Tak wyglądało Ujeścisko przed wojną

wysłuchał Jakub Gilewicz

15 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (237)

Najnowszy artykuł na ten temat Wspomnienia przedwojennych Polaków z Gdańska

Dawniej Dorfstraße, obecnie ul. Warszawska.

- Ojciec mówił: nic nie wiesz, nic nie widzisz, nic nie mów. Bo strzelą ci w łeb. Dla nich byliśmy Niemcami, a wtedy nienawidziło się Niemców - mówi córka robotnika rolnego. W trzecim odcinku cyklu "Trójmiejskie opowieści" wspomnieniami dzieli się Małgorzata Konikowska z domu Dombrowska, 82-letnia mieszkanka Ujeściska.

Blachy były kwadratowe. Co tydzień całe siedem. W czwartek wieczorem mama robiła rozczyn. A w piątek wstawała wcześnie rano i wkładała blachy z ciastem do pieca. W spiżarni pachniało świeżo pieczonym chlebem. Stały tu też beczki z zasolonym mięsem i pod sufitem wisiały szynki. Codziennie było świeże mleko, a dwa razy w tygodniu babcia wołała mnie, żeby robić razem masło.

Mieliśmy spiżarnię i dwa małe pokoje w domu przy dzisiejszej ulicy Warszawskiej zobacz na mapie Gdańska

: babcia Teresa, ojciec Leon, mama Rozalia i rodzeństwo: Elżbieta, Bruno, ja i Hildegarda. W 1939 roku przyszła na świat Dorota, w 1943 Ingrid, a w połowie kolejnego roku Jerzy, którego nazywaliśmy Piotr.

Siedmioro dzieci. Może nie byliśmy świetnie ubrani, ale rzeczy zawsze były czyste. I zawsze mieliśmy co jeść. Przy domu był ogródek, hodowaliśmy też kury, świnie, kozy i gęsi. A niedaleko były duże gospodarstwa bauerów. Ojciec pracował w jednym z nich - u Pranga.

Zdjęcie rodziny Dombrowskich wykonane już po wojnie.

Stary Prang miał gospodarstwo przy stawie. Dom, stajnie, stodoły, spichrz na zboże. Jego ziemie ciągnęły się w kierunku na Łostowice i w stronę dzisiejszej ulicy Piotrkowskiej zobacz na mapie Gdańska

. Zboże, kartofle, duże pastwisko dla krów i koni. Tak, mieli dużo krów. Robił przy nich ojciec bratowej, a mój ojciec przy koniach. Orał, bronował, wszystko co trzeba było w polu zrobić. Maszyn nie było. Ojciec pracował od rana do wieczora.

Mama zajmowała się domem, a my pomagaliśmy. Pielić ogródek, narwać zielska dla kóz i świń. Chodziłam też po mleko do Prangów. Codziennie dostawaliśmy siedem litrów. A tak z raz w miesiącu zaglądałam z mamą lub z siostrą do magla. Nawijało się i kręciło (śmieje się). Magiel stał za budynkiem, który miała rodzina Artura von Dührena. Był tam sklep i lokal z dużym stołem, gdzie można było wypić piwo.

W tle budynek należący do rodziny von Dühren.

Raz w tygodniu mama wybierała się też po zakupy do miasta. Szło się na Emaus, a dalej jechało się już tramwajem. Byliśmy przyzwyczajeni do podróżowania pieszo. Przez kilka lat chodziłam do szkoły w Zaborni. Codziennie rano pani Marianna - nauczycielka, która na piętrze pastorówki miała swój pokoik - zabierała gromadkę dzieci i prowadziła do szkoły. Szliśmy drogą przez pola, gdzie dziś jest nowy cmentarz, a po lekcjach wracaliśmy z nauczycielką.

Później uczyłam się już na miejscu. W szkole, gdzie nauczycielem był pan Köller. Mieszkał z rodziną na piętrze ceglanego budynku, a na parterze prowadził lekcje. Był wysoki i ostry, ale każdy go lubił. Siedzieliśmy w trzech rzędach ławek i uczyliśmy się przedmiotów po niemiecku. Nie umiałam po polsku, dopiero po wojnie się nauczyłam.

Moi rodzice umieli, choć bardziej to po kaszubsku. Bo babcia i rodzice z Kaszub pochodzili. Pamiętam, że babcia aż tak dobrze nie znała języka niemieckiego, więc zdarzało się, że rodzice wieczorami gadali z nią po kaszubsku. W domu mówiło się jednak po niemiecku. Dla mieszkańców Wonneberg byliśmy Niemcami. Tyle że nie chodziliśmy do tutejszego kościoła.

Budynek szkoły, do której uczęszczała Małgorzata.

Msze mieliśmy w kościele w Emaus, bo w wiosce był kościół protestancki. Pastor Hoffmann wraz z żoną i dwójką dzieci mieszkał tam, gdzie dziś jest ośrodek zdrowia. Mieszkanie mieli na piętrze, a na parterze było biuro. Niedaleko był stary, zadbany cmentarz z piękną kaplicą, a tuż obok pastorówki stał kościół. Byłam w nim tylko raz. Córka tych, co mieli sklep wychodziła za mąż, więc po chichu wcisnęłyśmy się z koleżanką do góry na mały chór. Pięknie było w kościele. Bardzo czysto.

Zresztą w całej wiosce panował porządek. Co sobotę każdy przed swoim domem musiał sprzątnąć. A jak były żniwa i wozami wożono snopki, to wszystko było zamiatane. Bardzo czysto było. A i ludzie byli życzliwi dla siebie. Stary Prang - on był dobry człowiek. Miałam iść na uroczystość I Komunii Świętej. A że u nas był taki zwyczaj, że szło się najpierw pożegnać z sąsiadami, mama powiedziała: idź teraz do Prangów. Kiedy pojawiłam się, żona pana Pranga zeszła do piwnicy i wróciła z tortem dla mnie. Jak ja się ucieszyłam. A później Prang powiedział do żony: jedź z nią do kościoła. I pojechałyśmy bryczką.

Poza tym Prang odwiedzał nas wieczorem w wigilię Bożego Narodzenia. Przynosił ze sobą worek prezentów. Dobry człowiek.

Z czasów wojny pamiętam wysokiego mężczyznę w hełmie, który jeździł na koniu. Na nazwisko miał Krüger. Trzymał porządek. O siódmej wieczorem dzieci mogły być jeszcze na dworze, ale na swoim podwórku. I tak było. Nieraz bawiliśmy się w chowanego, ale jak zbliżała się siódma, mój ojciec gwizdał. I to tak, że aż w Łostowicach było słychać. Wtedy inni mówili: Małgoś, Twój tata gwiżdże, idź do domu. To była dyscyplina. A nie tak jak to, co można zobaczyć w telewizji, gdzie dzieci mówią: co będzie tam stara gadać. Kiedyś to było szanowanie rodziców.

Pamiętam też, że podczas wojny przywożono do gospodarstw robotników przymusowych. Kobiety po 30-tce to na przykład w kuchni u bauera pracowały. Jak chodziłam po mleko, to wydawała mi je Alicja. A później front zaczął się zbliżać. Prang przyszedł do nas i zapytał, czy chcemy zostać czy jechać z nim? Ojciec zdecydował, że zostaniemy. Wtedy Prang powiedział: To idź Leon do mojego domu i tam będziesz mieszkać. Wcześniej do Niemiec wyjechała synowa Pranga z dziećmi. Udało im się. Stary Prang i jego żona nie mieli tyle szczęścia. Zabito ich gdzieś na Żuławach - tak opowiadał ich syn, który kiedyś mnie odwiedził.

1945 rok był straszny. Kiedy przyszli Ruski to koniec świata był. Te Azjaty, jak oni kobiety wyciągali... O matko jedyna...

Dwa czy trzy dni po tym, jak wkroczyli, Ruski kazali nam iść do lasu. Mówili, że będzie tu jeszcze wojna, że Niemcy będą z Gdańska strzelać. Babcia została. Poszliśmy z rodzicami. W Szadółkach była duża stodoła. Siedzieliśmy tam z okolicznymi mieszkańcami. Ale kazali iść dalej, to trafiliśmy gdzieś za Otomin. Po drodze znaleźliśmy opuszczone bunkry. Mieszkaliśmy w nich z tydzień. Do domu wróciliśmy chyba w pierwszy dzień Wielkanocy. Kościoła już nie było. Spłonęła też część budynków Pranga.

