• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Książki historyczne o Trójmieście pod choinkę

Jarosław Wasielewski
15 grudnia 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (26)
Miłośnicy historii Trójmiasta mają w tym roku wielki wybór książek, które powinni wpisać na swoją świąteczną listę życzeń. Miłośnicy historii Trójmiasta mają w tym roku wielki wybór książek, które powinni wpisać na swoją świąteczną listę życzeń.

Najlepszy prezent na święta? Książka, a najlepiej dwie. A że wartościowych publikacji historycznych poświęconych Trójmiastu ukazało się w ostatnich 12 miesiącach co najmniej kilkanaście, to jest z czego wybierać. Podpowiadamy tytuły, na które warto zwrócić uwagę.



Pozycja obowiązkowa, nie tyko dla gdynian



W książce "Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939" (Wyd. WAB) Grzegorz Piątek zmierzył się z mitem Gdyni. To opowieść o mieście tworzonym od podstaw, mieście z morza i marzeń, które miało być oknem na świat oraz wzorem tego, jak należy budować nowoczesne ośrodki miejskie. W swojej książce Piątek jednak podważa ten mit, stawia pytania o cenę sukcesu. Nie unika spraw, na co dzień może nieprzemilczanych, ale które nie przebijają się do głównej narracji o historii Gdyni. Jest to jednak zarazem opowieść literacka, która wciąga jak kryminał.

Dawny Gdańsk do patrzenia...



Tradycyjnie najpopularniejszymi publikacjami kupowanymi na prezent są te, które cieszą oko, od nich więc zaczynamy nasz przegląd. "Widoki Gdańska na szklanych negatywach ze zbiorów Stadtmuseum Danzig" to wybór z ogromnego, liczącego 1,7 tys. fotografii zbioru, zdigitalizowanego w ostatnim czasie przez Muzeum Narodowe w Gdańsku, które jest także wydawcą tej pozycji. W większości są to zdjęcia o charakterze dokumentacyjnym, w albumie zobaczymy więc zabytkowe kamienice, detale architektoniczne i rzeźby, wnętrza kościołów i obiektów publicznych (m.in. Ratusza Głównego Miasta, Domu Uphagena, Żurawia).

Inną atrakcyjną wizualnie propozycją jest katalog "XIX-wieczne pocztówki gdańskie", który towarzyszył wystawie czasowej zorganizowanej latem przez Muzeum Gdańska. Publikacja prezentuje wybór gdańskich widokówek z końca XIX wieku, przy okazji omawiając m.in. techniki ich druku oraz zagadnienia związane z prawami autorskimi.

Zbliżony charakter ma monografia Andrzeja Emeryka "Firmy filatelistyczne w Wolnym Mieście Gdańsku oraz w Gdańsku/Sopocie w latach 1920-1944. Epoka - Ludzie - Znaki pocztowe - Sklepy", poświęcona obrotowi znakami pocztowymi w Wolnym Mieście Gdańsku, zawierająca sporo materiału źródłowego (Wyd. UMCS).

Wreszcie w ostatnich dniach ukazał się kolejny tom z popularnej i lubianej serii "Fot. Kosycarz. Niezwykłe zwykłe zdjęcia Suchanina, Brętowa i Piecek-Migowa". Album zawiera ponad 300 fotografii wykonanych na przestrzeni ostatnich 60 lat w dzielnicach tzw. górnego tarasu. Album można kupić m.in. w Galerii Sztuk Różnych na ul. Ogarnej 101.

...do przeżywania...



"Wędrówki z Günterem Grassem. Literacka kartografia Miasta" to bogato ilustrowany przewodnik opisujący dziewięć tras po mniej lub bardziej oczywistych miejscach Wrzeszcza, Oliwy, Starego i Głównego Miasta, Stoczni Gdańskiej oraz Kaszub, obecnych w twórczości gdańskiego noblisty (Instytut Kaszubski w Gdańsku).

Zbliżony charakter ma obszerny katalog towarzyszący niedawnej wystawie zorganizowanej przez Uniwersytet Gdański i Muzeum Narodowe w Gdańsku, pt. "Gdańskie ślady Szekspira. Chodowiecki & Limon" (Wydawnictwo UG). Poza reprodukcjami grafik i ilustracji publikacja zawiera także eseje organizatorów wystawy, muzealników, teatrologów i szekspirologów.

Z kolei "Gdański teatr "elżbietański"" (słowo/obraz terytoria) zmarłego w zeszłym roku Jerzego Limona prezentuje działalność angielskich wędrownych zespołów teatralnych w Gdańsku w pierwszej połowie XVII wieku.

Temu samemu medium poświęcona jest także monumentalna, oparta na bogatym materiale źródłowym praca Mieczysława Abramowicza "Teatr żydowski w Gdańsku 1876-1968" (Wydawnictwo UG).

...smakowania...



Tak, w 2022 r. w końcu doczekaliśmy historycznej książki o jedzeniu. "Smaki Gdańska" Aleksandry Kucharskiej i Katarzyny Fiszer to nietypowa książka kulinarna, inspirowana kuchnią nowożytnego Gdańska. Poza setką zrekonstruowanych przepisów zawiera także piękne wizualizacje gotowych potraw w formie iście malarskich zdjęć (Bernardinum).

Kulinarna archeologia, czyli jak odtworzono 100 dań kuchni dawnego Gdańska Kulinarna archeologia, czyli jak odtworzono 100 dań kuchni dawnego Gdańska

...i czytania



Dla tych, którzy cenią przede wszystkim tekst, znajdzie się kilka interesujących pozycji z gatunku literatury popularno-naukowej i naukowej. Przede wszystkim "Dwudziestolecie pomiędzy. Miniatury o Wolnym Mieście Gdańsku (1920-1939)" publikującego regularnie w Trojmiasto.pl Jana Daniluka (Marpress). Autor nie tylko przybliża rozmaite aspekty życia codziennego w międzywojennym Gdańsku, przedstawiając przy tym bogactwo faktów znanych i nieznanych, ale także osadza je wszystkie w szerszym kontekście historycznym, burząc wiele popularnych mitów.

Poza tym warto sięgnąć po wydany kilkanaście dni temu, czwarty już tom z serii "Historie Gdańskich Dzielnic", tym razem poświęcony dziejom Siedlec (Muzeum Gdańska). Zbiór 17 tekstów kreśli panoramę tej dzielnicy od czasów średniowiecznych po lata powojenne.

Z kolei "Franciszkanie w Gdańsku w XV-XVI wieku" Rafała Kubickiego to próba całościowego przedstawienia dziejów gdańskiego klasztoru franciszkanów na (Starym) Przedmieściu w XV i XVI wieku (Wydawnictwo UG).

Wreszcie "Między prowincjonalizmem a nowoczesnością" to pokonferencyjny tom prezentujący 24 eseje na temat przeobrażenia Gdańska na tle procesów modernizacyjnych wschodnich prowincji Prus w XIX wieku (Muzeum Gdańska). Dowiemy się z niego m.in. o kulisach powstania i procesie budowy gdańskiego systemu wodno-kanalizacyjnego, o powstaniu nowoczesnych nekropolii w mieście, o jego architekturze sakralnej czy o średnim szkolnictwie żeńskim.

Jak widać z powyższej wyliczanki, jest z czego wybierać - zachęcamy więc do odwiedzenia księgarń.

O autorze

autor

Jarosław Wasielewski

badacz i popularyzator historii Gdańska, autor bloga poświęconego w całości przeszłości i teraźniejszości Wrzeszcza.

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (26)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Z którego budynku prawdopodobnie strzelał snajper?

 

Najczęściej czytane