• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Książki historyczne dobre na prezent

Jarosław Wasielewski
9 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Miłośnicy lokalnej historii mają w czym wybierać. W ostatnich tygodniach na rynku wydawniczym pojawiło się wiele interesujących pozycji na ten temat.  Miłośnicy lokalnej historii mają w czym wybierać. W ostatnich tygodniach na rynku wydawniczym pojawiło się wiele interesujących pozycji na ten temat.

Niezależnie od okazji - najlepszym prezentem pozostaje książka. Przed świętami podpowiadamy kilkanaście wartościowych publikacji historycznych poświęconych naszemu regionowi, które ukazały się w mijającym roku.



To nie jest dla branży wydawniczej rok szczególnie łaskawy. Przymusowe zamknięcie w domach co prawda sprzyja nadrabianiu czytelniczych zaległości oraz poszerzaniu horyzontów, jednak te same obostrzenia negatywnie odbijają się na polskich wydawcach. Odwołane targi książki, przeniesienie spotkań z autorami do Internetu (i utrata możliwości bezpośredniej sprzedaży książek czytelnikom) sprawiły, że wydawnictwa ostrożniej inwestują w nowe tytuły. Mimo tego jednak w 2020 r. książek o Gdańsku ukazało się tyle, że każdy znajdzie coś wartościowego na prezent.

Wydawnictwa albumowe



Tradycyjnie pod choinkę najczęściej wybierane są publikacje starannie wydane, cieszące oko. Z myślą o tym Gdański Kantor Wydawniczy wraz z Wydawnictwem Region "rzutem na taśmę" przygotowały album "Nowy Port i Westerplatte na dawnej pocztówce". Każda z ok. 100 widokówek zebranych w tej publikacji posłużyła za pretekst do rozbudowanego opisu, przybliżającego wycinek wciąż jeszcze za mało znanej historii tych dwóch dzielnic. Premiera albumu 14 grudnia.

Dawne widoki miasta są także osią dla okazałego albumu "Gdańsk. Historia i stara pocztówka" (Wydawnictwo Uran). W publikacji zebrano ponad 300 widokówek sprzed 1945 r., ułożonych alfabetycznie według współczesnego nazewnictwa ulic. Co istotne, każdej widokówce towarzyszy krótki opis w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim - książkę można więc śmiało podarować zaprzyjaźnionym obcokrajowcom.

Jak co roku, w pierwszych dniach grudnia nakładem Kosycarz Foto Press ukazał się kolejny tom "Niezwykłych zwykłych zdjęć", tym razem jednak wykonanych tylko przez zmarłego w tym roku Macieja Kosycarza. W albumie zaprezentowano 360 zdjęć autorstwa zmarłego wiosną br. fotoreportera, dokumentujących ostatnie 40 lat z życia Trójmiasta zarówno przez pryzmat momentów historycznych, jak i lokalnej codzienności.

Ostatnią publikacją, którą w pewnym stopniu można zakwalifikować do kategorii wydawnictw albumowych, jest syntetyczne opracowanie "Góra Gradowa. Krótka historia" autorstwa publikującego także w Trojmiasto.pl Jana Daniluka (Hevelianum).

Przystępnie opisanym dziejom Góry Gradowej od średniowiecza do dziś towarzyszy bogactwo ilustracji - dawne plany, widoki miasta oraz archiwalne i współczesne fotografie - a całość ubrano w atrakcyjną szatę graficzną.

Opracowania historyczne



W mijającym roku sporo ukazało się opracowań historycznych, z których przeważająca większość traktuje o czasach nowożytnych.

Po pierwsze: opracowana przez zespół naukowców, bogato ilustrowana publikacja "Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności" (Muzeum Gdańska we współpracy z Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku).

Po drugie: bogato ilustrowane dzieło o rozwoju mody w Gdańsku na tle dynamicznego rozwoju miasta pt. "Ubiory w nowożytnym Gdańsku od połowy XVI do końca XVIII wieku" Aleksandry Kajdańskiej (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego).

Po trzecie: erudycyjna "Tematyka moralistyczna w gdańskiej sztuce świeckiej XVI i XVII wieku" Magdaleny Mielnik (Muzeum Narodowe w Gdańsku), z której dowiemy się m.in., jaki ideał obywatela czy małżonki oraz antyideał mnicha czy szlachcica postulowała gdańska sztuka w czasach największej świetności miasta.

Bardziej popularyzatorskie w zamyśle są trzy kolejne książki: "Gdańsk: szwedzkie karty historii" Wojciecha Łygasia, eksplorująca nieoczywisty temat związków Gdańska ze Skandynawią od średniowiecza do XVIII w., syntetyczne opracowanie Andrzeja Januszajtisa "Kościół Świętego Józefa w Gdańsku. Dzieje i zabytki" oraz "Czarownice, mieszczki, pokutnice. Gdańskie szkice herstoryczne" Michała Ślubowskiego, regularnie publikującego w Trojmiasto.pl. Ostatnia z wymienionych publikacji to zbiór opowieści i anegdot o mniej lub bardziej znanych kobietach w dziejach Gdańska (wszystkie trzy książki nakładem Wydawnictwa Marpress).

Ciekawą propozycją dla zainteresowanych XVIII-wiecznym Gdańskiem jest także publikacja "Mateusz Deisch. Gdańscy wywoływacze" zawierająca - poza reprintem kolorowych rycin z epoki - artykuły m.in. o "gdańskiej gadce" oraz o ulicznych sprzedawcach, czyli tytułowych "wywoływaczach" właśnie (Instytut Kultury Miejskiej).

