• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nadpalili buty wieszając polską flagę. Rocznica wyzwolenia Gdańska

Marcin Stąporek
30 marca 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska. Żołnierze polscy i radzieccy na czołgu przed Dworem Artusa, świętują zdobycie Gdańska.

Dzień 30 marca 1945 r. od kilkudziesięciu lat uchodzi za oficjalną datę wyzwolenia Gdańska spod panowania niemieckiego. Dawniej mówiono w tym kontekście nieco górnolotnie o "powrocie Gdańska do Macierzy", choć w praktyce - mimo iż tymczasowy komunistyczny rząd wydał tegoż dnia dekret o utworzeniu Województwa Gdańskiego - po wyparciu Niemców miasto znalazło się pod władzą sowiecką, a nie polską.



Jak wynika ze wspomnień i zachowanych dokumentów wojskowych (meldunki, raporty), 30 marca 1945 r. nacierającym wojskom sowieckim 2. Frontu Białoruskiego marszałka Konstantego Rokossowskiego, pod którego rozkazami znajdowała się też polska brygada pancerna im. Bohaterów Westerplatte, udało się ostatecznie wyprzeć siły niemieckiej 2. Armii, dowodzonej przez generała Dietricha von Saucken, ze Śródmieścia w kierunku Stogów.

Wycofujący się Niemcy niszczyli za sobą mosty na Motławie, a następnie na Martwej Wiśle, co jednak nie powstrzymało Armii Czerwonej. W pierwszych dniach kwietnia zdobyła ona kolejno: Stogi, Krakowiec i Górki Zachodnie. Również dopiero w początkach kwietnia udało się złamać opór niemiecki na Kępie Oksywskiej. Duże zgrupowania wojsk niemieckich pozostały jednak na Wyspie Sobieszewskiej i Mierzei Wiślanej, a także na Półwyspie Helskim, składając broń dopiero po zdobyciu Berlina w maju 1945 r.

Powrót Gdańska do Polski symbolizuje zatknięcie przez żołnierzy biało-czerwonej flagi na zniszczonym Dworze Artusa. Dokonali tego dwaj czołgiści, podporucznik Bronisław Wilczewski i chorąży Zbigniew Michel. Ten ostatni przekazał nawet szczegółową informację o uczestnikach uroczystości. Co ciekawe, jego zdaniem odbyła się ona 28, a nie 30 marca. "Na plac Długiego Targu wprowadzono batalion fizylierów. Przed wejściem do budynku Dworu Artusa stanął czołg o numerze 211, na którym jak na trybunie stanął płk Malutin, dowódca brygady, dwaj generałowie z 49. armii sowieckiej oraz dowódca batalionu mjr Kulig."

Początkowo flagę zamierzano zawiesić na wieży Ratusza Głównego Miasta, jednak gdy żołnierze dotarli na Długi Targ, zorientowali się, że jest ona zniszczona. W tej sytuacji podjęto szybką decyzję o wciągnięciu polskiej flagi na maszt wieńczący Dwór Artusa. Trwający cały czas ostrzał artyleryjski omal nie udaremnił i tego zamiaru, bowiem w trakcie zaimprowizowanej ceremonii tył budynku został trafiony pociskiem i na dachu pojawiły się płomienie.

Dwaj młodzi, liczący po 19 lat Polacy, z dużą determinacją wspięli się po elewacji sąsiedniej kamienicy i dotarli do masztu, na którym wciąż powiewała hitlerowska flaga ze swastyką. Zerwali ją i wciągnęli flagę biało-czerwoną.

Następnie "Bronek po jakiejś rynnie, a ja po piorunochronie zjechaliśmy na dół. Buty mieliśmy nadpalone. Jest godzina 14.30, nie trwało więc to tak długo. Na dole zakończono uroczysty ceremoniał."

Dalej w relacji chorążego Michela pojawia się nieco złowrogi akcent: "W bocznej ulicy Starówki czekał na nas na samochodzie terenowym zastępca dowódcy brygady do spraw politycznych, mjr Bromberg, który podwiózł nas do kompanii". Autor wspomnień nie wyjaśnia, jakie były powody tej "opieki" ze strony politruka, ale możemy sądzić, że ów chciał poinstruować bohaterów zdarzenia, w jaki sposób mają opowiadać o swoim wyczynie.

O autorze

autor

Marcin Stąporek

- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.

Wydarzenia

Powrót Gdańska do Macierzy

uroczystość oficjalna

Opinie (258) 7 zablokowanych

  • Formalnie Gdańsk wciąż jest pod okupacją Rzeczpospolitej. (4)

    Więc może za przykładem innych spróbujemy wyrwać się z niewoli? Z hegemoni władzy mazowieckich matołków.

