Historia "dębu zwycięstwa" z Jaśkowej Doliny

Jarosław Wasielewski

18 października 2017 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (105)

Tysiące osób, które przejeżdżają obok niego każdego dnia, zapewne nie mają pojęcia, że właśnie dziś mijają 154 lata od jego zasadzenia. Mowa o okazałym dębie przy ul. Jaśkowa Dolina zobacz na mapie Gdańska . Warto przypomnieć jego historię.

Czy znała(e)ś historię dębu z Jaśkowej Doliny?

tak, interesowała(e)m się jego historią intrygowało mnie z drzewo z kamieniem obok, ale nie wiedziała(e)m o co chodzi nie, nawet nigdy nie zwróciła(e)m uwagi na to drrzewo

W Gdańsku okazałych, ponadstuletnich drzew jest sporo, ale tego jednego nie sposób nie zauważyć. Przy ul. Jaśkowa Dolina we Wrzeszczu, naprzeciwko budynku oznaczonego numerem 39, rośnie rozłożysty dąb. Jego wielkość sugeruje, że pamięta on co najmniej czasy, gdy Gdańsk należał do Cesarstwa Niemieckiego.

Tymczasem drzewo posadzono nawet nieco wcześniej i to z nie byle jakiej okazji.

Jubileusz wielkiego zwycięstwa

W 1863 roku w całych Niemczech obchodzono pięćdziesiątą rocznicę zwycięstwa koalicji antyfrancuskiej, złożonej z Austrii, Prus, Rosji i Szwecji, nad wojskami francuskimi (ale także polskimi) pod przywództwem Napoleona Bonaparte w bitwie pod Lipskiem ("bitwa narodów", 16-19 X 1813). Po obu stronach wzięło w niej udział ponad pół miliona żołnierzy, z czego zginęło lub rannych zostało nawet 140 tysięcy.

Bitwa pod Lipskiem uwieczniona pędzlem przez rosyjskiego malarza Władymira Iwanowicza Moszkowa (1792-1839).

Była to najkrwawsza z bitew całej epoki napoleońskiej, pierwsza i zarazem najcięższa porażka cesarza Francuzów. W jej rezultacie po stronie koalicji stanęły państwa Związku Reńskiego, Napoleon zmuszony został do defensywy, a po triumfalnym pochodzie wojsk koalicji na Paryż - do abdykacji. Niedługo potem na tron francuski wrócili Burbonowie, a po pokonaniu pod Waterloo powracającego z wygnania Napoleona, Kongres Wiedeński przywrócił dawne porządki na kontynencie.

Nie dziwi zatem, iż w okrągłą, 50. rocznicę zwycięskiej bitwy, w wielu miejscach Niemiec stawiano pomniki, mauzolea i obeliski. Nie inaczej stało się w Gdańsku, należącym wówczas do Prus. Forma i miejsce upamiętnienia w naszym mieście miała jednak charakter - można by rzec - przyrodniczy.

Przyjemne z pożytecznym

Dąb zasadzono na środku Festynowej Łąki (Festwiese), w utworzonym w latach 1832-37 parku Jaśkowej Doliny. To tu organizowano popularne festyny z okazji nocy świętojańskiej, w związku z czym ustawiono m.in. słup do wspinaczek z przeznaczeniem na konkursy.

Widok Festynowej Łąki w kierunku Piecek. Po lewej widoczny słup do wspinania się, po prawej - fragment dzisiejszej ul. Jaśkowa Dolina, w środku - "dąb zwycięstwa". Pocztówka z końca XIX wieku pochodzi ze zbiorów Krzysztofa Gryndera.

Wokół Łąki działała bogata infrastruktura rozrywkowo-gastronomiczna. Miejsce było chętnie odwiedzane przez gdańszczan i mieszkańców podgdańskich osad, stanowiło więc idealną lokalizację dla "zielonego pomnika", który przypominałby masom o ważnym dla historii Niemiec wydarzeniu.

Gimnazjaliści sadzą

Nasadzenia drzewa dokonali 18 października 1863 roku uczniowie Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego - szkoły, której tradycja sięgała połowy XVI wieku, a która od lat 30. XIX wieku działała w gmachu przy dzisiejszej ul. Lastadia. Wybór padł na dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), co nie było przypadkiem - drzewo to symbolizuje długowieczność, siłę i szlachetność, było czczone przez ludy starożytne, zaś sami Germanie poświęcali je bogowi burz.

Kamień upamiętniający nasadzenie dębu. Do dziś widać na nim napis: 'Gepflanzt am 18 Octbr. 1863' czyli 'Zasadzone 18 października 1863'.

Fakt zasadzenia dębu upamiętniono na ustawionym obok głazie, wysokim i szerokim na ponad pół metra. Na płaskiej licowej stronie kamienia wykuto napis: Gepflanzt am 18 Octbr. 1863 (Zasadzone 18 października 1863), który bez problemu można odczytać także dziś.

