• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czekoladowe historie dawnego Gdańska

Michał Stąporek
23 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
  • Opakowanie gorzkiej czekolady "Peter von Danzig", która do wybuchu wojny produkowana była w dawnych zakładach Anglas w Oliwie.
  • Reklama fabryki czekolady "Olka" w przedwojennej gdańskiej prasie.

Choć mówiąc "Daj trochę czekolady z Gdańska" Francuzi wcale nie mają na myśli słodkości, to historia miasta nad Motławą pełna jest odniesień do tego przysmaku. Wiele z nich zebrali autorzy książki "Słodkie historie Gdańska", która właśnie trafia do sprzedaży.



"Pani domu zleciła mi, abym w manufakturze czekolady wykonał jeszcze rysunek filiżanki do czekolady. Będzie to już 24 zaprojektowany przeze mnie rysunek w czasie pobytu w Gdańsku" - pisał w swoim "Dzienniku z podróży do Gdańska z 1773 r." Daniel Chodowiecki. Jak widać, dzięki jego rysunkom dowiadujemy się nie tylko jak wyglądało miasto pod koniec XVIII wieku, jakie były obyczaje i stroje ówczesnego mieszczaństwa, ale także, że picie czekolady otoczone było już pewnym rytuałem, który wymagał użycia specjalnego naczynia.

Mimo wszystko to były dopiero początki przygody Gdańska z czekoladą. Przygody, która niespełna wiek później zmieniła się w obustronną miłość, gdy miasto stało się czekoladowym zagłębiem. A zaczęło się skromnie, od manufaktur czekolady zakładanych przez zamożnych kupców: Schmidtów (przy Ogarnej), Lindemannów (przy Szerokiej), Hintzów, Schreiberów czy Liebertów. Biznes kręcił się doskonale, więc nowych manufaktur przybywało, a dotychczasowe rosły.

Cesarz Napoleon wręcza swojemu marszałkowi Pierre'owi Lefebvre, świeżo mianowanemu księciu Gdańska, "blok gdańskiej czekolady" w podziękowaniu za zdobycie miasta. Cesarz Napoleon wręcza swojemu marszałkowi Pierre'owi Lefebvre, świeżo mianowanemu księciu Gdańska, "blok gdańskiej czekolady" w podziękowaniu za zdobycie miasta.
Na początku XX wieku, przy ówczesnej Hauptstrasse, a dzisiejszej Grunwaldzkiej, działały obok siebie fabryki Kosma i Baltic. Nieco później do Oliwy przeniosła się z centrum Gdańska fabryka Anglas, która produkowała czekoladę i słodycze przy Zimmerstarsse 8 (dziś to ul. Droszyńskiego zobacz na mapie Gdańska). Szybko to ona zdominowała rynek słodyczy w Gdańsku.

Po wojnie to właśnie w oparciu o zakłady produkcyjne Kosmy, Baltica i Anglasa powstały Gdańskie Zjednoczone Fabryki Cukrów i Czekolady.

W zabudowaniach po Anglasie powstawały, jak wcześniej, czekolady mleczne i deserowe: min. Finezja, Admirał, Ratuszowa.

W dawnym "Baltiku" (dziś stoi tu sklep Lidl zobacz na mapie Gdańska) produkowano tzw. słodycze wschodnie: chałwy, sezamki, batony krymskie, galaretki, ptasie mleczko i cukierki miękkie.

W dawnej Kosmie, w miejscu której stoi dziś Galeria Bałtycka, produkowano cukierki twarde: landrynki, lizaki, karmelki i irysy.

Dziś firma cukiernicza "Bałtyk" działa w miejscu, do którego Anglas sprowadził się w latach 30. XX wieku. To tu powstają nowe słodycze, czekolady, cukierki i batony, ale także tu wraca się do dawnych tradycji.

Gdański "Bałtyk" właśnie wrócił do produkcji czekolady Malajskiej, bardzo popularnej przed 30-40 laty. Powstaje ona na bazie tej samej receptury, z której korzystano przed laty. Gdański "Bałtyk" właśnie wrócił do produkcji czekolady Malajskiej, bardzo popularnej przed 30-40 laty. Powstaje ona na bazie tej samej receptury, z której korzystano przed laty.
Z okazji Święta Gdańskich Słodyczy, które odbędzie się w najbliższy weekend, "Bałtyk" postanowił reaktywować czekoladę "Malajską" i przywrócić ją na rynek tradycyjnych polskich słodyczy.

- Wracamy do dawnych smaków, które zapisały się we wspomnieniach wielu osób - mówi Konrad Mickiewicz, prezes ZPC "Bałtyk". - Chcieliśmy nieco starszemu pokoleniu przypomnieć smak dzieciństwa, a młodszemu pokazać, w jakich smakach gustowali ich rodzice. Powrót "Malajskiej" to prezent, który dedykujemy naszym sympatykom z okazji jubileuszu 95-lecia tradycji "Bałtyku". 
Współczesna "Malajska" produkowana jest według tej samej co przed laty receptury "Bałtyku", łączącej czekoladę mleczną z wiórkami kokosowymi. Jej początki sięgają przełomu lat 60. i 70. Sekretem jej smaku było połączenie w odpowiedniej proporcji mlecznej czekolady z wiórkami kokosowymi. W późniejszych latach "Malajską" zastąpiła "Finezja", która ostatecznie przestała być produkowana.

Warto pamiętać, że czekolada i jej pochodne nie są traktowane wyłącznie jako łakocie i smakołyki, ale także jako... produkty ratujące życie lub pozwalające na podejmowanie skrajnie intensywnego wysiłku w trudnych sytuacjach. W latach 60. w ówczesnych zakładach "Bałtyk" produkowano cukierki "Szalupowe", które trafiały na wyposażenie szalup ratunkowych na polskich statkach pełnomorskich. Wiele lat później po słodycze z Bałtyku sięgał także podróżnik z Gdańska - Marek Kamiński - podczas swoich arktycznych wypraw.

Na koniec wyjaśnienie zagadki z nagłówka tego artykułu. Wiąże się ona ze zdobyciem pruskiego wówczas Gdańska przez francuskie wojska pod wodzą marszałka Lefebvre'a. Zadowolony z udanej kampanii Napoleon nie tylko podniósł żołnierza do godności księcia Gdańska (cesarz nadawał tytuły swoim marszałkom w nawiązaniu do miejsc, w których się zasłużyli) ale i obdarował go upominkiem.

- Lubisz, książę, czekoladę? - miał zapytać Napoleon.
- Czekoladę? Lubię - odpowiedział marszałek.
- Oto blok gdańskiej czekolady, który powinien ci osłodzić trudy wojaczki.

Marszałek schował upominek bez zaglądania do niego. Dopiero później odkrył, że zawiniątko nie zawiera słodkości, lecz banknoty warte łącznie 100 tys. ecu, sumę wówczas astronomiczną. Odtąd w szeregach francuskiej armii zwykło się używać zwrotu "gdańska czekolada" na określenie gotówki...

Wszystkie te historie są zawarte w albumie "Słodkie historie Gdańskie", pod redakcją pisarza i historyka Mieczysława Abramowicza, a wydanego przez fotoreportera Macieja Kosycarza. Album będzie można kupić m.in. w centrum handlowym Manhattan we Wrzeszczu, gdzie w weekend odbędzie się Święto Gdańskich Słodyczy.

Wydarzenia

Święto Gdańskich Słodyczy

Opinie (52)

  • Malajska górą!!!!!! (3)

    • 46 2

    • a ja wolę kokosową (2)

      to jedyna taka czekolada robiona w Polsce

      • 3 8

      • Malajska jest kokosowa...

        • 13 2

      • Czekam na powrót Olvitu

        • 0 0

  • Ach smaki dzieciństwa tzn moje przypadało na lata 80. Tamte czasy wspomina sie super,również smaki. Na stogach latało się z garnkiem do lodziarni Aster/Asterek?! Obok był zabawkowy i super samochodziki plastikowe. No a co do czekolad to pamietam taką jedną pyszną(mam ją przed oczami) ale za nic nie moge sobie przypomnieć nazwy. Smacznego!

    • 15 1

  • A gdzie moge kupic (5)

    Czekolady z ZPC Bałtyk?

    • 20 3

    • na pewno w sklepiku firmowyn w Oliwie

      przy Bałtyku na ul.Bora-Komorowskiego
      i czasem w hipermarketach,

      • 9 0

    • (3)

      w każdym markecie (nie dotyczy dyskontów)

      • 8 1

      • Well.... (2)

        Z tego co się orientuję w dyskontach jak najbardziej. Szczególnie polecam się przyjrzeć gdzie są robione czekolady sprzedawane pod marką własną znanej sieci dyskontow z owadem w logo ;)

        • 0 2

        • Bałtyk nie robi czekolad pod marką Biedry (1)

          • 1 0

          • Biedrze czekolady robi Wawel na pewno.

            • 1 0

  • (10)

    A będą dodawać do wszystkiego olej palmowy? Czy jednak użyją normalnych składników? Wolę zapłacić 20 zł za tabliczkę czekolady o prawdziwym smaku niż jeść to świństwo za 2 zł.
    Coraz więcej upraw kakao i palmy olejowej na świecie spowodowane jest konsumpcjonizmem klientów i wysoką nadpodażą korporacji. Korporacje wolą wyprodukować kilkaset tabliczek czekolady z ułamkowym % zawartości miazgi kakaowej zamiast kilku porządnych prawdziwie kakaowych. Ludzie nie dajcie się oszukiwać i nie jedzcie tego szitu.