    • 6 6

    • Głupcze

      widać, żeś dureń i noga z historii

      • 0 0

    • Masz racje!!!

      • 0 1

    • walnij się wet pusty czerep

      • 2 0

    • Tak wyrwij się i lec pod okupację niemiecką.

      Wtedy dopiero trafisz do niewoli bo cie deportują do tego Mazowsza.

      • 3 0

  • smutna refleksja (2)

    Sowieci "wyzwolili" nas z honoru,. godności i polskości (zbudowali PRLowskie, polskojęzyczne społeczeństwo sowieckie).

    To jedna z najgorszych dat w historii tej ziemi.

    • 7 5

    • A dzisiaj

      pomiot tych wyzwolicieli rządzi Gdańskiem i krajem

      • 0 0

    • Teheran 1943!

      • 0 0

  • Gdańsk był dowodem taktyki sowieckiej - taktyki spalonej ziemi (27)

    po przejściu armii czerwonej zostawały zgliszcza, brud, smród i nieszczęścia

    • 228 37

    • Piotr Zychowicz

      W książce "Alianci" Piotr Zychowicz udowadnia , .ze alianci podczas wyzwalania Francji zabili więcej Francuzów niż Niemcy podczas II Wojny Światowe

      • 0 0

    • (2)

      taaaa, a po prześciu Wehrmahtu, Waffen-SS i SS - Einsatztruppen pozostawały kwitnące sady, przedszkola pełne roześmianych dzieci i lunaparki.

      • 18 1

      • jeszcze jedno (1)

        zapomniałeś dodać ze jeszcze prawo i porządek.

        • 1 2

        • Prawo do niewolniczej pracy i porzadek przy wydawaniu glodowych kartek na jedzenie dla polokow moj dziadek zeby nie musiec wstepowac do wermachtu za darmo tzn za litr mleka na dzien musial tyraz u bauera ktory przejol gospodarstwo po wypedzonej do GG rodzinie pewnie nie podpisali volkslisty

          • 1 0

    • (16)

      Akurat przesadzasz

      • 8 78

      • (11)

        No w Kościele Św. Józefa spalili ludność cywilną, wraz z budynkiem więc wszystko się zgadza, a to tylko znany powszechnie dowód na ich bestialstwo - zapewne wiele jest już nie do odtworzenia z racji braku świadków.

        • 47 7

        • (10)

          To wszystko prawda, to byli dzikusy, ale takim samym okrucieństwem wobec miast, wsi i ludności wykazali się Niemcy na wschodzie (u nas w Polsce też). Można takie działanie ruskich tłumaczyć jedynie odpowiedzią na bestialstwo Niemców, nie bronie nikogo, ale patrzę na tą wojnę nie tylko jak rusy mordowali i niszczyli Gdańsk, ale jak to wyglądało od 1939 roku.

          • 33 4

          • co nie zmienia faktu, że sowieci spalili Gdańsk już po "wyzwoleniu" (9)

            • 59 7

            • (8)

              Dla nich Gdańsk to było Niemieckie miasto (co nie jest prawdą) i traktowali takie miasta tak samo "życzliwie" jak Niemcy robili to u nich. Wojna, to straszna rzecz dlatego Niemcy powinny do tej pory za nią przepraszać.

              • 49 4

              • (2)

                ...przepraszać to mały pikuś. Powinni oddać to co ukradli. W Warszawie pędzili Matki z dziećmi przed czołgami, po to tylko aby mieć tarczę przed ostrzałem Powstańców. Tacy to byli bohaterowie tamtej wojny. Dziś to chętnie bym ich przyjął na otwarcie?- czego! - parasola w ich d--ie.

                • 16 2

              • w d--ie to ja mam twoja warszawe (1)

                • 1 5

              • Do tego z 19:46........

                • 0 0

              • (3)

                Ee, a czemu mają przepraszać ludzie którzy urodzili się pół wieku PO zakończeniu tej wojny? Że tak spytam tylko?

                • 11 21

              • (1)

                Spytaj się kolegów Eriki czemu mają przepraszać, oni ci ładnie wytłumaczą co "dobrego" robili w czasie wojny ku Rzeszy Niemieckiej.

                • 30 7

              • jest mały problem..

                ...Niemcy powszechnie nie wiedzą kto to jest Erika :/
                ona jest "gwiazdą" w Polsce...

                • 3 0

              • powinni przeprosić bez dwóch zdań

                • 8 5

              • Niemcy ropoczęli tę wojnę do spółki z sowietami.

                O czym wszyscy zdają się zapominac usprawiedliwiając sowieckie zbrodnie.

                • 29 2

      • poczytaj

        to zmienisz zdanie

        • 0 0

      • nie przesadza

        27 marca 1945 żołnierze Armii Czerwonej, nie szanując prawa azylu w kościele, gdzie schroniło się ponad 100 osób, wtoczyli i podpalili beczki z płynem zapalającym; wraz z kościołem spłonęli ludzie szukający w nim schronienia.

        • 4 1

      • Pomyliłeś epoki (1)

        nie opowiadaj o Tusku, Budyniu i czerwnoarmistonosym Flaszce na Głodzie

        • 3 13

        • Pospiesz się

          Lekarz przyjmuje tylko do 17:00

          • 7 1

    • Momo wszystk gdyby nie oni nie miałbyś Gdańska! Proste. (1)

      • 3 2

      • .

        Nie mielibyśmy też PRL i hańby oraz poniżenia...

        • 1 1

    • (3)

      ciekawe jak ty byś się zachował wkraczając do pierszego dużego miasta swojego wroga. Radzieccy żołnierze stracili dzieci i żony a ich bojowy szlak to ponad 1000 km spalonych przez Niemców wsi Białorusi, Ukrainy i Rosji, sterty trupów, obozy, .
      ciekawe jak byś się zachował zdobywając niemieckie miasto jakim bez wątpliwości był Gdańsk. w 100% ich rozumiem

      • 26 47

      • "ciekawe jak ty byś się zachował"

        No normalnie - jak zdziczałe bydlę. Jest nas już dwóch.

        • 12 2

      • żołnierzy może tak, ale nie oficerów (1)

        ale ktoś pozwolił im na te zniszczenia
        a przecież Rosjanie wiedzieli że miasto ma przypaść Polsce

        • 17 9

        • Nie, jeszcze niestety nie wiedzieli

          Stalin jeszcze medytował, czy dać polakom dostęp do morza. W wizji proroczej widział III RP jak niszczy własny przemysł stoczniowy, flotę handlową i rybacką. I dlatego zrobił kawał Polakom - oddał Budyniowi Gdańsk

          • 16 9

  • Gdańsk tak samo nielegalnie Stalin zabrał Niemcom, jak Lwów Polakom. (2)

    I koło się zamyka.

    • 3 3

    • poswiec pare minut na,,konferncja Teheran 1943"!

      • 0 0

    • .

      Zawsze będziemy mieli to piętno barbarzyńskiej hańby...

      • 0 0

  • Ghh

    Smierć radzieckiemu wrogowi i do dnia dzisiejszego

    • 1 0

  • (2)

    ja się urodziłem w 1951 dotąd myślałem że w polsce teraz mnie oświecono i wiem że związku sowiedzkim

    • 6 0

    • Formalnie Gdansk jest pod okupacja i nadal jest Wolnym Miastem !!!!!
      Senat Gdanska istnieje w Europie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

      • 0 0

    • .

      W PRL pluli nam w twarz i kazali się z tego cieszyć.

      Jesteśmy zhańbionym pokoleniem bez honoru.

      W LWP przysięgaliśmy wierność... Armii ZSRR.

      • 0 0

  • Do red. Ładnie opisane zawieszenie flagi polskiej i zrzucenie faszystowskiej. (1)

    Uczcijmy ten dzień, to był dzień wielkiej wojny i odwrotu złych czasów, dzisiaj mamy spokojne i dobre czasy po wszystkich zawieruchach historii.

    • 29 5

    • A co sie stalo z tablica jaka ipamietniala zawieszenie flagi??????????????????????????
      W ostatnich kilku latach oficjalnie zostala zdemontowana pod pretekstem remontu. hańba!!!!!!!

      • 0 0

  • Kiedy Rosjanie szturmowali Gdańsk, byli przekonani, że nacierali na Berlin (4)

    tak im powiedzieli przełożeni. Stąd też między innymi takie bestialskie zachowania i tyle zniszczeń. Generalnie dwa razy im tak powiedziali. Podczas szturmu Królewca było tak samo ale to już inna historia. Tak czy inaczej tragedią Polski byli zawsze Niemcy lub Rosjanie...

    • 41 8

    • rusek zawsze gorszy bo dziala bez jasnych zasad. jedyna zasada to mord i zniszczenie wszystkiego. smierc sowietom!!!

      • 1 0

    • JESLI JUZ TO SAMI POLACY

      kuszaca wymówka wszystko zrzucic na innych

      • 2 1

    • (1)

      BEZDURA!!!

      • 4 6

      • zdurem

        • 2 0

  • Kilka dni po "wyzwoleniu Gdańska" (11)

    nocnym nalotem dywanowym zniszczone zostało Śródmieście Gdańska. O tym nalocie cisza w oficjalnej historii Gdańska, do tej pory nie wiadomo, czy to była pomyłka czy zemsta.

    • 83 16

    • Zapewne bylo to planowe niszczenie.

      • 0 0

    • nalot

      to była kacapska zemsta wyrównali gdansk a potem WYZWOLILI.WSZYSCY O TYM WIEDZA lecz jakos maja AMNEZJE czy POMROCZNOSC JASNA

      • 0 1

    • Prawda (2)

      35 lat temu rozmawiałam z synem gdańszczanina mieszkającego przez całą II wojnę światową w Gdańsku. Był świadkiem wyzwolenia i zarazem zniszczenia Gdańska przez Rosjan już po wyzwoleniu.
      Moi rodzice przyjechali do Gdańska pod koniec sierpnia 1945 roku i prawdą jest, że to właśnie sowieci rządzili w mieście czyli przydzielali mieszkania, pracę, itp.

      • 14 2

      • (1)

        A gdyby nie wojenna zawierucha wywołana przez III Rzeszę i między innymi gdańskich Niemców, to czy Twoja rodzina musiała by przeprowadzać się do Gdańska? Kij ma dwa końce, teraz ubolewamy nad Niemcami i ich wyprowadzką z Gdańska, ale ani słowa o trudnym losie Polaków, oni tez zostali przymusowo przesiedleni.

        • 15 1

        • Szkoda,że zapominacie o tym co przesiedleńcy robili zaraz po wojnie z resztką gdańskiej poloni,która przeżyła szwabski terror.

          Nigdy nie przeprosiliście za masowe samosądy,morderstwa i prześladowania przez ponad 25 lat,tych którzy gnili w obozach za polskość Gdańska,który wtedy nie był polski.

          • 4 3

    • Nieprawda (4)

      Nie było takiego zdarzenia. Poza tym kto niby miał zrobić ten "nalot dywanowy" - nie używaj terminów, których nie rozumiesz. Gdańsk (w sensie Głównego Miasta) uległ zniszczeniu wskutek ostrzału artylerią lufową i rakietową tuż przed wkroczeniem Rosjan - głównie w nocy z 26 na 27. marca. Natomiast na przedmieściach jeszcze wiele dni po zdobyciu ich przez Rosjan wybuchały "spontaniczne" pożary.

      M.

      • 20 5

      • O NALOTACH NA ŚRÓDMIEŚCIE GDAŃSKA (3)

        SIŁ ALIANCKICH (AMERYKAŃSKICH)
        MÓWIĄ WYRAŹNIE AMERYKAŃSKIE ŻRÓDŁA HISTORYCZNE. PODOBNIE O ZACIEKŁEJ OBRONIE HITLEROWCÓW KAŻDEJ KAMIENICY NA STARÓWCE, CZEGO DOMAGAŁ SIĘ W WYRAŹNYM ROZKAZIE SAM HITLER.
        NA CAŁEJ ALEI ZWYCIĘSTWA, NA KAŻDYM JEJ DRZEWIE WISIAŁY DZIESIĄTKI NIEMCÓW POWIESZONYCH PRZEZ NIEMCÓW, KTÓRZY CHCIELI INACZEJ I UWAŻALI OPÓR ZA BEZCELOWY.

        • 6 12

        • Starówka a i owszem, ale nie w Gdańsku tylko w Warszawie.

          W alei, a nie "na" alei. I wyłącz Caps Lock, historzyno niedouczony.

          • 8 1

        • W marcu 1945 nie było takich nalotów. Niemcy uparcie twierdzą w kronikach kilku dywizji, że był nalot "Superfestungen" na Gdańsk - ale jest to błąd powielany między opracowaniami. Amerykanie nic o tym nie wiedzą :)

          • 9 1

        • Naloty tak, ale nie "dywanowe"

          i z całą pewnością nie po 30 marca, panie "historyk" :-P

          • 18 1

    • Nie bądź dzieckiem, zniszczony Gdańsk to była zemsta za okrucieństwa na wschodzie, a Niemcy nie byli aniołkami.

      • 13 6

  • Gdzie podziala sie tablica ze sciany Dworu Artusa????????

    Fakt zawieszenia polskiej flagi na Dworze Artusa upamietniono tablica pamiatkowa.
    Teraz po remoncie budynku pozostaly tylko haki tablicy a ostatnio i te usunieto.
    Gratulacje dla Urzrdy Miasta i konsertwatora zabytkow!!!
    To kolejne zaklamania.
    Oczekuje odpowiedzi!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

    • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Majówka z Twierdzą Wisłoujście

35 zł
w plenerze, wykład / prezentacja, warsztaty, pokaz

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Na jaką nazwę Niemcy zmienili nazwę Gdyni w 1939 roku?

 

Najczęściej czytane