• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nadpalili buty wieszając polską flagę. Rocznica wyzwolenia Gdańska

Marcin Stąporek
30 marca 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska. Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska.

Dzień 30 marca 1945 r. od kilkudziesięciu lat uchodzi za oficjalną datę wyzwolenia Gdańska spod panowania niemieckiego. Dawniej mówiono w tym kontekście nieco górnolotnie o "powrocie Gdańska do Macierzy", choć w praktyce - mimo iż tymczasowy komunistyczny rząd wydał tegoż dnia dekret o utworzeniu Województwa Gdańskiego - po wyparciu Niemców miasto znalazło się pod władzą sowiecką, a nie polską.



Jak wynika ze wspomnień i zachowanych dokumentów wojskowych (meldunki, raporty), 30 marca 1945 r. nacierającym wojskom sowieckim 2. Frontu Białoruskiego marszałka Konstantego Rokossowskiego, pod którego rozkazami znajdowała się też polska brygada pancerna im. Bohaterów Westerplatte, udało się ostatecznie wyprzeć siły niemieckiej 2. Armii, dowodzonej przez generała Dietricha von Saucken, ze Śródmieścia w kierunku Stogów.

Wycofujący się Niemcy niszczyli za sobą mosty na Motławie, a następnie na Martwej Wiśle, co jednak nie powstrzymało Armii Czerwonej. W pierwszych dniach kwietnia zdobyła ona kolejno: Stogi, Krakowiec i Górki Zachodnie. Również dopiero w początkach kwietnia udało się złamać opór niemiecki na Kępie Oksywskiej. Duże zgrupowania wojsk niemieckich pozostały jednak na Wyspie Sobieszewskiej i Mierzei Wiślanej, a także na Półwyspie Helskim, składając broń dopiero po zdobyciu Berlina w maju 1945 r.

Powrót Gdańska do Polski symbolizuje zatknięcie przez żołnierzy biało-czerwonej flagi na zniszczonym Dworze Artusa. Dokonali tego dwaj czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel. Ten ostatni przekazał nawet szczegółową informację o uczestnikach uroczystości. Co ciekawe, jego zdaniem odbyła się ona 28, a nie 30 marca. "Na plac Długiego Targu wprowadzono batalion fizylierów. Przed wejściem do budynku Dworu Artusa stanął czołg o numerze 211, na którym jak na trybunie stanął płk Malutin, dowódca brygady, dwaj generałowie z 49. armii sowieckiej oraz dowódca batalionu mjr Kulig."

Początkowo flagę zamierzano zawiesić na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak gdy żołnierze dotarli na Długi Targ, zorientowali się, że jest ona zniszczona. W tej sytuacji podjęto szybką decyzję o wciągnięciu polskiej flagi na maszt wieńczący Dwór Artusa. Trwający cały czas ostrzał artyleryjski omal nie udaremnił i tego zamiaru, bowiem w trakcie zaimprowizowanej ceremonii tył budynku został trafiony pociskiem i na dachu pojawiły się płomienie.

Dwaj młodzi, liczący po 19 lat Polacy, z dużą determinacją wspięli się po elewacji sąsiedniej kamienicy i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało-czerwoną.

Następnie "Bronek po jakiejś rynnie, a ja po piorunochronie zjechaliśmy na dół. Buty mieliśmy nadpalone. Jest godzina 14.30, nie trwało więc to tak długo. Na dole zakończono uroczysty ceremoniał."

Dalej w relacji chorążego Michela pojawia się nieco złowrogi akcent: "W bocznej ulicy Starówki czekał na nas na samochodzie terenowym zastępca dowódcy brygady do spraw politycznych, mjr Bromberg, który podwiózł nas do kompanii". Autor wspomnień nie wyjaśnia, jakie były powody tej "opieki" ze strony politruka, ale możemy sądzić, że ów chciał poinstruować bohaterów zdarzenia, w jaki sposób mają opowiadać o swoim wyczynie.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Wydarzenia

Powrót Gdańska do Macierzy

uroczystość oficjalna

Opinie (258) 7 zablokowanych

  • taaaaa za to niemcy z finezja i zapałem (2)

    pozostawiali polskie miasta całe i zdrowe jak np warszawę

    myślę że w tym debilnym narodzie "rusek" to ten zły a niemiec to pan do pucowania butów

    chore polaki

    • 28 13

    • dokładnie

      Niemcy nie kradli dobytku kulturalnego heeh, czy szwab czy rusek jeden pies i oprawca, okradli nas ze wszystkiego i jeszcze wybili inteligencje, Gdańsk był Polski od zawsze ale z****ńce chcieli to zmienić

      • 9 2

    • A taka jest prawda, że gdyby Niemcy wygrali wojnę, to większość Polaków ulotniła by się przez komin obozu koncentracyjnego, albo została by niewolnikiem w jakimś obozie pracy, przecież Niemcy nienawidzili Polaków i chcieli ich unicestwić. Jak by na to nie spojrzeć, to polscy Gdańszczanie mogą dziękować teraz tej dziczy, że powstrzymała niemiecki plan, choć historia pokazała, że byli także okrutni w stosunku do nas, ale jak by nie patrzeć to fakt jest taki, że Gdańsk po wojnie był miastem Polskim, gdzie ludzie nie jechali do Stutthofu tylko podęli pracę w odbudowanych lub nowo zbudowanych zakładach pracy.

      • 15 1

  • ...a major Bromberg zapewne pobiera wysoką emeryturę, co pozwala mu na abonament Gazety Wyborczej do końca życia :):)

    • 23 15

  • Nie wiem, kto świętuje "wyzwolenie" Gdańska. (3)

    Sowieci potraktowali to miasto jak każde inne, jakie uznali za niemieckie, zarówno jego zabytki jaki mieszkańców. To był najazd barbarzyńców, a nie wyzwolenie.

    • 43 18

    • (2)

      ale oficjalnie włączyli je w granice Polski, zrobili to czegom po I wojnie nie udało się nam i mocarstwom zachodnim w układzie wersalskim i Gdyby nie "te dzikie hordy ze wschodu" Gdańsk nadal byłby Danzigiem a Ty w najlepszym wypadku pracował/a byś u bauera na polu, za chleb i pół litra lichego bimbru.

      • 11 10

      • ?

        Jakiej Polski?
        PRL!
        Zhańbiono nas i zrobiono z nas sowieckie społeczeństwo, przysięgające wierność... armii ZSRR!

        • 2 0

      • "ale oficjalnie włączyli je w granice Polski, zrobili to czegom po I wojnie nie udało się nam i mocarstwom zachodnim w układzie wersalskim "
        A może wiesz jakie polskie ziemie i miasta WYŁĄCZYLI jednocześnie z Rzeczpospolitej.

        • 2 0

  • nalotem dywanowym (1)

    zniszczyłbym Śródmieście, potem spaliłbym Wrzeszcz podkładając ogień, a na końcu gwałciłbym kobiety i dzieci. Prawdziwi oprawcy niemieccy opuścili Gdańsk przed wejściem radzieckich wojsk.

    • 6 16

    • to jest odpowiedź do wpisu bez podpisu...

      2012-03-30 14:10 do którego nie można dołączyć odpowiedzi.

      • 0 0

  • Kiedy Rosjanie szturmowali Gdańsk, byli przekonani, że nacierali na Berlin (4)

    tak im powiedzieli przełożeni. Stąd też między innymi takie bestialskie zachowania i tyle zniszczeń. Generalnie dwa razy im tak powiedziali. Podczas szturmu Królewca było tak samo ale to już inna historia. Tak czy inaczej tragedią Polski byli zawsze Niemcy lub Rosjanie...

    • 41 8

    • (1)

      BEZDURA!!!

      • 4 6

      • zdurem

        • 2 0

    • JESLI JUZ TO SAMI POLACY

      kuszaca wymówka wszystko zrzucic na innych

      • 2 1

    • rusek zawsze gorszy bo dziala bez jasnych zasad. jedyna zasada to mord i zniszczenie wszystkiego. smierc sowietom!!!

      • 1 0

  • A dlaczego Niemcy doszczętnie zniszczyli Warszawę? (10)

    Jak odpowiemy sobie na to pytanie, może lepiej zrozumiemy te straszne wydarzenie w naszym mieście w roku 1945.

    • 24 5

    • co mnie obchodzi warszawa (1)

      to portal trójmiasto tu się urodziłem

      • 8 8

      • Do tego z 15:00 ....

        ...a gdzie się urodził twój ojciec, twoja matka i dziadkowie, czy przypadkiem nie w Warszawie?, chyba nie boś ty za głupi jesteś.