Protestancki kościół św. Jerzego zniszczony został w 1945 r. W pobliskiej pastorówce mieści się dziś m.in. przychodnia.

Dwa dni później znowu kazali nam iść. O Boże jedyny... Ile na polach trupów leżało. Tam jedna ręka, tam noga, tam głowa. Ojciec z mamą szli z przodu, a dalej my. Pamiętam jak niosłam na plechach ponad rocznego Piotra, i strzelaninę i to, że później ojca zabrali. Nie wiem kto, czy Polacy czy Ruscy. Mężczyzn zamknęli gdzieś na Żuławach. Mama opowiadała, że ona i sąsiadka nocami chodziły z jedzeniem dla mężów gdzieś przez Orunię, hen daleko. Po czym później ich wypuścili.

A tu na miejscu w 1945 trwał szaber. U Taubów w piwnicy były magazyny z rzeczami dla niemowląt. Ubranka, smoczki, butelki. Jeden dzień i nie było nic. Brali wszystko, a było co, bo bauery to były bogate ludzie. Ojciec nie ruszył niczego. Nam też zakazał. Mówił tylko: nic nie wiesz, nic nie widzisz, nic nie mów. Bo strzelą ci w łeb. Dla nich byliśmy Niemcami, a wtedy nienawidziło się Niemców.

Pamiętam, że w czasie kiedy jeszcze wieś nazywała się Wonneberg, naciskano na ojca, aby zmienił nazwisko z Dombrowski na brzmiące bardziej niemiecko. Powiedział, że nigdy nie zmieni, bo to nazwisko, jakie dali mu rodzice.

Po wojnie nasza rodzina zamieszkała w innym budynku na Ujeścisku. A kiedy wzięłam ślub przydzielono mi i mężowi pomieszczenia w jeszcze innym. Pamiętam, że w wiele lat po wojnie zniknęła piękna kaplica na cmentarzu. Rozebrali na amen. Zasypali też jeden ze stawów, a takie wspaniałe karasie tam pływały. Wie pan, kiedyś to tak inaczej było.

Trójmiejskie opowieści to cykl, w którym mieszkańcy prezentują stare fotografie z terenu Gdańska, Gdyni i Sopotu oraz wspominają związane ze zdjęciami historie. Jeśli chciał(a)byś podzielić się swoimi opowieściami i fotografiami, napisz na adres j.gilewicz@trojmiasto.pl

wysłuchał Jakub Gilewicz

Opinie (237) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 11:53

Zdecydowanie lepiej niż teraz (1)

miało klimat
i nie śmierdziało z Szadółek

9 lat
- 20 9
Twoja opinia

Zmień treść

miało klimat i nie śmierdziało z Szadółek
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 12:47
  
  Waliło naturalnym nawozem
  
  Z pól bauera.
  
  Jak jest kompost to zawsze śmierdzi.
  
  9 lat
  - 7 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Z pól bauera. Jak jest kompost to zawsze śmierdzi.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:04

(5)

"1945 rok był straszny. Kiedy przyszli Ruski to koniec świata był. Te Azjaty, jak oni kobiety wyciągali... O matko jedyna... "
I wszystko w temacie naszych 'wyzwolicieli'...

PW 44
9 lat
- 76 4
Twoja opinia

Zmień treść

"1945 rok był straszny. Kiedy przyszli Ruski to koniec świata był. Te Azjaty, jak oni kobiety wyciągali... O matko jedyna... " I wszystko w temacie naszych 'wyzwolicieli'...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 13:04
  
  (4)
  
  Trochę przesada z tymi azjatami. Analizując spisy poległych żołnierzy można spostrzec, że nazwiska orientalne nie występują aż tak często - zdecydowanie przeważają łacińskie.
  
  bbh
  9 lat
  - 0 25
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Trochę przesada z tymi azjatami. Analizując spisy poległych żołnierzy można spostrzec, że nazwiska orientalne nie występują aż tak często - zdecydowanie przeważają łacińskie.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-15 13:24
    
