Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Hrabina schodzi do schronu. Niezwykła historia Łosiówki

Marek Gotard
4 maja 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (51)

Zobacz schron hrabiny Łosiowej w skarpie na Kamiennej Górze w Gdyni.


Zadbane ogrody i dyskretnie ukryte w ich zaciszu baseny czy korty tenisowe to eleganckie dodatki do najdroższych gdyńskich rezydencji na Kamiennej Górze. Takim dodatkiem może być również schron i to nie byle jaki, bo wybudowany przez prawdziwą hrabinę!



Niegdyś willa gości hrabiny Łosiowej, dziś Wojskowy Sąd Garnizonowy. Ulica Korzeniowskiego 7 w Gdyni. Niegdyś willa gości hrabiny Łosiowej, dziś Wojskowy Sąd Garnizonowy. Ulica Korzeniowskiego 7 w Gdyni.

Niegdyś willa gości hrabiny Łosiowej, dziś Wojskowy Sąd Garnizonowy. Ulica Korzeniowskiego 7 w Gdyni.

fot.Marek Gotard/trojmiasto.pl

Hrabina Maria Magdalena Łoś. Gdynia, lata 30. ubiegłego wieku. Zdjęcia hrabiny i jej męża, komandora Andrzeja Łosia publikujemy jako pierwsi. Hrabina Maria Magdalena Łoś. Gdynia, lata 30. ubiegłego wieku. Zdjęcia hrabiny i jej męża, komandora Andrzeja Łosia publikujemy jako pierwsi.

Hrabina Maria Magdalena Łoś. Gdynia, lata 30. ubiegłego wieku. Zdjęcia hrabiny i jej męża, komandora Andrzeja Łosia publikujemy jako pierwsi.

fot. archiwum rodzinne Marka Łosia

Magdalena i Andrzej Łoś w Brazylii. Magdalena i Andrzej Łoś w Brazylii.

Magdalena i Andrzej Łoś w Brazylii.

fot. archiwum rodzinne Marka Łosia

Wejście do prywatnego schronu hrabiny Magdaleny Łosiowej w skarpie wzdłuż Bulwaru Nadmorskiego w Gdyni. Wejście do prywatnego schronu hrabiny Magdaleny Łosiowej w skarpie wzdłuż Bulwaru Nadmorskiego w Gdyni.

Wejście do prywatnego schronu hrabiny Magdaleny Łosiowej w skarpie wzdłuż Bulwaru Nadmorskiego w Gdyni.

fot.Marek Gotard/trojmiasto.pl

Cylindryczna komora schronowa. Z boku widoczne mocowania po pryczach. Cylindryczna komora schronowa. Z boku widoczne mocowania po pryczach.

Cylindryczna komora schronowa. Z boku widoczne mocowania po pryczach.

fot.Marek Gotard/trojmiasto.pl

Jedną z najładniejszych i najlepiej usytuowanych gdyńskich rezydencji jest bez wątpienia modernistyczna willa przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni 7. Wybudowano ją w 1936 roku dla jednej z najbogatszych mieszkanek "miasta z morza", czyli hrabiny Magdaleny Łoś. To dlatego nieruchomość przy ulicy Korzeniowskiego 7, nazwano z czasem "Łosiówką".

- Moja ciocia była właścicielką trzech nieruchomości na Kamiennej Górze - opowiada mieszkający w Lublinie Marek Łoś, członek rodziny hrabiny Magdaleny. - Mieszkała w rezydencji przy obecnej ul. Korzeniowskiego 12, "Starym Dworze", która przestała istnieć po 1980 roku. Jej była także posesja pod adresem Korzeniowskiego 7a. "Łosiówkę" zbudowała zaś z myślą o wynajmie.

Willa hrabiny przy Korzeniowskiego 7 to prawdziwa perełka funkcjonalizmu kubicznego. Niezwykle czysta w formie. Idealnie geometryczna. Uzupełniona ceramicznymi podkreśleniami, zwraca uwagę charakterystyczną pergolą i podcieniowym wejściem oraz idealnie wkomponowanym w całość ogrodzeniem. Nie zabrakło tu też garażu. Twórcy willi, znani polscy architekci Zbigniew Kupiec i Tadeusz Kossak, tworząc dla hrabiny to arcydzieło, wzorowali się na wrightowskich "domach z prerii". To dlatego podobne budynki można zobaczyć jeszcze tylko na amerykańskich zdjęciach i filmach z lat 30. i 40. XX wieku.