Anonimowy świadek upadku

Przez kolejne dekady dąb rósł przez nikogo nie niepokojony, podczas gdy wokół swą świetność przeżywał park Jaśkowej Doliny, jeden z pierwszych parków miejskich w Europie. Po przejęciu miasta w 1945 roku, Polacy pozostawili to miejsce samemu sobie i dlatego w krótkim czasie park stał się lasem komunalnym. Wraz z nim swe pierwotne przeznaczenie utraciła Festynowa Łąka, na której postawiono prowizoryczne, drewniane budynki (rozebrano je w ostatnich latach). Obecnie miejsce to jest zaniedbane, stało się klepiskiem służącym za prowizoryczny parking.

Z oczywistych względów po ostatniej wojnie nie zachowała się tradycja związana z historią zasadzenia dębu, dzięki czemu nikt nie wpadł na pomysł, by go wyciąć. Nie stało się to nawet w latach 70. ub. wieku przy okazji poszerzania ulicy Jaśkowa Dolina na potrzeby komunikacyjne powstających wówczas osiedli na morenowych wzgórzach. Dzięki temu pamiętający półtora wieku historii Wrzeszcza dąb rośnie dalej.

Co zaskakujące, dąb z Jaśkowej Doliny nie figuruje w wykazie gdańskich pomników przyrody.

O autorze

Opinie (105) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 07:24

(1)

Panie Szyszka, do roboty, kilka nowych desek z podejrzaną historią będzie

6 lat
- 10 2
Twoja opinia

Zmień treść

Panie Szyszka, do roboty, kilka nowych desek z podejrzaną historią będzie
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 08:11
  
  Jadem
  
  Szyszko
  6 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 07:43

nie będzie Niemiec tym drzewem pluł nam w twarz.i kamieniem. (2)

Ministrze! do piły!
6 lat
- 13 4
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 08:16
  
  Moja huzgfarna już czeka z naoliwionym łancuchem. (1)
  
  Pilasz
  6 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-10-18 10:06
    
    Siekiera da radę. Łeb sobie odrąb...
    
    6 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Siekiera da radę. Łeb sobie odrąb...
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 07:50

Bardzo ciekawa historia.

Czasem warto sie zatrzymac i pożyc taka historia wspanialego dębu a nie ciagle polityka, pieniadze, zawisc. Nawet tutaj na forum znalezli sie idioci ktorzy dopinaja latki polityczne.

Klose
6 lat
- 21 1
Twoja opinia

Zmień treść

Czasem warto sie zatrzymac i pożyc taka historia wspanialego dębu a nie ciagle polityka, pieniadze, zawisc. Nawet tutaj na forum znalezli sie idioci ktorzy dopinaja latki polityczne.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:03

(1)

A ja mam na działce o wiele większy i ładniejszy dąb. I też nie jest pomnikiem.

x
6 lat
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

A ja mam na działce o wiele większy i ładniejszy dąb. I też nie jest pomnikiem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 08:41
  
  podaj gdzie to go wytniemy
  
  szyszko
  6 lat
  - 4 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:15

Lepiej nie piszcie o drzewach

bo przyjdzie Szkodnik Szyszko i wytnie

6 lat
- 16 3
Twoja opinia

Zmień treść

bo przyjdzie Szkodnik Szyszko i wytnie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:19

Szyszko dziękuje za

ciekawy artykuł, trzeba kornika wyciąć bo pewnie w tym dębie siedzi.

6 lat
- 5 5
Twoja opinia

Zmień treść

ciekawy artykuł, trzeba kornika wyciąć bo pewnie w tym dębie siedzi.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:46

No to najwyzszy czas go wyciac

I posadzic nasz np na psim polu we wroclawiu by upamietnic nasze wielkie zwyciestwo nad cesarstwem niemieckim.

Koniec swiata
6 lat
- 7 5
Twoja opinia

Zmień treść

I posadzic nasz np na psim polu we wroclawiu by upamietnic nasze wielkie zwyciestwo nad cesarstwem niemieckim.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:46

(1)

Jaka szkoda, ze Napoleon przegral wojne. Jedlibysmy zaby ale jestem pewien, ze byloby lepiej.

dh
6 lat
- 5 1
Twoja opinia

Zmień treść

Jaka szkoda, ze Napoleon przegral wojne. Jedlibysmy zaby ale jestem pewien, ze byloby lepiej.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 09:13
  
  Ręcami
  
  bo nie miałby kto nas nauczyć widelcem i nożem się posługiwać.
  
  6 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  bo nie miałby kto nas nauczyć widelcem i nożem się posługiwać.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 08:59

szyszko harvestery na niego szykuje, zarobi kilka tysiaczków na nastepną stodołe (1)

6 lat
- 6 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 11:21
  
  Bravo
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 09:18

wiecej takich artykułów

pit
6 lat
- 13 2
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii