- 1 To niesamowite znalezisko ma... 600 lat (5 opinii)
- 2 24-letnia Aneta Kręglicka w 1989 roku (96 opinii)
- 3 Ambona i wieża ciśnień liczą na dotacje (87 opinii)
- 4 Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. (11 opinii)
- 5 Konie i samoloty. Wyspa widziała wszystko (44 opinie)
- 6 "Tu mówi stacja wolnościowa Gdańsk" (72 opinie)
Najbardziej tajemniczy budynek Gdańska
Niewiele jest w Gdańsku zabytków, których historię znamy lepiej, niż ich najnowsze dzieje. Jednym z nich jest budynek przy Okopowej 9: niegdyś była tu brama wjazdowa do miasta, potem gmach gdańskiej policji, a od 65 lat siedziba służb specjalnych.
Szybka ewolucja metod oblężniczych, a zwłaszcza rozwój artylerii, sprawiły, że ta linia obronna miasta nie przetrwała zbyt długo. Już w 1563 r. Brama Karowa została zasypana i znalazła się wewnątrz wału ziemnego, a w latach 1571-76 budowniczy Hans Kramer wzniósł w tym miejscu wysoki bastion z kazamatami, nazwany, podobnie jak jego poprzedniczka, Bastionem Karowym. Miał on przetrwać ponad 300 lat.
Potężne bastiony i otaczająca je fosa, które w XVI-XVIII wieku przydawały Gdańskowi prestiżu, w XIX wieku były już tylko przeszkodą, hamującą rozwój nowoczesnego miasta. Po długich debatach i przełamaniu oporu konserwatywnych środowisk wojskowych, zdecydowano się w końcu na likwidację fortyfikacji. Zgodnie z propozycją niemieckiego urbanisty Jacoba Stübbena, na ich miejscu miały powstać szerokie ulice (m. in. dzisiejsze Podwale Grodzkie, Wały Jagiellońskie i Okopowa), zabudowane reprezentacyjnymi gmachami.
Co ciekawe, podczas niwelacji wałów natrafiono na całkiem dobrze zachowaną średniowieczną Bramę Karową, co zostało udokumentowane na fotografiach z epoki i pozwoliło historykom, zwłaszcza prof. Ottonowi Kloepplowi, na rekonstrukcję wyglądu tej budowli. Pamięć o bramie trwała też w nazwie nowo wytyczonej ulicy, która do 1945 r. nosiła nazwę Karrenwall (północna część obecnej ul. Okopowej, od Bramy Wyżynnej do ul. Św. Trójcy).
Jedną z pierwszych i najważniejszych budowli wznoszonych przy Karrenwall była nowa siedziba Królewskiego Prezydium Policji. Wcześniejszą siedzibę przy ul. Długiej 25 przekazano w 1895 pod budowę gmachu cesarskiej poczty. Pewną ciekawostką jest fakt, że mimo powstania w 1871 r. Cesarstwa Niemieckiego, nadal istniało Królestwo Prus i policja w Gdańsku była wciąż policją pruską. W tym samym czasie poczta była już cesarska, a więc ogólnoniemiecka. Prezydent policji rezydował tymczasowo na przedmieściu Petershagen (Zaroślak) i istniała pilna potrzeba ulokowania jego urzędu w bardziej prestiżowym miejscu.
Budynek przy Okopowej 9 był jednym z tych, które krytyczny rok 1945 przetrwały w najlepszym stanie, choć szczegóły ówczesnych wydarzeń otacza aura pewnej tajemnicy. Można przypuszczać, że wiąże się to z dobrą orientacją wywiadu sowieckiego co do działalności organów bezpieczeństwa III Rzeszy i planami przejęcia archiwów tychże służb (z podobnych względów oszczędzono zapewne siedzibę Gestapo przy Nowych Ogrodach 27).
Nie jest łatwo - ze zrozumiałych względów - opisać powojenne dzieje budynku: wiadomo, że został on przejęty przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, a Milicja Obywatelska - PRL-owski odpowiednik policji - zadowoliła się pobliskim budynkiem przy Okopowej 15 i wspomnianym gmachem przy Nowych Ogrodach. Przy Okopowej 9 lokatorami były m. in. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych (do 1990 r.), delegatura Urzędu Ochrony Państwa (lata 1990-2002), a obecnie mieści się tu siedziba delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
O autorze
Marcin Stąporek
- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.
Opinie (128) 6 zablokowanych
-
2010-06-09 10:14
Budynek ma już ponad 100 lat ciekawe czy tyle lat wytrzyma ECS (3)
- 10 1
-
2010-06-09 11:10
ECS wytrzyma (1)
dopóty duch Lecha Wałęsy będzie nań patrzył z góry
- 1 0
-
2010-06-09 12:43
sęk w tym, że Wałęsa będzie patrzył na niego z dołu... czyli nie postoi nawet jeden dzień po tym jak Bolek wyciągnie kopyta? :P
- 1 1
-
2010-06-10 02:18
nie wytrzyma
- 1 1
-
2010-06-09 10:16
Azkaban ;)
- 8 3
-
2010-06-09 10:26
Piekny budynek, ale zaniedbany
A w środku same nieroby.