Maria Magdalena Budny, urodziła się 28 maja 1906 roku w Jastkowie, w powiecie lubelskim, , jako trzecie dziecko Nikodema Piotra Budnego i jego żony Natalii Marii z Popławskich Budnowej. 26 kwietnia 1930 roku poślubiła w Warszawie Andrzeja Jana Łosia, herbu Dąbrowa, m.in. dowódcę trałowca ORP "Jaskółka" i okrętu podwodnego ORP "Ryś".

Wcześniej, jako porucznik, Andrzej Łoś walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W bitwie pod Chodorowem odniósł ciężkie rany, bolszewicy okrutnie pocięli go szablami.

Hrabina Łosiowa ostatecznie przeniosła się do Gdyni w 1934 roku, po śmierci ojca. W tym samym roku też kazała wybudować "Łosiówkę".

Pod koniec roku 1938 roku jasnym było, że wojna z Niemcami jest nieunikniona. W tej sytuacji naród ogłaszał kolejne zbiórki pieniędzy na dozbrojenie wojska. Gazeciarze kupowali CKM-y, a urzędnicy armaty przeciwlotnicze.

Rok 1939 przyniósł Andrzejowi Łosiowi awans na komandora podporucznika. Rozpoczął służbę jako szef Służby Broni Podwodnej w Komendzie Portu Wojennego Gdynia-Oksywie. Hrabina Magdalena zaś... na zboczu rezydencji kazała zbudować nowoczesny, gazoszczelny schron. Nie dla wojska, lecz dla siebie.

Budowę schronu w skarpie powierzyła inżynierowi górnictwa z Krakowa. Obiekt powstał w technologii górniczej. Ukończono go w momencie aneksji Czech przez III Rzeszę, w marcu 1939 roku.

Schron był naprawdę bezpieczny, gdyż tkwił głęboko w zboczu góry. Miał dwa wejścia. Komorę schronową przeznaczono dla kilkunastu osób. Wyposażono ją tak, aby przebywające tu osoby mogły korzystać z pewnego rodzaju komfortu. Obiekt dysponował niezależnym ogrzewaniem i latryną. Sześciometrowa komora schronowa ma betonową podłogę, na której pierwotnie ułożono deski. Do dziś we wnętrzu zachowały się ślady po mocowaniu prycz dla dziewięciu osób.

- Gdy wybuchła wojna, hrabiny prawdopodobnie nie było już w Gdyni - opowiada Marek Łoś. - Wyjechała do Lublina, po drodze zabierając rodzinę siostry męża. Wśród uciekających był także Adam Boniecki, późniejszy ksiądz i redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego". Hrabina podróżowała swoim samochodem marki Steyer, który sama prowadziła. Pomimo zagrożenia sowieckiego udało się jej 19 września przejechać granicę węgierską koło Jeremcza (okolice Kołomyi). Następnie przez Jugosławię dotarła do Włoch.

O wojennych losach komandora Łosia i ważnym epizodzie w jego życiu, w którym niebagatelną rolę odegrała hrabina Magdalena Łosiowa możesz przeczytać w artykule Michała Lipki.

W maju 1940 roku, małżeństwo Łosiów odpłynęło z Anglii do Brazylii. Andrzej Łoś został właścicielem fabryki w Sao Paolo. Po wojnie nie wrócili już do Polski. Nie mieli dzieci. Komandor Łoś umarł w 1960 roku. Hrabina Magdalena zakończyła życie w Kurytybie, 15 września 1987 roku.

Co stało się z willą przy Korzeniowskiego 7? Spodobała się gestapowcom, którzy zajmowali "Łosiówkę" podczas okupacji. Samego schronu używano podczas walk o Gdynię w 1945 roku. Po wojnie w rezydencji zainstalowała się Służba Bezpieczeństwa, której funkcjonariusze w podziemiach budynku katowali tych, którzy w różny sposób mieli "narazić się" nowej władzy. Do dziś żyją świadkowie pamiętający straszne sceny z piwnic budynku.

Obecnie w przebudowanej nieco w wewnątrz willi mieści się Wojskowy Sąd Garnizonowy. W niezłym stanie przetrwał także schron w skarpie u podnóża willi. Dziś powinien stać się atrakcją turystyczną. Bo jakie miasto w Polsce może pochwalić się tak świetnie dostępnym, prywatnym schronem? I to jeszcze w dodatku w najlepszym turystycznie miejscu miasta?

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (51) 7 zablokowanych

  • 2012-05-04 16:16

    o rany w tym wejściu do schronu leżą moja białe majtasy
    a tyle ich szukałam

    kochliwa Zosia

    11 lat

    • 11 2

  • 2012-05-04 16:34

    bo Gdynia to miasto arystokratyczne !

    pani hrabina Łoś jest dobrym przykładem.

    11 lat

    • 8 7

  • 2012-05-04 16:48

    Ta willa to kolejny zabytek Gdyni? (2)

    Jak to można kawał klocka uczynić cudem
    Trzeba być absolutnym Łosiem ...

    Profesor Kupelweiser

    11 lat

    • 6 24

    • 2012-05-04 17:53

      A kto zrobił takiego klocka jak ty?

      Cudowny Kraj, Wspaniali Ludzie

      11 lat

      • 7 0

    • 2012-05-06 02:21

      za słownikiem jezyka polskiego

      zabytek
      1. «stara i cenna rzecz lub budowla o dużej wartości historycznej i naukowej»
      2. pot. «to, co jest nienowoczesne»

      Zdaje się że "łosiówka" spełnia te warunki.

      mimi

      11 lat

      • 1 0

  • 2012-05-04 17:29

    już widzę jak miliony jełopów chodzi szukać tego schronu... nie jeden coś zniszczy i zostawi po sobie syf... trojmiasto.pl nie powinno pisać takich artykułów

    11 lat

    • 7 8

  • 2012-05-04 18:21

    Taka willa jaka hrabina..

    bodekk

    11 lat

    • 5 9

  • 2012-05-04 19:12

    słyszałem że nasz Bolek wielki mędrzec tez ma taki schron a w nim motorówkę... jak się wszystko wyda to ssssru do Szwecji

    Kloss

    11 lat

    • 5 4

  • 2012-05-04 19:21

    GDYNIA LAT 30 BYLA CIEKAWSZA NIZ DZIS !!!!!

    Jak widze te rozne wille i banki a dziury w chodniku jak byly tak sa i te syfiaste plyty chodnikowe z lat 70. Kocie łby byly lepsze. Tacy bogacze tam wszedzie itd a chodniki to syf. Banki tez sie powinny wstydzic bo w obrebie '' Batorego'' tez sie chlew robi i ulice z chodnikami wygladaja jak na wsi. Do schronu uciekaja ::::))))). Az sie zdenerwowalem i schodze do schronu CZESC :)

    hahaha

    11 lat

    • 7 1

  • 2012-05-04 19:54

    koko

    mam nadzieję,że kiedyś będzie tam fajna kawiarnia!

    koko

    11 lat

    • 6 0

  • 2012-05-04 19:56

    Oddać potomkom hrabiny to, co nie ich..tzn. M.W. (1)

    wojsko powinno oddać tą willę potomkom hrabiny lub zapłacić za nia.. ciekawe czy wojsko stać na taki wydatek w jednym z najdroższych miejsc w Polsce...

    mah

    11 lat

    • 17 2

    • 2016-07-07 00:36

      Już oddało

      7 lat

      • 0 0

  • 2012-05-05 15:53

    Lipka

    to nieuk ..i tyle w tym temacie!!!

    Ja

    11 lat

    • 2 1

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 27-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (2)

TV Filmy

6074

Ten tunel ratował kiedyś życie (69)

więcej (1566)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Nazwa Gdynia po raz pierwszy pojawiła się jako:

 

Najczęściej czytane