• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Blisko 100-letnie latarnie objęte ochroną

Patryk Szczerba
13 września 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 

Przedwojenne latarnie na ul. Puckiej. Film z marca.

Pochodzące z lat 30. XX wieku latarnie przy ul. PuckiejMapka w Chyloni zostały objęte ochroną konserwatorską. Podobnych urządzeń było w Gdyni mnóstwo, ale w czasie PRL-u zniknęły podczas wymiany ulicznego oświetlenia. Ostały się prawdopodobnie tylko te dwie.



W okolicy twojego zamieszkania są zabytki?

O ochronę konserwatorską dwóch latarni zaczęli kilka tygodni temu zabiegać członkowie Gdyńskiego Klubu Eksploracji Podziemnej.

To stowarzyszenie zajmujące się ochroną zabytków i obiektów o wartości historycznej, zwłaszcza tych związanych z obronnością.

Dzięki ich inicjatywie można m.in. zwiedzać schrony przy ul. Morskiej 189Mapka.

Dzień otwarty schronu przy Morskiej. Film archiwalny


Dlaczego latarnie należało ochronić?



Jak wyjaśniają członkowie GKEP, dwie latarnie przy ulicy Puckiej 34 pochodzą z lat 30. XX w. i są prawdopodobnie ostatnimi zachowanymi gdyńskimi latarniami ulicznymi z okresu międzywojennego, na który przypada dynamiczny rozwój Gdyni.

- Przed II wojną światową tego typu charakterystyczne latarnie oświetlały ulice miasta, o czym świadczą fotografie archiwalne. Wyróżniała je charakterystyczna smukła forma - wieloboczne, lekko zwężające się ku górze słupy zwieńczone są żelbetowymi wspornikami, na których były zamontowane płaskie, metalowe oprawy żarówek - opisuje Michał Szafrański z Gdyńskiego Klubu Eksploracji Podziemnej.

Latarnie stały na terenie prywatnym



Latarnie zostały zlikwidowane w czasach PRL-u, w trakcie kompleksowej wymiany oświetlenia gdyńskich ulic.

- Egzemplarze w gdyńskiej Chyloni ocalały tylko dlatego, że usytuowane były na za ogrodzeniem działających tu zakładów rybnych - wskazuje Szafrański.
Na początku roku Gdyński Klub Eksploracji Podziemnej wystosował wniosek o objęcie ich ochroną konserwatorską. Latarnie zostały wpisane do ewidencji przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na początku września.

Miejsca

Opinie (132) 6 zablokowanych

  • Uwaga!! W Gdańsku też zachowały się 2 sztuki - w okolicy klubu Centrum Stocznia Gdańska

    Są prawie identyczne, i też dobrze byłoby je zachować; chociaż niekoniecznie w tym miejscu.

    • 7 0

  • Na terenie Stoczni Gdańskiej jest ich jeszcze kilka!

    Przez lata nikt nie chciał podjąć tematu by zachować charakterystyczne elementy małej architektury w tym i latarnie, a są tego warte!!

    • 8 0

  • Opinia wyróżniona

    Znam te latarnie (11)

    Tak się składa, że stara elektrotechnika to moje hobby. Łącznie z tym, że zbieram stare oprawy oświetleniowe. Nad tymi z terenów Wilbo rozmyślałem od ostatnich przeszło 20 lat. Dobrze, że ktoś się nimi zainteresował, bo na to już sam sił nie miałem :).
    Do autorów tekstu - nie ma w zasadzie niemal żadnej prawdy w tym, że za PRLu wykoszono te słupy. To nieprawda. Jeszcze na przełomie lat 80 było ich bardzo dużo. Oczywiście częśc i owszem - np. 10. Lutego. Ale cały Skwer Kościuszki, większość Świętojańskiej do końca PRL miała te słupy zachowane! Jedynie zmieniały się na nich oprawy - na Skwerze do końca lat 90(!) były na tych słupach oprawy świetlówkowe z lat 50/60 typu OUSF, a na świętojańskiej i uliczkach prostopadłych na tych słupach domontowano po jednej lub dwie oprawy rtęciowe typu OURW. Słupy gremialnie i bez żadnego pomyślunku wykoszono od drugiej połowy lat 90 aż do początku lat 2000. Nikt z mądrali w magistracie nawet przez chwilę nie zastanowił się, że to zabytki pamiętające początki tego Miasta, jeszcze z czasów Kwiatkowskiego. Najłatwiej było dać jakieś dziwne landary z odbłyśnikami, jakie mamy na Świętojańskiej. Ani to ładne, ani np pasujące do modernizmu - jedynie drogie i brzydkie. Jak Stowarzyszenie będzie miał kłopot z przeniesieniem tych lamp z Puckiej, to zgłaszam się na ochotnika w ich przechowywaniu! Nawet mogę jedną ustawić na mojej posesji :)

    • 77 5

    • (2)

      Słupy tak, ale charakterystyczne poziome ramiona - to już nie.

      • 0 0

      • Tamte też miały te betonowe wysięgniki.

        • 1 0

      • Świetlówki lub rtęciówki wisiały na tych poziomych ramionach jak najbardziej. Niczego nie zmieniono poza samą oprawą.

        • 0 0

    • Takie same latarnie są na terenie Stoczni Gdanskiej (2)

      • 1 0

      • Na terenie Stoczni Gdańskiej są podobne, ale jednak inne spłupy. (1)

        W przeciwieństwie do poziomych, gdyńskich wysięgników, te gdańskie są uniesione pod kątem do góry.

        • 0 0

        • I tak i nie - te uniesionymi ku górze są dalej, w okolicach Wałowej i Rybaków Górnych. Na terenie samej stoczni są faktycznie do złudzenia podobne z ramionami prostymi, ale nie są całkiem identyczne.

          • 0 0

    • Po co przenosić? Chylonia nie może mieć zabytków? (1)

      • 0 0

      • Z bardzo prostej przyczyny

        Tam może się zdarzyć, że zarządca terenu, albo nowy właściciel bezwiednie lub celowo usunie je i zniszczy. Nikt potem się do tego nie przyzna i sprawa się rozejdzie. Jeśli ktoś zapewni im bezpieczeństwo, to niech sobie stoją na Chyloni do końca świata. Ale z tym niestety bywa różnie i już nie takie zabytki znikały i nikt nic nie wie.

        • 4 0

    • ale to właśnie te oprawy oświetleniowe ... mają wartość historyczną

      słupy są bezwartościowe

      • 0 4

    • Też je skądś kojarzę (1)

      Bodaj że w KL Auschwitz są identyczne.

      • 0 2

      • "Bodaj że" nie...

        • 2 0

  • Co za film!!! Normalnie kino akcji!

    Mission impossible schowała się ze wstydem

    • 3 3

  • Latarnie

    Takie latarnie były do ok. 1990 roku na całej Świętojańskiej.

    • 10 0

  • Gdańszczanin 50*

    Taka sama stała na terenach po stoczniowych gdzie teraz buduje deweloper apartamenty na wynajem przy ul. Robotniczej ,już jej nie ma :::::

    • 7 0

  • Gdańsk

    Z ulicy Jedności Robotniczej latarnie gazowe zniknęły bezpowrotnie w ubiegłym stuleciu.

    • 6 0

  • głupota nie ma granic (1)

    niech wezmą je do muzeum, jak są takie cenne

    • 2 11

    • Po was zostanie tylko smród.

      • 2 1

  • Brawa i podziękowania za taką inicjatywę !

    • 7 0

  • A w Gdańsku pitolą wszędzie księżycowe ledy i się nie cackają z historią.

    • 4 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku na Osieku otwarto Dom Dobroczynności?

 

Najczęściej czytane