wpłynęły bowiem negatywnie na rosnący eksport polskich towarów.

Niemcy starali się wszelkimi środkami torpedować polski handel w Gdańsku, jednak - jak się okazało - wojna handlowa była bronią obosieczną, o czym - szczególnie boleśnie - przekonali się gdańscy organizatorzy Targów Gdańskich. Targi te "wskutek wojny gospodarczej, która wybuchła między Niemcami i Polską zachwiały się bardzo poważnie".

Słabość targów była wynikiem tego, że ich organizatorzy nastawili się głównie na import towarów. Tymczasem "położenie Gdańska, jako portu polskiego odpowiadało tylko urządzeniu targów eksportowych".

Gdańskie targi zorganizowano po raz pierwszy w roku 1920, a edycja z roku 1924 była nawet "prawdziwym sukcesem Gdańska, dokąd zjechało się bardzo wielu kupców, i przemysłowców szczególnie z Polski". Niestety, już rok 1925 przyniósł plajtę targów wiosennych, ponieważ - "z powodu prowokacji czynników nieodpowiedzialnych wobec poczty w Gdańsku" - "przemysł i kupiectwo polskie nie okazało dla tej imprezy żadnego zainteresowania".

Pocztówka wydana z okazji otwarcia w Gdańsku nowej hali targowo-wystawienniczej "Technik". Wrzesień, 1925 r.

Wkrótce potem okazało się, że jedyną pamiątką po targach gdańskich, które "pochłonęły [przecież] bardzo poważne sumy" (a których "nigdy powetować nie będzie można") była "wielka hala "Technik", nadająca się [jedynie] na zgromadzenia i widowiska o charakterze cyrkowym".

Czytaj także: Hala Technik, czyli Ergo Arena Wolnego Miasta Gdańska

Innym, daleko bardziej poważnym skutkiem polsko-niemieckiej wojny o dostęp do gdańskiego portu było coś, czego Niemcy nie byli w stanie przewidzieć, a co - w niedługim czasie - stało się ich prawdziwym koszmarem, którego strona niemiecka nie spodziewała się. Oto bowiem, w bezpośredniej bliskości gdańskiego portu, wyrosła gdańszczanom naprawdę silna konkurencja. Polacy, nie chcąc oglądać się na Niemców, postanowili zbudować swój własny port w Gdyni. I chociaż prace przy budowie portu i miasta rozpoczęto zaledwie kilka lat wcześniej, to już w roku 1927 stwierdzenie "Gazety Gdańskiej", że oto "ustaje życie wsi, a zaczyna się życie miasta", było jak najbardziej zgodne z rzeczywistością.

A w roku 1934 gdyński port nie tylko pod względem wielkości przeładunków wyprzedził Gdańsk, ale stał się ponadto największym portem na Bałtyku (i najnowocześniejszym w Europie)...

Źródło: "Gazeta Gdańska - Echo Gdańskie" nr 91 z 22 kwietnia 1927 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Jarosław Kusj.kus@trojmiasto.pl

Opinie (26) 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 15:46

Niemiec jest dobry (6)

7 lat
- 8 8
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 19:00
  
  kilka (3)
  
  7 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-04-21 23:40
    
    6 milionow Polakow zabili (1)
    
    7 lat
    
    4 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2017-04-23 08:42
      
      z czego 5.5 mln to Żydzi
      
      7 lat
      
      0 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-04-21 23:47
    
    pozniej w SS byl
    
    7 lat
    
    2 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 23:45
  
  Polak nie pyta ilu jest niemcow (1)
  
  Tylko gdzie sa?
  
  7 lat
  - 5 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tylko gdzie sa?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2018-04-03 14:11
    
    I dzieki temu potem juz wiecej nie pyta bo nie zyje ...To zart niestety smutny .
    
    Stettiner
    6 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    I dzieki temu potem juz wiecej nie pyta bo nie zyje ...To zart niestety smutny .
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 16:04

A skąd (5)

Niemiec - z całym szacunkiem dla niego - wiedział, jakiej narodowości było ratowane dziecko?

7 lat
- 9 6
Twoja opinia

Zmień treść

Niemiec - z całym szacunkiem dla niego - wiedział, jakiej narodowości było ratowane dziecko?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 18:38
  
  (2)
  
  Może chłopczyna wołał "pomocy" a nie "hilfe"? ;>
  
  7 lat
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Może chłopczyna wołał "pomocy" a nie "hilfe"? ;>
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-04-21 20:04
    
    może tak (1)
    
    a może tylko rękami machał...
    
    7 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    a może tylko rękami machał...
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2017-04-21 20:17
      
      Jeśli były zgięte w geście Kozakiewicza, to i tak było wiadome, że to Polak ;)
      
      7 lat
      
      2 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Jeśli były zgięte w geście Kozakiewicza, to i tak było wiadome, że to Polak ;)
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 23:49
  
  pomylil sie bo to byl blondyn (1)
  
  7 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-04-22 10:05
    
    a oczy
    
    miał nibieskie
    
    7 lat
    
    2 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    miał nibieskie
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 16:50

(1)

Dobrzy Niemcy byli tylko w NRD

7 lat
- 14 14
Twoja opinia

Zmień treść

Dobrzy Niemcy byli tylko w NRD
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 18:04
  
  A to prawda!
  
  W aktach dawnej Komisji Badania Zbrodni... (obecnie IPN) są materiały, które to potwierdzają. Np. donosy na członka rodziny mieszkającego w NRF, wcześniej będącego w armii Hitlera...
  
  7 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W aktach dawnej Komisji Badania Zbrodni... (obecnie IPN) są materiały, które to potwierdzają. Np. donosy na członka rodziny mieszkającego w NRF, wcześniej będącego w armii Hitlera...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 18:43

gdyby nie wojna Gdynia bylaby wieksza od Gdanska i wojna niestety to zahamowala

7 lat
- 14 12
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 19:18

W czasie wojny bałem się bardziej Polaków niż Niemców (3)

Prof. Bartman
7 lat
- 17 8
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 19:32
  
  Jak podpisał co się należało w Auschwitz dzięki wstawiennictwu szwagrowi ss-manowi
  
  to nic dziwnego, źe bardziej bał się rodaków...
  
  Arbeit Macht Radunia raus
  7 lat
  - 12 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  to nic dziwnego, źe bardziej bał się rodaków...
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 20:29
  
  Was meinen sie damit,
  
  Herr Bartman?!
  
  bBin stolz Pole zu sein
  7 lat
  - 4 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Herr Bartman?!
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-21 23:44
  
  teraz tez sie boj
  
  szacunek musi byc
  
  7 lat
  - 4 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  szacunek musi byc
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-21 21:48

trzymajcie się dalej!

ciekawe historie...;)

7 lat
- 7 1
Twoja opinia

Zmień treść

ciekawe historie...;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-22 10:14

Na wzór

hali targowo-wystawienniczej "Technik" powstało w Polsce dużo hal targowych, do niedawna pełniących takie właśnie funkcje. W Lublinie np. funkcjonowała hala "mięsna" (rozebrana w latach sześćdziesiątych), w Jarosławiu - wielobranżowa, obie o podobnej konstrukcji, podobnie w wielu innych miejscowościach. Teraz zastępują je markety, a pomiędzy halami i marketami - GS-y.

ek
7 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

hali targowo-wystawienniczej "Technik" powstało w Polsce dużo hal targowych, do niedawna pełniących takie właśnie funkcje. W Lublinie np. funkcjonowała hala "mięsna" (rozebrana w latach sześćdziesiątych), w Jarosławiu - wielobranżowa, obie o podobnej konstrukcji, podobnie w wielu innych miejscowościach. Teraz zastępują je markety, a pomiędzy halami i marketami - GS-y.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-23 01:13

Gdański policjant narodowości niemieckiej? (2)

Z artykułu nie wynika, że policjant był narodowości niemieckiej. Mógł być obywatelem WMG. Ale jakiej był narodowości?

7 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Z artykułu nie wynika, że policjant był narodowości niemieckiej. Mógł być obywatelem WMG. Ale jakiej był narodowości?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-23 08:23
  
  A jakiej narodowości mógł być Kurt Volkholz? Huculskiej?
  
  7 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-04-23 09:26
  
  Współczesna gazeta
  
  napisała, że policjant był Niemcem. No to - chyba był Niemcem? A dzieciak - Polakiem. Zapewne wiedzieli, co piszą.
  
  7 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  napisała, że policjant był Niemcem. No to - chyba był Niemcem? A dzieciak - Polakiem. Zapewne wiedzieli, co piszą.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-04-23 07:54

A gdyby po prostu napisać :
Policjant uratował tonące dziecko!

7 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

A gdyby po prostu napisać : Policjant uratował tonące dziecko!
Regulamin dodawania opinii