W latach 90. były codzienne odwiedzane przez tysiące klientów, którzy zaopatrywali się tutaj w przeróżne towary. Po większości z nich nie ma dzisiaj żadnego śladu, pozostałe zostały zaadaptowane do zupełnie nowych funkcji. Przypominamy najpopularniejsze centra handlowe, które w ostatniej dekadzie bezpowrotnie zniknęły z mapy Trójmiasta.
tak, ale nie wszystkie
33%
nie, jestem na to zbyt młody
4%
Jedną z najbardziej widocznych oznak przemian ustrojowych na przełomie lat 80. i 90. był gwałtowny rozwój handlu. Dzięki Ustawie z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej - zwanej potocznie ustawą Wilczka, od nazwiska ówczesnego ministra przemysłu - nastąpiło bowiem przejście z gospodarki planowej do gospodarki wolnorynkowej.
Innymi słowy, prawo umożliwiło każdemu podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej na równych prawach. Jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać drobne przedsiębiorstwa, w tym właśnie różnego rodzaju sklepy.
W większych aglomeracjach, w tym także w Trójmieście, pojawiło się również wiele centrów handlowych, zwanych czasem domami handlowymi. Warto przypomnieć młodszym czytelnikom, że w ówczesnych realiach powszechnie stosowanym wabikiem na klientów było reklamowanie przez wielu sprzedawców swoich towarów - od odzieży i obuwia, przez artykuły spożywcze i zabawki, na chemii i kosmetykach kończąc - jako sprowadzonych bezpośrednio z zagranicy, niemal we wszystkich przypadkach z Niemiec. Towary bez polskich napisów, z kodem kreskowym rozpoczynającym się najczęściej od cyfry "4" były symbolem niedostępnej wcześniej jakości "z Zachodu".
Czytaj również: Galerie handlowe międzywojennego GdańskaPowolny zmierzch wielu centrów handlowych lat 90. nastąpił już w pierwszej dekadzie obecnego stulecia. Przestarzałe obiekty o niezbyt przestronnych wnętrzach, których część sklepowa była podzielona na tzw. boksy, zostały wyparte z rynku przez kolejne wcielenie "świątyń" handlu, nazywanych galeriami handlowymi.
Warto również wspomnieć, że niemal wszystkie sklepy w dawnych centrach handlowych działały pod szyldem drobnych, lokalnych przedsiębiorców. Natomiast większość sklepów we współczesnych galeriach to tzw. sieciówki, czyli oddziały ogólnopolskich czy globalnych przedsiębiorstw.
Poniżej przedstawiamy naszą subiektywną listę najpopularniejszych centrów handlowych w Trójmieście, które od kilku lat możemy oglądać jedynie na archiwalnych fotografiach.
1. Gildia
Znajdowała się w zachodniej części Targu Siennego, tuż przy kanale Raduni. Jej nazwa pochodziła od zrzeszenia handlujących tu przedsiębiorców - Stowarzyszenie Kupców Gdańskich "Gildia". Powstała w miejscu placu po dawnym dworcu PKS. Składała się z dwóch pawilonów o łącznej powierzchni ponad 3 tys. m kw., w których funkcjonowało ok. 200 stoisk. Pierwszy pawilon został oddany do użytku w kwietniu 1993 roku, drugi w październiku 1994 roku.
Pawilony, w których mieściła się Gildia, zostały rozebrane niecałą dekadę temu. Pierwszy zniknął we wrześniu 2011 roku, drugi w lutym 2012 roku. Część kupców dawnej Gildii kontynuuje swoją działalność w nowo wybudowanej hali na Zaspie, przy al. Rzeczypospolitej 33B.
Nie tylko działka, na której się znajdowała Gildia, ale również jej najbliższe otoczenie zmieniło się do nie poznania. W tym miejscu znajduje się obecnie
Forum Gdańsk - jedna z największych galerii handlowych w Trójmieście.
2. Galeria Centrum
Znajdowała się przy al. Grunwaldzkiej 107-109 we Wrzeszczu, przy placu obok skrzyżowania z ul. Klonową. Jej siedziba oddana do użytku w grudniu 1951 roku już od samego początku służyła celom handlowym. Do początku lat 90. funkcjonował tu bowiem Powszechny Dom Towarowy
Neptun, zwany potocznie Pedetem. Było to nie tylko pierwsze, ale również największe, przez cały okres Polski Ludowej, centrum handlowe w Gdańsku.