    . (3)
    
    Mysle,że nie przesadza.Moja babcia opowiadała o Azjatach,którzy wyciagali dziewczyny z mieszkań,piwnic i gwałcili.Dopiero jak przyszło dowództwo to zaczeli robić porządek.Babcia widziała,jak oficer rosyjski zastrzelił dwóch takich Azjatów za gwałty.Działo sie to w Oliwie.
    
    misiu
    9 lat
    
    30 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Mysle,że nie przesadza.Moja babcia opowiadała o Azjatach,którzy wyciagali dziewczyny z mieszkań,piwnic i gwałcili.Dopiero jak przyszło dowództwo to zaczeli robić porządek.Babcia widziała,jak oficer rosyjski zastrzelił dwóch takich Azjatów za gwałty.Działo sie to w Oliwie.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-15 17:50
      
      mój dziadek też o tym opowiadał. Co prawda działo się to w centralnej Polsce, ale schemat działania "wyzwolicieli" był taki sam - najpierw puszczali swołocz co grabiła i gwałciła, potem szły regularne wojska, dla których ci co pozostali nie mogli być już "nieprzyjacielscy". Dziadek wielokrotnie widział jak ruscy oficerowie strzelali w łby tych "azjatów" za gwałty
      wchodząca ruska swołocz była po stokroć gorsza od hitlerowców. Ci drudzy po prostu byli -jak nie było akcji partyzantki, to nikomu włos z głowy nie spadał (chyba że jude)
      
      rew
      9 lat
      
      13 2
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      mój dziadek też o tym opowiadał. Co prawda działo się to w centralnej Polsce, ale schemat działania "wyzwolicieli" był taki sam - najpierw puszczali swołocz co grabiła i gwałciła, potem szły regularne wojska, dla których ci co pozostali nie mogli być już "nieprzyjacielscy". Dziadek wielokrotnie widział jak ruscy oficerowie strzelali w łby tych "azjatów" za gwałty wchodząca ruska swołocz była po stokroć gorsza od hitlerowców. Ci drudzy po prostu byli -jak nie było akcji partyzantki, to nikomu włos z głowy nie spadał (chyba że jude)
      Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-15 18:17
      
      Moi dziadkowie tez opowiadali ze ruscy to bylo. Niemcy zabijali, tez gwalcili, palili ale ruscy robili to wszystko z nawiazka. Jak sie armia zblizala to chowali podobjo kobiety gdzie mozna byle je od gwaltow uchronic. Opowiadali ze straszna dzicz i barbazynstwo. Bzykali wszystko co sie ruszalo.
      
      9 lat
      
      17 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Moi dziadkowie tez opowiadali ze ruscy to bylo. Niemcy zabijali, tez gwalcili, palili ale ruscy robili to wszystko z nawiazka. Jak sie armia zblizala to chowali podobjo kobiety gdzie mozna byle je od gwaltow uchronic. Opowiadali ze straszna dzicz i barbazynstwo. Bzykali wszystko co sie ruszalo.
      Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-02-14 15:52
      
      Nie tylko w oliwie! W kitzerow, nie wiem jaka polska nazwa tej wsi, pod Stargardem szczecińskim też tak robili!
      
      3 lata
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:06

najbardziej fascynuje że wiele budynków z tamtych lat do tej pory stoi

9 lat
- 36 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:09

Kiedyś przynajmniej nie śmierdziało tam z Szadółek. (3)

fetor
9 lat
- 25 5
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 12:49
  
  I nie mieszkały tam buraki (2)
  
  9 lat
  - 6 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-15 16:45
    
    wtedy buraki (1)
    
    Rosly na polach
    
    9 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Rosly na polach
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-15 21:33
      
      dopiero potem zjechały do miasta :)
      
      9 lat
      
      2 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:17

Stare zdjęcia z Ujeściska

są też pięknie wyeksponowane w domu parafialnym kościoła św. Ojca Pio

ola
9 lat
- 24 4
Twoja opinia

Zmień treść

są też pięknie wyeksponowane w domu parafialnym kościoła św. Ojca Pio
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:19

moja opinia (10)

Piękny reportaż!