    • 21 15

    • minusujcie dalej, jedzcie olej palmowy jako synonim luksusu, a właśnie sprawdziłem czekolada Bałtyku kosztuje nawet 4 zł (smakowa) w Selgrosie, 4 zł za podróbkę starego dobrego smaku....

      aha i nie bądźcie takimi lokalnymi patriotami bo Bałtyk ma fabryki w innych miastach a ta gdańska jest malutka

      • 2 15

    • Malajska (5)

      ta nowa/stara czekolada "Malajska" jest bez oleju palmowego;)

      • 10 1

      • (4)

        Nie mówię, że wszystkie produkty Bałtyku zawierają olej palmowy, ale większość niestety tak.

        • 3 7

        • proszę o konkrety - które ? (1)

          • 1 0

          • np. Advocato i Whisky&Coffee, likworki gdańskie, cukierki okej i wiele innych

            • 0 0

        • w Bałtyku do czekolad dodawany jest tłuszcz kakaowy (1)

          • 1 0

          • tłuszcz kakaowy towaroznawco jest w każdej czekoladzie, tylko, że do podrabianych dodają inne tłuszcze

            • 0 0

    • (2)

      Za 3 zł można kupić prostą w smaku czekoladę deserową, w której składzie jest cukier, miazga kakaowa 50%, tłuszcz mleczny i tłuszcz kakaowy. A nie jakieś substytuty. Moja ulubiona, moja Jedyna. Aż dziwne, że taka tania.

      • 6 2

      • Jestem miło zaskoczony, że

        Ktoś też zwraca uwagę na skład i, dokładnie, Jedyna to całkiem prosta w składzie, sensowna czekolada!

        • 7 0

      • prawda ale na Wawel i Wedel też trzeba uważać bo leją palmowy aż miło!

        • 2 0

  • Bałtyk nie Baltic (2)

    Dawny Bałtyk nie Baltic. I stał tam gdzie dzisiejsza Galeria Bałtycka.

    • 14 7

    • Zakłady Bałtyk miały trzy lokalizacje

      przy Kościuszki - tam gdzie Galeria Bałtycka, po drugiej stronie ulicy - tam gdzie teraz jest Lidl
      i w Oliwie na Droszyńskiego - tam gdzie jest do dzisiaj Bałtyk ( z krótką przerwą na zmianę nazwy na Fazer)
      W latach 20-tych to były trzy różne fabryki które po wojnie znacjonalizowano i połączono w jedną firmę.

      • 10 0

    • Zakłady Bałtyk

      powstały na bazie trzech przedwojennych fabryk: BALTIC, Kosma i Anglas
      i nazwa została przejęta od fabryki BALTIC

      • 3 0

  • Uwielbiam czytać takie historie o naszym mieście

    Uwielbiam czytać takie historie o naszym mieście

    • 29 1

  • (1)

    a kiedy będą Batony Krymskie?
    z 34 razy słyszałem od rodziców, jakie to przepyszne były te batony

    • 28 1

    • A ja 53!

      • 1 0

  • Baton krymski (3)

    Halo
    Czy ktoś może mi powiedzieć czy Baton krymski był produkowany przez Bałtyk i
    Czy są jeszcze możliwości gdzieś go kupić ??????? DZIĘKUJĘ

    • 16 1

    • Tak baton krymski był produkowany parz Bałtyk

      ale obecnie ze względu na wysoką cenę i małe zainteresowanie sklepów, nie jest produkowany
      Sprzedaje się tylko to co jest najtańsze w biedrze

      • 1 2

    • Bałtyk sprzedaje Batony Krymskie. Sklep firmowy jest w Oliwie ul. Droszyńskiego.

      • 0 0

    • Baton krymski

      Tak, przez Bałtyk. Już od dawna nie produkują.

      • 0 0

  • przypominam że Wedel też był. (2)

    założony w 1851 roku przez Karola Wedla .Ale o tym nikt nie pisze by przypomnieć dzieciakom historię zakładów cukierniczych. Może dla tego że w 2010 roku sprzedano udziały japończykom i korei i POwstał koncern LOTTE.

    • 16 4

    • (1)

      cały Gdańsk chował się na niemieckiej czekoladzie,może dla tego jest tam tylu POwców.

      • 1 14

      • Ty ANALfabeto...

        Zanim następnym razem będziesz pisać swoje polityczne idiotyzmy pod artykułem o czekoladzie, naucz się języka polskiego!

        • 10 1

  • Wyprodukujcie batony krymskie, (1)

    dla ukraińskich emigrantów i turystów z Kaliningradu, to będzie strzał w dziesiątkę.

    • 18 1

    • Będą je sobie nawajem wyrywać z rąk

      • 1 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Sprawdź się

Sprawdź się

Który gdański kościół został nazwany Kościołem Solidarności?

 

Najczęściej czytane