W kategorii opracowań historycznych wymienić należy także pracę zbiorową "Wokół Wielkiej Synagogi w Gdańsku. Z dziejów lokalnej społeczności żydowskiej", traktującą nie tylko o największej - zburzonej przez niemieckich nazistów - żydowskiej świątyni w mieście, ale też o losach całej żydowskiej społeczności i jej wybitnych przedstawicielach (Muzeum Gdańska we współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym w Warszawie).

Wreszcie "Strajk dokerów w Nowym Porcie 1946" Dominika Czerwińskiego opowiada o mało znanym - ale niezwykle ciekawym - epizodzie z najnowszej, powojennej historii Gdańska (Wydawnictwo Poligraf).

Literatura faktu i wspomnienia



W kategorii non-fiction zdecydowanie na pierwszym miejscu należy polecić świetnie napisaną, odkrywającą nowe wątki i zniuansowaną biografię reporterską słynnej suwnicowej pt. "Walentynowicz. Anna szuka raju" autorstwa dwójki trójmiejskich dziennikarzy: Doroty KaraśMarka Sterlingowa (Wydawnictwo Znak).

Z kolei "W domu wroga" Barbary Szczepuły (Wydawnictwo Arche) to zbiór 29 reportaży opowiadających o ludziach, którzy po zakończeniu II wojny światowej przyjechali do poniemieckiego Gdańska z różnych stron Polski, by zacząć tu nowe życie i odbudować miasto.

Charakter wspomnieniowy ma również "Wyspa wspomnień. Osobiste historie mieszkańców Wyspy Sobieszewskiej" Waldemara Nocnego, przedstawiająca trzydzieści fascynujących autoportretów Polaków i Niemców żyjących na tytułowej wyspie w różnych epokach.

Z kolei "(Nie)znane życie figuranta Lecha Bądkowskiego" Sławiny Kosmulskiej (czyli córki bohatera książki) to opowieść na granicy wspomnienia i śledztwa archiwalnego, odsłaniająca kulisy inwigilacji i szykan, z jakimi zmagał się słynny pisarz, dziennikarz i działacz kaszubski (Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku oraz Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie).

W powyższej wyliczance znalazły się cztery albumy, dziewięć prac naukowych i popularnonaukowych oraz cztery książki non-fiction. Można więc śmiało powiedzieć, że 2020 był dla miłośników lokalnej historii rokiem wydawniczo udanym. Toteż zachęcamy do przedświątecznej wizyty w księgarni - dla bezpieczeństwa niech będzie to księgarnia internetowa.

O autorze

autor

Jarosław Wasielewski

badacz i popularyzator historii Gdańska, autor bloga poświęconego w całości przeszłości i teraźniejszości Wrzeszcza.

Miejsca

Opinie (22) 4 zablokowane

  • Każda książka jest dobra na prezent, wszystko zależy od gustu obdarowywanego :)

    • 16 2

  • Czy jest książka o historii zwierząt (1)

    W Gdańsku?

    • 7 6

    • Nie znam.

      • 1 0

  • Polecam...

    "Czerwona zaraza. Jak naprawdę wyglądało wyzwolenie Polski?" - Dariusza Kalińskiego.

    • 9 4

  • Zaraz (1)

    odezwa się ci, którzy nienawidzą własnego kraju tylko wszędzie widza niemców i rosjan...Ich pojmowanie historii ogranicza się do XX wieku.

    • 14 4

    • O Niemcach?

      znowu, pewnie z Berlina kasa na to !

      • 0 5

  • Tytuł (3)

    Nic nie ujmując przedstawionym w artykule książką, muszę stwierdzić że całe pokolenia historyków, socjologów i politologów, aż do dnia dzisiejszego, piszą bardzo bezpiecznie i zachowawczo.
    Biorąc pod uwagę co wydarzyło się w Polsce w ciągu ostatnich trzydziestu lat, jakie zmiany społeczne i gospodarcze zaszły w naszej części Europy, pozycje które można kupić w księgarniach wywołują u mnie najczęściej odróch ziewania.

    • 2 9

    • Przepraszam, może nie powinnam tego pisać, ale Pan/Pani chyba za dużo nie czyta i to niestety widać po ortografii.

      • 13 1

    • Polecam słownik

      Książkom i odruch.

      • 5 0

    • książki historyczne są od faktów, a nie od emocji.

      • 2 0

  • Gdańsk 1945 - kronika wojennej burzy (2)

    Książka wstrząsająca , szczegółowo opisująca okres "wyzwolenia" Trójmiasta i okolic. Godna polecenia.

    • 5 1

    • (1)

      ...ale wydana 10 lat temu.

      • 1 0

      • Niestety

        Przydałoby się jej ponowne wydanie.

        • 1 0

  • Kocham czytac! Od zawsze! Dla mnie książki to wspaniały prezent,zawsze:)

    • 17 0

  • Walentynowicz

    Biografia Anny Walentynowicz to jedna z lepszych biografii wydanych w tym roku. Polecam

    • 4 5

  • m

    jest jeszcze ostatnio wydany album przez Wyd.URAN Żydzi na dawnej pocztówce i litografii- tam tez są pokazane pocztówki z Gdańska

    • 6 0

  • Nie ogarniam waszej cenzury.

    Napisałem że z wymienionych tu książek wybrałbym chyba "W domu wroga". I ta opinia została zablokowana.
    O co tu chodzi?

    • 0 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Wejście w historię

wystawa, spotkanie

Promocja i dyskusja nad książką o historii 318. Dywizjonu Myśliwsko - Rozpoznawczego "Gdańskiego"

spotkanie

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku zbudowano żaglowiec, od 1930 znany jako "dar Pomorza"?

 

Najczęściej czytane