Obecnie Ujeścisko jest koszmarnym blokowiskiem : "Zaspa bis".

Psy tam tyłkami szczekają a Księżyc się z łańcuchów zrywa i Słońce tyczką podpiera.

Koszmarna sypialnia jak w obozie!
Mieszkając tu ma się jasny cel życiowy: wyprowadzić się z tego koszmarnego blokowiska.

mieszkaniec
9 lat
- 36 36
Twoja opinia

Zmień treść

Piękny reportaż! Obecnie Ujeścisko jest koszmarnym blokowiskiem : "Zaspa bis". Psy tam tyłkami szczekają a Księżyc się z łańcuchów zrywa i Słońce tyczką podpiera. Koszmarna sypialnia jak w obozie! Mieszkając tu ma się jasny cel życiowy: wyprowadzić się z tego koszmarnego blokowiska.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 12:52
  
  A mnie się tu dobrze mieszka (4)
  
  Tramwajem do centrum 15 minut, fajny park na kozaczej, tereny spacerowe wokół zbiorników retencyjnych, nowa szkoła na człuchowskiej, sklepów pod dostatkiem. Przydałby się jeszcze jakiś lokal typu kawiarnia, ale poza tym naprawdę fajnie...
  
  9 lat
  - 21 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tramwajem do centrum 15 minut, fajny park na kozaczej, tereny spacerowe wokół zbiorników retencyjnych, nowa szkoła na człuchowskiej, sklepów pod dostatkiem. Przydałby się jeszcze jakiś lokal typu kawiarnia, ale poza tym naprawdę fajnie...
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-15 13:00
    
    (1)
    
    Bo on tam nie mieszka tylko pluje jadem bo chciałby, a nie może.
    
    9 lat
    
    14 4
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Bo on tam nie mieszka tylko pluje jadem bo chciałby, a nie może.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-16 08:38
      
      Rejestracja NOL....się odezwała.
      
      9 lat
      
      2 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Rejestracja NOL....się odezwała.
      Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-16 08:36
    
    Kawiarnie masz pod chmurką w pseudo parku,a niedługo osiedle w wycinanym lesie !!!
    
    Niech żyje budyń to jego zasługa, że zamiast miejsca do wypoczynku będziemy mieć na 8ha ogrodzone osiedle dla bogatych i smród ich samochodów !!!
    
    9 lat
    
    4 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Niech żyje budyń to jego zasługa, że zamiast miejsca do wypoczynku będziemy mieć na 8ha ogrodzone osiedle dla bogatych i smród ich samochodów !!!
    Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-16 09:10
    
    Olsztyn
    
    Zgadzam się, że to są "Jaroty bis".
    Za to dosłownie co drugi mieszkaniec pochodzi z Warmii lub Mazur, więc czuję się tu całkiem dobrze.
    
    Olsztyn
    9 lat
    
    1 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Zgadzam się, że to są "Jaroty bis". Za to dosłownie co drugi mieszkaniec pochodzi z Warmii lub Mazur, więc czuję się tu całkiem dobrze.
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 13:04
  
  Na Zaspę cie (2)
  
  nie stać mieszańcu i na forum się wypłakujesz. Zaraz pewnie się rozpiszesz się jak to mieszkałeś w ohydnym bloku a teraz oddychasz czystym powietrzem na swoich hektarach. I będzie to kolejna opowieść z cyklu ,,o czym szumią wierzby'' zadłużonego po uszy wielbiciela szwajcarskiej waluty.
  
  9 lat
  - 7 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  nie stać mieszańcu i na forum się wypłakujesz. Zaraz pewnie się rozpiszesz się jak to mieszkałeś w ohydnym bloku a teraz oddychasz czystym powietrzem na swoich hektarach. I będzie to kolejna opowieść z cyklu ,,o czym szumią wierzby'' zadłużonego po uszy wielbiciela szwajcarskiej waluty.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-15 21:48
    
    (1)
    
    Zaspa przypomina klimatem Kaliningrad. Koszmar.
    
    9 lat
    
    6 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Zaspa przypomina klimatem Kaliningrad. Koszmar.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-15 22:06
      
      ...oraz blokowiska w Petersburgu i Władywostoku wybudowane w czasach Breżniewa.
      
      9 lat
      
      5 4
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      ...oraz blokowiska w Petersburgu i Władywostoku wybudowane w czasach Breżniewa.
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-19 15:58
  
  to się wyprowadź jak najszybciej
  
  może i Ujeścisko jest blokowiskiem, ale to teraz dzielnica miasta a nie wioska podmiejska, jeśli się komuś nie podoba, niech się wyprowadzi zamiast narzekać i krytykować, wioski się wyludniają więc proszę sobie kupić jakies stare opuszczone gospodarstwo i żyć sobie tam w spokoju
  
  michal
  9 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  może i Ujeścisko jest blokowiskiem, ale to teraz dzielnica miasta a nie wioska podmiejska, jeśli się komuś nie podoba, niech się wyprowadzi zamiast narzekać i krytykować, wioski się wyludniają więc proszę sobie kupić jakies stare opuszczone gospodarstwo i żyć sobie tam w spokoju
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-02-14 15:57
  
  Nie rozumiem, oo co tam zamieszkałeś cwoku?
  
  3 lata
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:25

Ci czerwoni , to jescze nosili zegarki na nogach , kradli wszystko totalna dzicz. Mi Babcia opwiadała że tuż przed ich wtargnięciem spalili wszystkie zapasy żywności , aby nie wpadło to w czerwone łapy . Reszte trzeba było zakopać i czekać na lepsze czasy. A i ta czerwona dzicz strzelała do budzików bo myśleli że to bomby....

Jozef
9 lat
- 32 4
Twoja opinia

Zmień treść

Ci czerwoni , to jescze nosili zegarki na nogach , kradli wszystko totalna dzicz. Mi Babcia opwiadała że tuż przed ich wtargnięciem spalili wszystkie zapasy żywności , aby nie wpadło to w czerwone łapy . Reszte trzeba było zakopać i czekać na lepsze czasy. A i ta czerwona dzicz strzelała do budzików bo myśleli że to bomby....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:27

Prang, Pranga klasyczne kaszubskie nazwisko (1)

tyle co po polsku Pręga
pani Małgorzata tez mówi, ze jezyk ojczysty jej rodziców to kaszubski
cała tzw polonia gdańska to byli w 80% Kaszubi
to tak informacyjnie dla tych niedzielnych historyków, którzy twierdzą, że gdańsk jest tak samo kaszubski co barcelona
pozdrawiam

trzëgard
9 lat
- 44 9
Twoja opinia

Zmień treść

tyle co po polsku Pręga pani Małgorzata tez mówi, ze jezyk ojczysty jej rodziców to kaszubski cała tzw polonia gdańska to byli w 80% Kaszubi to tak informacyjnie dla tych niedzielnych historyków, którzy twierdzą, że gdańsk jest tak samo kaszubski co barcelona pozdrawiam
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 21:05
  
  Co ty za głupstwa piszesz pseudo Kaszubie.
  
  Wojtek
  9 lat
  - 0 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Co ty za głupstwa piszesz pseudo Kaszubie.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 12:49

bardzo

interesujące

dorotka
9 lat
- 13 0
Twoja opinia

Zmień treść

interesujące
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-15 13:15

Gdansk i Chicago zawsze byly polskie! (3)

Gdansk juz dawno odzyskany, teraz czas na Chicago a potem Londyn!! Nie dajmy sobie odbierac co nasze.

Ironia
9 lat
- 21 18
Twoja opinia

Zmień treść

Gdansk juz dawno odzyskany, teraz czas na Chicago a potem Londyn!! Nie dajmy sobie odbierac co nasze.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-02-15 14:31
  
  Nie ma takiego miasta jak Londyn! (2)
  
  Jest Lądek, Lądek - Zdrój! Ale Londyn??
  
  Ale to jest w Anglii, proszę Pani!
  9 lat
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jest Lądek, Lądek - Zdrój! Ale Londyn??
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-02-15 16:47
    
    Aaa, to czemu mi Pan nie mowi?! ;) (1)
    
    9 lat
    
    5 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-02-15 17:46
      
      No mówię Pani właśnie
      
      Stanisław Ochódzki
      9 lat
      
      5 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii