• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Historia marynarzy z Helu

Michał Lipka
21 listopada 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Jednostki wchodzące w skład 13. Dywizjonu Trałowców. Jednostki wchodzące w skład 13. Dywizjonu Trałowców.

Gdy Polska odzyskała niepodległość szybko zapadła decyzja o budowie na półwyspie Helskim obiektów militarnych, które z czasem weszły w skład Rejonu Umocnionego Hel. Dziś wieloletnią obecność wojska na mierzei przypomina jedynie szlak atrakcji turystycznych.



W okresie międzywojennym na Helu powstał port wojenny oraz baterie artylerii stałej (m.in. słynna bateria im. Laskowskiego). Podczas kampanii wrześniowej Hel był jednym z ostatnich miejsc, które skapitulowały przed nieprzyjacielem. Niemcy również doceniali znaczenie tego terenu - tu zainstalowali swą potężną baterię z działami 406 mm, a ich okręty cumowały w helskim porcie. Po zakończeniu działań wojennych polskie dowództwo nie chciało zmarnować potencjału tego miejsca.

Czytaj także
Jak to z działami na Helu było
Z Helu nad Atlantyk: historia niemieckiej baterii

W latach 60. XX w., po kryzysie kubańskim, zapadła decyzja o wzmożeniu zbrojeń w ZSRR i jego państwach satelickich. Nie ominęło to i Polski.

W tym okresie nasza flota przechodziła okres dynamicznego rozwoju. Do służby wchodziły nowe okręty, które bądź budowano w rodzimych stoczniach, bądź też kupowano za granicą.

Równolegle marynarkę reorganizowano. Jednym z rozkazów wydanych przez wiceadmirała Zdzisława Studzińskiego, dowódcę marynarki wojennej, był ten z dnia 29 kwietnia 1965 r., a dotyczył sformowania nowej flotylli, która miała przejąć i rozwinąć zadania Brygady Obrony Wodnego Rejonu Głównej Bazy w Helu.

1 czerwca 1965 roku oficjalnie sformowano 9 Flotyllę Obrony Wybrzeża z bazą w Helu. Jej pierwszym dowódcą został komandor porucznik Tadeusz Mandat. Początkowo w skład flotylli wchodziły m.in. 13. dywizjon trałowców, 15. dywizjon kutrów trałowych, 11 dywizjon ścigaczy, pięć baterii artylerii stałej oraz węzły obserwacji i łączności.

Zadania stawiane przed flotyllą zmieniane były w zależności od aktualnych potrzeb i bieżącej sytuacji międzynarodowej, jednak do najważniejszych możemy zaliczyć: utrzymywanie stałej gotowości bojowej w czasie wojny, kryzysu i pokoju, szkolenie marynarzy i oficerów służących we flotylli, przeprowadzanie ćwiczeń w wykrywaniu i neutralizowaniu min morskich, aktywne współdziałanie z innymi związkami taktycznymi marynarki wojennej i pełnienie dyżurów ratowniczych w ramach operacji SAR.

W skład flotylli w latach 1966 - 1968 włączono również kompanię chemiczną, która dbała o jej bezpieczeństwo przeciwchemiczne.

Jak wspomniano wyżej, w tym czasie polska flota przechodziła liczne modernizacje, które nie ominęły również i 9 FOW. Dość szybko zdano sobie sprawę, iż dni baterii artylerii stałej są policzone i tak w połowie lat 70. powołano w ich miejsce baterie przeciwlotnicze.

Działania 9 FOW nie ograniczały się jednak wyłącznie do działań na terenie naszych wód terytorialnych. Już w lipcu 1965 roku jednostki wchodzące w skład flotylli pod dowództwem komandora Mandata udały się z wizytą do Helsinek. Podczas kolejnych lat jednostki wchodzące w skład flotylli wykonywały liczne zadania krajowe i zagraniczne, m.in. na przełomie lipca i sierpnia 1970 roku polskie trałowce wraz z okrętami innych państw przeprowadziły trałowanie bojowe w rejonie Bałtyku Zachodniego.

Szczególnie ważnym dniem był 18 listopada 1974 roku, kiedy to zapadła decyzja o nadaniu 9 Flotylli Obrony Wybrzeża imienia kontradmirała Włodzimierza Steyera, który podczas kampanii wrześniowej był dowódcą Rejonu Umocnionego Hel, a następnie, w latach 1947 - 1950, dowódcą polskiej floty.

Istotne wydarzenie miało również miejsce w 1987 roku, kiedy to na pokładzie trałowca ORP "Mewa" rejs na Westerplatte odbył papież Jan Paweł II. Oprócz tego jednostki flotylli brały udział w licznych ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych, takich jak na przykład Lato-70, Posejdon-75, BALTOPS czy też Open Spirit, uzyskując zawsze wysokie noty.

Zadania stawiane przed flotyllą uległy istotnym zmianom po przystąpieniu Polski do NATO. Wtedy też zaczęły się przekształcenia: co prawda wycofywano przestarzałe jednostki, ale w ich miejsce nie wprowadzano nowych. Co gorsza, wobec zmniejszania środków finansowych przeznaczanych na rozwój Marynarki Wojennej, zapadła decyzja o rozformowaniu 9 Flotylli. Proces ten rozpoczęto w 2004 roku i ostatecznie po 41 latach istnienia, 28 grudnia 2006 roku 9 FOW przestała istnieć.

Warto tu zaznaczyć iż na jej czele stawali oficerowie którzy w późniejszych latach kierowali polską flotą wojenną, jak na przykład admirał floty Jędrzej Czajkowski (dowódca w latach 1990-1991), admirał floty Marek Brągoszewski (dowódca w latach 1991-1997) czy też obecny dowódca Polskiej Marynarki Wojennej admirał floty Tomasz Mathea (będący dowódcą 9 FOW w latach 2000-2002).

Dziś Hel nie pełni już funkcji militarnych - marynarka wojenna opuściła półwysep, na którym jedynym śladem po jej wieloletniej obecności jest system umocnień, chętnie odwiedzany przez miłośników historii.

Opinie (78) 4 zablokowane

  • Pamiętam (7)

    ten szlaban w Jastarni ... nie każdy mógł przejechać dalej w kierunku na Hel.
    Zdaje się, że tylko komunikacja zbiorowa, taksówka, a reszta z przepustką tylko.
    Drugi był zaraz przed Helem. To były czasy :)

    • 55 0

    • Re: Pamiętam (1)

      takie czasy były że ja po imprezie w jastarni w morskim oku zasuwalem nad ranem do helu na pieszo

      • 9 1

      • Wielkie mi halo

        12 km na piechotę przez las, sama przyjemność, przynajmniej szybciej doszedłeś do siebie:-)

        • 12 0

    • HEL-BÓR

      SUPER , pamietam , że przepustka była na wszystko, gdzie te czasy??? pracownik 9 FOW

      • 5 0

    • tuż za Juratą, nie w Jastarni

      a za Władysławowem kupowalo się naklejki na utrzymanie półwyspu, taka opłata klimatyczna:)

      • 7 0

    • szlaban byl w Juracie i przed helem

      • 2 0

    • szlaban byl w Juracie

      • 2 0

    • szlaban

      Nie prawdą jest, że szlaban był w Jastarni. Pierwsza brama jadąc w stronę Helu była w Juracie a druga przed wjazdem na Hel. Taksówki też nie mogły wjeżdżać.

      • 2 0

  • Część Półwyspu niestety dalej jest zamknieta. Co dzieje sie w tzw ośrodku prezydenckim (3)

    kiedy prezydenta w nim nie ma? dlaczego cąły rok ogrzewany stoi pusty? Przecież Komorowski jest w nim max 2 tyg w roku. Mogliby zorganizować w pozostałym czasie kolonie dla dzieci itp

    • 30 22

    • żeby mu barek opróżniły?

      • 4 0

    • ha,ha,ha (1)

      Ośrodek musi trochę odsapnąć po poprzednim prezydencie który eksploatował ośrodek co najmniej raz w tygodniu.

      • 6 1

      • Za to ten obiecał ,że go odda

        • 0 0

  • Wojskowym daleko do ideału (16)

    Przykre jest to, że nasi wojskowi to w większości alkoholicy, których utrzymujemy z naszych podatków.
    Przykre jest również to, że aby dostać się do akademii i ją ukończyć nie trzeba mieć żadnych umiejętności lecz krewnego wysoko postawionego w armii.
    Przykre jest też to, że wielu z 35 letnich (i powyżej) emerytów pobiera wysokie emerytury a nastepnie przepija je i w ten sposób niszczy swoje małżeństwa.

    • 35 38

    • Wow (3)

      ale zorientowany jesteś, czyżbyś sam miał problemy z alkoholem, czy sąsiad trep-emeryt na flaszkę nie zaprosił bo za bardzo zakompleksiony jesteś?

      • 10 9

      • (2)

        Czy napisałem gdzieś nieprawdę?

        • 8 3

        • Ciekawe kim ty jesteś ?

          A propos pijaństwa to ciekawy jestem skąd masz takie dane, wojskowi też płacą podatki, tak dla uszczegółowienia. Odnośnie emerytury to nowa ustwa wydłużyła wiek do 55 lat. O Akademii się nie wypowiadam, ponieważ nie mam o tym zielonego pojęcia. Najlepiej jak nie posiada się wiedzy, lepiej nie podnosić niepotrzebnego tematu. Pozdrawiam Obserwatora !

          • 10 4

        • nieprawda

          oczywiście, że nieprawda. tak może pisać mały zakompleksiony człowieczek

          • 0 0

    • przykre to jest to, że (7)

      jesteś prowokatorem (trollem) lub kretynem.

      • 13 4

      • (5)

        Przykre jest to, że z braku merytorycznych argumentów mnie obrażasz.

        • 6 5

        • (4)

          Kolego.Zapraszam do wojska jak jesteś taki kozak.Praca niepewna, płaca nie zawysoka, stres potężny.....wymieniać dalej?Emerytura po 55 roku życia....chcesz dalej prowadzić konwersacje?

          • 7 3

          • (1)

            Jeżeli uważasz, że w wojsku mało płacą zapraszam do cywila, w marynarce na start masz 2200 netto, każdy awans dodatkowe 200 zł do wypłaty, każda służba dodatkowo płatna i jeszcze dzień wolny za służbę...znajdź prace w cywilu i zobacz ile tu płacą...A praca tak samo nie pewna jak w dzisiejszych czasach każda inna. W cywilu emeryturę masz po 67roku, więc z czym Ty startujesz? A jedyny stres jaki posiadasz to taki, żeby Cie do Afganistanu nie wywieźli i tyle...

            • 11 7

            • Dalej zapraszam.Robisz mgr. 3 miesiące szkolenia i zostajesz oficerem.Co za problem?Najlepiej siedzieć na necie i narzekać....

              • 7 2

          • Dokładnie, jeszcze rok temu dodatkowo mundurówka + 13-stka, więc jak Trep dbał o mundur to nosił go wiele lat, więc miał 14 wypłat w roku...i jeszcze im źle...Teraz to nawet jednostek pilnować nie muszą bo firmy ochroniarskie to robią...już nie wspomnę (szczególnie chodzi o kadrę) jak wygląda ich sylwetka i wysportowanie itp...i jak oni przechodzą badania i test sprawnościowy...połowa z kadry nawet nie startuje do tych testów tylko po znajomości się im podbija kartę, bo z brzuchem takim, że nie widać czym się już sika ciężko się podciąga i biega...taka prawda...WP to żal i w życie przed niczym Nas nie obroni...

            • 7 6

          • stres???

            jaki stres w marynarce chyba taki czy to co pływa utrzyma się jeszcze na wodzie :)) praca niepewna... tak tak zwolnij żołnierza zawodowego... nie pieprz głupot rzeczywiście strasznie ciężko mają w marynarce :) co tu zrobić do 15 oj to nasze wojsko i ich wybujała fantazja :))

            • 0 3

      • alkohol itd

        Wszystkie skoszarowane zawody mają ten problem. Na "Zachodzie" są bacznie obserwowane też pod kątem narkotyków. Przecież "menele" nie używają heroiny. Poczytaj co w prasie piszą.

        • 2 0

    • Czas skończyć z mitem wysokich emerytur wojskowych! (2)

      Przykre jest to , że nie wiesz jak jest naprawdę!. Emeryt wojskowy, po 25 latach służby dostaje 1600pln. To jest 100% wysługi. Wojskowa emerytura nie podlega rewaloryzacjii, nawet jak emeryt drugie tyle przepracuje w cywilu.Nie wiem za co miałby się upijać!

      • 5 1

      • (1)

        Po 25 latach dostajesz około 66% emerytury, więc nie narzekaj i nie wprowadzaj ludzi w błąd!!

        Niektórzy po przepracowaniu 50 lat nie maja takiej emerytury...

        • 5 2

        • Dobroc w Armii

          Czytam ten komentarz o pijaństwie w marynarce, o wysokich emeryturach, o samym dobru jakim są obdarzani żołnierze (podejrzewam że autor ma podobne zdanie i o innych tzw mundurowych ) - Problemu nie ma , skoro jest tak łatwo i tak dobrze, a służby zostały uzawodowienie, to pozostaje tylko zdać egzaminy sprawnościowe , spełnić pozostałe kryteria, i przyjąć się do której ze służb mundurowych, będzie miał kolega świetlaną przyszłość, leżącą pracę , na starość dyrektorską emeryturę za którą będzie mógł kolega kupić morze wódy i w niej topić doznania związane z pracą żołnierza, policjanta, strażaka.

          Jesteśmy tak podłym narodem że mnie już żadne tego typu teksty nie zdziwią, zazdrość , stereotyp, chęć pisania o czymś o czym się nie ma zielonego pojęcia, jest często przyczyną powstawania tego typu opinii.

          Kimkolwiek jesteś autorze, powinieneś się zastanowić co piszesz, anonimowość nie może być usprawiedliwieniem, trzeba posiadać choć odrobinkę przyzwoitości i nie szkalować grup społecznych o których się wie niewiele

          • 2 0

    • typowy zawistny "polak" z małej litery

      taką treść mógł napisać tylko ktoś taki jak w tytule. nie ma co wogóle komentować tej "wypoconej" treści

      • 0 0

  • Chwala bohaterom (2)

    Ja mieszkam na ulicy steyera w gdyni:)dokladna nazwa k.Adm.Wlodzimierza b.Steyera jest to jedna z najmniejszych ulic z najdluzsza nazwa:) dowodca jednego z ostatnich miejsc ktore skapitulowaly. Tak jak w tytule!!!!

    • 20 1

    • Re: Chwala bohaterom (1)

      pierdoły piszecie ja na h3 i h1 spedziłem 8 lat i alkoholikiem nie jestem pije tylko w świeta i dni powszednie

      • 3 3

      • chyba się pomyliłeś i posta wkleiłeś nie tam gdzie chciałeś

        • 4 0

  • (1)

    Bardzo ciekawy artykuł, znalazłem jednak jeden błąd - panie Lipka, wojsko w Helu jeszcze funkcjonuje. Jest to co prawda jedynie punkt bazowania a nie flotylla, jednak nie oznacza to że półwysep został przez MW zupełnie opuszczony.

    • 18 1

    • Racja, sam chciałem to napisać, poza tym saperzy MW mają na Helu składy amunicji. Wielkie hangary które wyglądają jak pagórki, na których rosną drzewa. Do każdego bunkra dochodzą tory wąskotorowe. Pamiętam jak jechałem na pierwsze ćwiczenia Anakonda 2006 to pojechaliśmy tam po środki pozoracji pola walki. Załadowaliśmy taką drezynę, a potem żeśmy ją pchali z dobry kilometr do Stara. To były czasy.

      • 3 0

  • trzeciorzedna marynarka, praktycznie bez wartosci bojowej od momentu powstania w 1920 r. (3)

    osiągniecia :
    na pokładzie trałowca ORP "Mewa" rejs na Westerplatte odbył papież Jan Paweł II

    • 15 19

    • Re: trzeciorzedna marynarka, praktycznie bez wartosci bojowej od momentu powstania w 1920 r. (1)

      o boże wielkie mi coś ja na mewie namiętnie pilem alkohol czasami alkochol i do domu miałem niedaleko na pirs holowników

      • 0 4

      • pieprzysz MM

        Piłeś w czasie przeszłym ? I to pod wędzoną szprotkę ? Bo w to, że bimber pędziłeś to nie wierze ponieważ jesteś za leniwy :)

        • 1 0

    • ORP

      To jest Bałtyk i tu Trafalgaru nie rozegrasz, "Bismarcka" nie zatopisz bo i tak będzie wystawał nad wodę. A jednak MW jest potrzebna ze swoimi trałowcami które robią to do czego zostały zbudowane. Poczekaj jeszcze trochę gdy puszczą opakowania tych dziesiątków tysięcy ton broni chemicznej leżącej na dnie płytkiego morza.

      • 1 0

  • To proponuje napisac jak kaszubi zdradzili Polaków na Helu!!Polska jednostka broniła sie do konca!! (3)

    Kaszuby narobiły w portki i chcieli sie podlizać hitlerowcom podstępnie zaatakowali Polski oddział zabili kilku żołnierzy i reszte aresztowali!!Był nawet o tym program na TVP Gdańsk kiedyś wieczorem!!
    Piszcie prawdę jak było na Helu!

    • 29 17

    • żenujacy poziom wpisu

      Kaszubi są rdzenną ludnością półwyspu helskiego, to przed wszystkim ich ziemia. Jeśli autor postu uporczywie trzyma się swojej tezy, to potwierdza hitlerowską propagandę, że Niemcy przyszli po swoje ziemie, wyzwolić ludność jęczącą pod polską okupacją.

      nie jest on za mądry (autor wpisu)

      • 2 7

    • Zdaje się pierwsze kapitulować chciały "elitarne" oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza, 100% polskie, 100% katolickie i 100% zza Buga

      • 3 2

    • Czy to taka sama bajeczka jak o napadzie "Polaków" w Gliwicach w 1939 roku ?

      • 1 2

  • Hel (1)

    mój stary (ścigacze 81-84r) zawsze wspomina:
    z przodu morze, z boków morze, z góry komary, z tyłu WSW...

    • 24 1

    • 1080 dni

      ja tam byłem 81/84 ORPGrożny

      j stary ma racje to była dobra szkoła życia napewno przeżył zimę stulecia na zatoce brakowało skali

      • 0 0

  • Warta na helu (2)

    Byłem marynarzem na ścigaczach i pamiętam jak nas wysłali na wartę na ten szlaban. Udręka a i tak nikt nie musiał już mieć wtedy przepustki. Ścigacz 354 "zawzięty"

    • 12 1

    • byłem widziałem

      Ale dowody osobiste wojsko sprawdzało, w autobusach.

      • 1 1

    • robert68

      ja też byłem na tym ścigaczu w latach89-90 może się znamy?r

      • 0 0

  • Hel smutna historia (2)

    Po wojnie co zrobili z obrońcami HELU!!!!

    • 11 3

    • :-(

      no właśnie

      • 3 1

    • sowieci i zdrajcy w polskich mundurach niejednego zamordowali

      • 8 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Co się dzieje w Gdyni w ramach uczczenia pamięci ofiar wydarzeń przy Węźle Ofiar Grudnia '70?

 

Najczęściej czytane