Bo gdyby pracowali już dawno zakończyliby rządy Budynia.- 14 7
-
2010-06-09 10:27
Szanowni Policjanci (3)
Czy nie uważacie ,że mieszkańcom Gdańska i turystom odwiedzającym to piękne miasto przysporzylibyście splendoru gdyby wasze władze oddały do publicznego użytkowania schronisko młodzieżowe Na Biskupiej Górce w którym mieszczą się wasze laboratoria. Identyczne warunki mielibyście w dawnych koszarach przy ul Łąkowej i trasy W-Z, które od jakiegoś czasu stoją puste. Reaktywowane schronisko młodzieżowe im. Pawła Beneke ( Kaper,który zdobył dla Gdańska obraz Memlinga Sąd Ostateczny) spowodowałoby ożywienie całej dzielnicy i spełnienie zaprojektowanej działalności społecznej na przylegających obiektach sportowych. Ponadto może przy okazji remontu schroniska młodzieżowego przywrócono by trzeci w Gdańsku Carillon na wieży zegarowej.
- 61 3
-
2010-06-09 11:45
A przewieziesz zydków?
- 2 4
-
2010-06-09 22:33
Biskupia Górka (1)
Gdański Bówka tak czytam i zastanawia mnie fakt..... Twojej wypowiedzi. Moze warto napisac e-maila tutaj: www.policja.pl Masz sobie tam 01 Komendy Glownej Policji, napisz do niego petycje.
Budynek Biskupiej jest piekny i wspanialy... ale niestety wymaga remontu.. tylko teraz pytanie.... jakie naklady poniesie Policja wychodzac z niego i wchodzac do innego budynku? Naklady nie poniesie zreszta Policja a My - Obywatele tego Kraju placacy podatki.
Moze miasto przestanie mydlic oczy i w koncu podejmie jakies decyzje o wybudowaniu specjalnych obiektow na Zlotej Karczmie? Tam mieliby swoje bazy i extra....
Mieli juz taki zamysl... jednak jak to w budyniu, utonelo ;-))
Wiec Bówka .. moze pisz z deczko rozumniej o takich klopotach lokalowych.
Pozdrawiam i mierzi mnie to o piszesz.
P.S. Nie jestem policjantem tylko po prostu widze jak sie sprzeniewierza nasze publiczne pieniadze....
Biskupia Gorka powinna zostac "zwolniona" jednak gdzie przeniesc te armie ludzi?? To jest klopot.- 0 2
-
2015-07-11 12:55
na Biskupiej Gorce nie ma policjantow,,, tam urzeduja pracowinicy cywilni Policji
- 0 0
-
2010-06-09 10:34
Swoją drogą to smutne,
że tego typu rządowa agencja nie może mieć siedziby gdzieś na uboczu, na peryferiach tylko musi kisić się w ścisłym centrum miasta, w reprezentacyjnym budynku.
- 36 2
-
2010-06-09 11:08
Polizeipräsidium- ten gestapowski napis niechlubny dla obecnych czasów i instytucji w środku dziś pracującyej należy skuć, a (5)
nie zalepiać przebijającym cementem. To jest zapisane w konstytucji, by niechlubne, faszystofwskie znaki nie rozpowszechniać. Chwalebne, byłe sprawy o Hitlerze nawet w Niemczech są skrzętnie pomijane na zabytkach, by ludziom nie przypominać. Co innego z przeszłością niemiecką przez pewne wieki tutaj, co innego z tym symbolem. Pozdrawiam serdecznie.
- 11 21
-
2010-06-09 11:15
to jest historia
byla jaka byla, zostawic napis!
- 10 3
-
2010-06-09 11:22
a gdzie w tym napisie masz ślad gestapo? (2)
a może masz jakąś fobię na wszystko co brzmi po niemiecku?
- 14 4
-
2010-06-09 13:16
Myślę, że Gdańsk nie był nigdy bardziej niemiecki... wystarczy zagłębić się w historię dokładniej i od początku. (1)
- 5 4
-
2010-06-09 13:19
fakt, gdyby polskie budowle nie były głównie z drewna i małej części z mocnego tworzywa, które stosowano dopiero później, było by sporo śladów trwałych na Polskość tego terenu.
- 4 0
-
2010-06-09 13:24
polizeipraesidium
to tylko to co oznacza prezydium policji i nic wiecej, uzywane zreszta do dzis..takich napisow jest zreszta bardzo duzo.w tym miscie jest bardzo malo polskiej historii.moze znacie jakies piosenki o gdansku?bo niemieckich jest wiele..
- 9 1
-
2010-06-09 11:27
nikt
bynajmniej, trzeba przypominac zle przyklady z przeszlosci jak obozy i ochydne wojny, dla nowego pokolenia aby sie mialy na bacznosci, ku pamieci ,wydarzenia sie swieci, to jes tylko dowodem ze nic nie mamy za darmo i na zawsze,
Ze narod pomiszany jest wszedzie, tak jest zdrowiej, nacionalistom -sie ciagle marzy. takie pamiatki nas ostrzegaja,- 1 2
-
2010-06-09 11:44
To teraz juz wiem kto tam parkuje jak ostatnia sierota.
- 17 0
-
2010-06-09 12:02
Piekny budynek
j.w.
- 5 2
-
2010-06-09 12:08
(1)
ponure miejsce
oddać to jakiejś uczelni albo liceum, a dotychczasowych lokatorów przesiedlić w okolice wałów ze skierowaniem do robót publicznych- 10 7
-
2010-06-10 10:53
Bez urazy, ale mówisz nie na temat
przy Okopowej 9 nie ma lokatorów, bo tam nie ma aresztu. Areszt jest przy Okopowej 15. Pozdrawiam
- 0 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.