Dwa kolejne obiekty z Trójmiasta w rejestrze zabytków

Rafał Borowski

4 lipca 2019 (artykuł sprzed 4 lat)

Opinie (70)

Został wybudowany na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia w związku z budową magistrali węglowej między Górnym Śląskiem a Gdynią. Do rejestru zabytków został właśnie wpisany zespół budynków stacji kolejowej na Wielkim Kacku. Natomiast kilka dni wcześniej do rejestru trafił największy i najnowocześniejszy budynek wzniesiony w Wolnym Mieście Gdańsku, czyli obecna przychodnia przy ul. Wałowej 27.

Wpisany do rejestru zabytków dworzec z Wielkiego Kacka składa się z kilku budynków: budynku dworcowego, magazynu ekspedycji towarowej, ustępu stacyjnego, budynku gospodarczego przy budynku dworcowym, domu zawiadowcy odcinka drogowego oraz magazynu zawiadowcy odcinka drogowego.

Został wzniesiony w latach 1929-1930, w związku z realizacją jednej z największych inwestycji międzywojennej Polski - magistrali węglowej, czyli linii kolejowej, która połączyła zagłębie węglowe na Górnym Śląsku z portem w Gdyni.

Element ważnej inwestycji II RP

- W 1920 r. zapadła decyzja o budowie portu gdyńskiego jako "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków". W związku z rozwojem portu w Gdyni i rosnącymi potrzebami transportowymi, sejm II Rzeczypospolitej przyjął ustawę o budowie nowej linii kolejowej, łączącej Górny Śląsk z portem w Gdyni. Magistrala węglowa umożliwiała uruchomienie ciężkiego transportu kolejowego ze Śląska oraz zapewniła niezależność polskiego transportu od Berlina i Wolnego Miasta Gdańska - wyjaśnia Marcin Tymiński, rzecznik prasowy Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Dworzec na Wielkim Kacku był jednym z "serii" jedenastu tego rodzaju obiektów, które wzniesiono według projektu architekta Bolesława Tatarczucha wzdłuż nowej linii kolejowej na odcinku między Bydgoszczą a Gdynią. Warto wspomnieć, że w granicach Trójmiasta znajduje się jeszcze jeden dworzec, zbudowany w ramach tej inwestycji - dworzec w Osowej.

Gdańska perła architektury ekspresjonistycznej

Zespół dworcowy na Wielkim Kacku to nie jedyny obiekt z Trójmiasta, który w ostatnich dniach trafił do rejestru zabytków. W ubiegły piątek rejestr powiększył się o potężny, ceglany gmach przychodni, który góruje nad ul. Wałową w centrum Gdańska. To zdecydowanie najwspanialszy nad Motławą - i zresztą jeden z niewielu - przykład architektury ekspresjonistycznej.

Biorąc pod uwagę tragiczną historię Gdańska, kolejnym walorem gmachu jest fakt, że przetrwał on pożogę II wojny światowej bez szwanku. Sześciopiętrowy budynek przychodni został wybudowany w latach 1925-1927 i od zawsze służył ochronie zdrowia. Od momentu oddania do użytku do roku 1945 mieściła się tutaj Kasa Chorych (niem. Ortskrankenkasse), zaś w bocznym skrzydle znajdował się zakład balneologiczny.

- Ten obiekt posiada wysoką wartość historyczną jako największa i najbardziej nowoczesna inwestycja budowlana Wolnego Miasta Gdańska w okresie międzywojennym, zaprojektowana przez wybitnego, miejscowego architekta, odzwierciedlająca ważne przemiany w dziedzinie światowej architektury. Jest jednym z najbardziej znaczących dzieł gdańskiego modernizmu i najważniejszym w bogatym dorobku Adolfa Bielefelda. Wyróżnia się przede wszystkim ponadprzeciętnymi wartościami artystycznymi. Jest to okazały, bardzo reprezentatywny przykład ceglanego ekspresjonizmu - tłumaczy Marcin Tymiński.

Rafał Borowskir.borowski@trojmiasto.pl

Opinie (70) 3 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-04 15:13

A co z budynkiem pierwszego dworca gdańskiego z 1870 roku? teraz tam mieści się jakieś biuro geodezyjne. Budynek cały czas jest niszczony przez pseudo graficiarzy!!!

QQ
4 lata
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

A co z budynkiem pierwszego dworca gdańskiego z 1870 roku? teraz tam mieści się jakieś biuro geodezyjne. Budynek cały czas jest niszczony przez pseudo graficiarzy!!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-04 16:11

Gdynia tak sie reklamuje.

A tam zero prestiżu.

Wóz
4 lata
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

A tam zero prestiżu.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-04 19:50

Taki sam budynek dworcowy niszczeje w Wieżycy

Żukago zagospodrowalo, wyremontwano.

Zabytki Magistrali Węglowej
4 lata
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

Żukago zagospodrowalo, wyremontwano.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-04 23:08

W Gdyni kiedyś było więcej zabytków

Np. Tam gdzie teraz stoi Info Box , stały kiedyś takie śmieszne domki.
A na portowej też więcej kamienic było a już nie wspomnę o barakach robotniczych.
A znowu gdzieś stał taki śmieszny domek podobny do tego w Orłowie przy szkole kolejarzy.
To wszystko zostało za komuny zburzone.

B2
4 lata
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Np. Tam gdzie teraz stoi Info Box , stały kiedyś takie śmieszne domki. A na portowej też więcej kamienic było a już nie wspomnę o barakach robotniczych. A znowu gdzieś stał taki śmieszny domek podobny do tego w Orłowie przy szkole kolejarzy. To wszystko zostało za komuny zburzone.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-09 10:00

Las do wycinki

Dobrze, że chronią budynki wpisując je na listę zabytków. Gorzej wygląda sytuacja z zielenią miejską - planowana wycinka części lasu miejskiego na Wroniej Górce po zmianie planu zagospodarowania i budowa obiektów na tym terenie

4 lata
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Dobrze, że chronią budynki wpisując je na listę zabytków. Gorzej wygląda sytuacja z zielenią miejską - planowana wycinka części lasu miejskiego na Wroniej Górce po zmianie planu zagospodarowania i budowa obiektów na tym terenie
Regulamin dodawania opinii