        • 1 0

    • (5)

      a co tu jest do rozumienia? bo chyba nie próbujesz w ten dość bezsensowny sposób tłumaczyć Rosjan?

      • 4 1

      • (4)

        Wychodzi na to, że Niemcy to jeszcze większa dzicz, bo Warszawa, była dużo bardziej zniszczona niż Gdańsk. W Gdańsku kobiety były gwałcone, w Warszawie mordowane, czy jakiś "danziger" potrafi rozumować bezstronnie skąd się brał odwet na Gdańsku?

        • 4 2

        • (2)

          a to Rosjanie mścili się za polskie kobiety w Warszawie? ahaa ^^

          • 4 2

          • (1)

            Charków, Stalingrad, Rostów i wiele innych miast i wsi tak samo jak Warszawa były wymordowane i zmiecione w pył. Warszawa to tylko symbol jaki kulturalny i cywilizowany jest niemiecki naród.

            • 6 1

            • A Stalingrad został jednak zdobyty?

              • 2 0

        • Odwet Rosjan brał się stąd, że sojusznik Hitler przed napadem na ZSRR wywiózł zamówione strategiczne rudy i paliwa i zamiast za nie zapłacić napadł na wspólnika IV rozbioru Polski.

          • 1 0

    • .

      Tu pytamy o dzikie sowieckie hordy ze wschodu.

      Każdy wie, ze nazizm był zły, ale dlaczego nadal są ludzie popierający najbardziej zbrodniczy system w dziejach ludzkości: stalinowski socjalizm.

      • 2 0

    • Bo armia radziecka zrobiła sobie wczasy na drugim brzegu Wisły i czekała aż żołnierze armii niemieckiej pochodzenia litewskiego i ukraińskiego wyburzą Warszawę.

      • 1 0

  • Tak, 30 marzec i biało-czerwona flaga na Dworze Artusa, to jest dzień wyzwolenia mojego miasta spod okupacji niemieckiej. (3)

    A niech "danzigery" mówią sobie co chcą.

    • 33 27

    • PPodpisuję się pod tym zdaniem, jako spokojny mieszkaniec Gdańska. (1)

      • 7 5

      • .

        Pewnie byleś w LWP i przysięgałeś wierność armii ZSRR?

        • 1 0

    • .

      To jest dzień początku okupacji sowieckiej.
      Niech sobie sowieccy niewolnicy piszą, co chcą.

      • 1 0

  • Dni apokalipsy tego miasta. (13)

    Kobiety gwalcone w piwnicach, pladrowanie mieszkan, w naszym domu jak opowiadala mi Babcia Rosjanie potlukli wszystkie weki przygotowane jako zapasy. Rabali pianina, kradli zegarki i zalatwiali sie gdzie popadlo. Wyrzucili na podlogi spakowane ubrania i tkaniny deptali i sikali na nie. Zrywali zyrandole i tlukli naczynia. W nastepnych dniach palili kamienice przy ul. Oliwskiej i kradli wszystko mimo ze nie znali przeznaczenia wielu rzeczy. Spotykalo sie tez lezacych pijanych z workami zrabowanych rzeczy. Tak bylo w Nowym Porcie.
    Jest co swietowac wyjatkowa kultura wtedy tu przybyla.

    • 43 20

    • inne przykłady nowej kultury (3)

      Wyrywanie kranów ze ściany, aby "zabrać ze sobą żródło wody" (wbijesz gdzie indziej - też poleci woda - w mniemaniu Kałmuka).
      Obtłukiwanie talerzy aby pozyskać "złoto" (rzekomo występujący na obwódce w kolorze złotym).
      Spanie w dołach wykopanych w ogródkach przed domami, po uprzednim wypełnieniu ich słomą i wytarganą z domów pościelą.
      Jazda na rowerze bez opon (próby jazdy).
      Kąpiele odwszawiające w beczkach z wodą wstawionych w ogniska urządzone z porąbanych mebli.

      • 9 4

      • (2)

        Pełna zgoda tylko zawsze jest akcja i reakcja. Sam bys gwałcił mordował i palił gdyby ktoś zabił ci rodzinę i spalił dom. Za to kulturalni wykształceni mężowie z zachodu całą wschodnią Europę namaścili rozwojem cywilizacji tak jak choćby w Warszawie 44 roku

        • 13 7

        • Nie ma "akcji i reakcji"

          Są ludzie i jednostki prymitywne. Taki prosty podział. Niezależny od narodowości i czegokolwiek innego.

          • 9 6

        • jasne

          jak mi zabiją rodzinę (w Kalmucji?) to wykupię dół do spania i spalę meble żeby się wykapać w beczce, aha a kran wyrwę i zerwę też żyrandol

          • 6 2

    • do intelygenta

      mogles ty intelygencie wziac karabin,i isc wyzwalac,ale wlasnie tacy jak ty,s****i ze strachu w gacie

      • 5 4

    • (3)

      A Twoja babcia to przepraszam w tym okresie była w Bund Deutscher Madel czy Frauenschaft?

      • 5 8

      • (2)

        Byla sanitariuszka w Kawiarni Vier Jahres Zeiten przy rannych zolnierzach a BDM i przynaleznosc do niego byla wowczas niemalze obowiazkowa. Pozniej zyla i pracowala w Polsce uczciwe a jak zmarla okazalo sie ze nie zarobila na wlasna trumne bo nie starczylo na nia pieniedzy. Mimo przybylej kultury nigdy nie chciala opuscic Gdanska. Czasem pomysl co piszesz.

        • 15 7

        • (1)

          "Mimo przybyłej kultury" jak ktoś posiada trochę kultury to nie obraża innych na forum. Wiem, wiem polska była uważana w Rzeszy za kraj pozbawiony kultury i dziki, dlatego w pierwszych dniach okupacji zamknięto Uniwersytet Jagielloński a profesorów wysłano do obozów koncentracyjnych. Jestem tylko w szoku, że tyle lat po wojnie słyszę "mimo przybyłej kultury".

          • 6 2

          • To co zjechało do Gdańska to nie była Polska tylko dzika Azja.

            • 9 4

    • A Stutthof to była lepsza kultura? Niemiec wart był tyle co rusek w swoich działaniach. No chyba, że wyznajesz teorię: jak Niemiec morduje to dobrze, jak mordują Niemca to źle?

      • 10 1

    • DROBNE SPROSTOWANIE

      - TO BYLI DZICY AZJACI W RADZIECKIEJ ARMII.
      SŁOWIANIE TAK SIĘ NIE ZACHOWUJĄ.
      NO I STALIN BYŁ GRUZINEM - TEŻ WARTO O TYM PAMIĘTAĆ, ZWŁASZCZA TEMU NIZIUTKIEMU, CO BRONIŁ ICH PRZED ROSJANAMI

      • 6 4

    • Dni apokalipsy to Niemcy urządzili wielu narodom.

      To co ich zasłużenie spotkało to namiastka tego co robili.

      • 10 2

    • dokladnie tak bylo w Neufahrwasser

      • 0 2

  • kiedy te d*pki z epoki styropianu zrozumieją, że (1)

    wojna z faszystami to nie była bajka i niech jadą do swoich za Odrę albo jeszcze dalej do wujka sama. Każdemu niemcowi weszli by w d... za kilka dawnych marek

    • 27 20

    • .

      Kiedy zrozumiesz, że stalinowski terror to nie była bajka?

      Sowiety nas zhańbiły i pozbawiły honoru.

      • 1 0

  • Atak na niemieckie miasto (4)

    Wojska radzieckie zniszczyły Gdańsk, bo to było niemieckie miasto. W swojej ponad 800 letniej historii do roku 1945 roku Gdańsk tylko przez ok 300 lat należał do polski (Prusy królewskie - lenno polskie), wcześniej miasto było po panowaniem Zakonu, a po rozbiorach były to Prusy.

    • 24 30

    • głupiutki jesteś ty niepodpisany

      • 8 4

    • Nie pisz takich bzdur, bo dzieciaki uwierzą.

      • 10 3

    • A dokładnie było tak:

      ok. 600 lat był Polski, 300 lat germański i 100 należał do zakonu krzyżackiego.
      Naprawdę, jak ktoś nie zna historii niech nie zabiera głosu!

      • 6 4

    • powiem wiecej

      nawet te 300 lat "polski" był tylko formalnie. Budowany i zamieszkały był przez ludnosc niemiecką. Trudno nawet w tym okresie znależc jakies polskie nazwisko wsród burmistrzów, rajców czy mieszkańców

      • 7 5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Kiedy rozpoczęła działalność pierwsza gdańska rozgłośnia radiowa?

 

Najczęściej czytane