Czterokondygnacyjna Galeria Centrum była tłumnie odwiedzana przez klientów do końca lat 90. Jej unicestwienie zapoczątkowało otwarcie odległego o zaledwie kilkaset metrów Centrum Handlowego Manhattan w 2004 roku. Gwoździem do trumny okazało się otwarcie kolejnego, znacznie większego konkurenta - również zlokalizowanej na wrzeszczańskim odcinku al. Grunwaldzkiej Galerii Bałtyckiej w 2007 roku. W tym samym roku Galeria Centrum została zamknięta.
Ceglany gmach Galerii Centrum został wyburzony na przełomie 2011 i 2012 roku. Na jego miejscu wybudowano wkrótce jeden z najwyższych budynków w całym Trójmieście. Warto wspomnieć, że liczący 19 kondygnacji, przeszklony biurowiec nazywa się Neptun, co nawiązuje do dawnych tradycji handlowych tego miejsca.
3. Dom Handlowy Wielki Młyn
Pochodząca z XIV wieku, ceglana budowla góruje nad ulicą - nomen omen- Wielkie Młyny na Starym Mieście. W okresie średniowiecza była największym obiektem przemysłowym w całej Europie. Po odbudowie ze zniszczeń wojennych w połowie lat 60. wykorzystywano go m.in. na cele wystawiennicze, magazynowe, dyskotekę, miejsce spektakli teatralnych, salon gier czy Pewex.
Na początku lat 90. Wielki Młyn został przejęty przez Zrzeszenie Prywatnego Handlu i Usług w Gdańsku. Po przeprowadzonej na jego zlecenie przebudowie, jego wnętrze przystosowano na potrzeby centrum handlowego, które zostało otwarte w lutym 1994 roku. Na trzech piętrach o powierzchni ok. 2300 m kw. pojawiły się 72 stoiska.
Ostatni kupcy wyprowadzili się z Wielkiego Młyna we wrześniu 2016 roku. Wspomniane wcześniej zrzeszenie przekazało klucze do obiektu Muzeum Historycznemu Miasta Gdańska, które planuje przenieść tutaj z Zespołu Przedbramia - zwanego potocznie Katownią - siedzibę Muzeum Bursztynu. Prace adaptacyjne już trwają.
Choć mowa aż o trzech centrach handlowych, ze względu na zlokalizowanie ich po sąsiedzku, można było traktować je jako jedną całość. Znajdowały się w samym sercu Wrzeszcza, czyli kwartale wyznaczonym al. Grunwaldzką oraz ulicami Jaśkowa Dolina i Partyzantów. Manhattan powstał w roku 1990 roku i w gruncie rzeczy był targowiskiem. Jednak w odróżnieniu od tradycyjnych bazarów, znajdujące się tutaj stoiska mieściły się w parterowych, murowanych pawilonach. Ich liczna wynosiła 60. Targowisko zostało zlikwidowane na początku pierwszej dekady XXI wieku, wraz z budową wspomnianego wcześniej centrum handlowego, które "przejęło" nazwę Manhattan.
Centrum Handlowe Sukces znajdowało się tuż obok, przy ul. Partyzantów, w budynku dawnej zajezdni tramwajowej. Zostało otwarte w 1991 roku. Kilka lat później, do gmachu dobudowano kolejną część, która nosiła nazwę "Sukces-Bis". Obie części zostały zburzone w 2006 roku. Obecnie w ich miejscu znajduje się zespół 16-kondygnacyjnych wieżowców mieszkalnych
Quattro Towers.
5. Centrum Gemini
Centrum Gemini - w ostatnich latach pod nazwą Centrum Waterfront - znajdowało się w jednym z najbardziej reprezentacyjnych miejsc w Gdyni, u zbiegu al. Jana Pawła II i ul. Waszyngtona. Choć obiekt zapisał się w świadomości mieszkańców Trójmiasta przede wszystkim jako siedziba pierwszego w naszej aglomeracji multipleksu - czyli nowoczesnego, wielosalowego kina, wielokrotnie wykorzystywanego na potrzeby organizacji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych - znaczną część powierzchni zajmowała również przestrzeń handlowa.
Prezentowany obiekt legitymował się znacznie młodszą metryką, niż wszystkie zaprezentowane dotychczas centra handlowe. Centrum Gemini zostało uroczyście otwarte dopiero w lipcu 2000 roku. Jednak zaledwie niecałe dwie dekady wystarczyły, aby obiekt został uznany za przestarzały. W związku z tym, zostało ono zburzone na przełomie ubiegłego i obecnego roku. Na zwolnionej działce zaplanowano hotel, powierzchnie konferencyjne, SPA oraz obiekty użyteczności publicznej, w tym kino wielosalowe.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy