• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dwa kolejne obiekty z Trójmiasta w rejestrze zabytków

Rafał Borowski
4 lipca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack. Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack.

Został wybudowany na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia w związku z budową magistrali węglowej między Górnym Śląskiem a Gdynią. Do rejestru zabytków został właśnie wpisany zespół budynków stacji kolejowej na Wielkim Kacku. Natomiast kilka dni wcześniej do rejestru trafił największy i najnowocześniejszy budynek wzniesiony w Wolnym Mieście Gdańsku, czyli obecna przychodnia przy ul. Wałowej 27.



Jak wiele zabytków swojego miasta byłbyś w stanie wymienić?

Wpisany do rejestru zabytków dworzec z Wielkiego Kacka składa się z kilku budynków: budynku dworcowego, magazynu ekspedycji towarowej, ustępu stacyjnego, budynku gospodarczego przy budynku dworcowym, domu zawiadowcy odcinka drogowego oraz magazynu zawiadowcy odcinka drogowego.

Został wzniesiony w latach 1929-1930, w związku z realizacją jednej z największych inwestycji międzywojennej Polski - magistrali węglowej, czyli linii kolejowej, która połączyła zagłębie węglowe na Górnym Śląsku z portem w Gdyni.

Element ważnej inwestycji II RP



- W 1920 r. zapadła decyzja o budowie portu gdyńskiego jako "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków". W związku z rozwojem portu w Gdyni i rosnącymi potrzebami transportowymi, sejm II Rzeczypospolitej przyjął ustawę o budowie nowej linii kolejowej, łączącej Górny Śląsk z portem w Gdyni. Magistrala węglowa umożliwiała uruchomienie ciężkiego transportu kolejowego ze Śląska oraz zapewniła niezależność polskiego transportu od Berlina i Wolnego Miasta Gdańska - wyjaśnia Marcin Tymiński, rzecznik prasowy Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Dworzec na Wielkim Kacku był jednym z "serii" jedenastu tego rodzaju obiektów, które wzniesiono według projektu architekta Bolesława Tatarczucha wzdłuż nowej linii kolejowej na odcinku między Bydgoszczą a Gdynią. Warto wspomnieć, że w granicach Trójmiasta znajduje się jeszcze jeden dworzec, zbudowany w ramach tej inwestycji - dworzec w Osowej.

Gdańska perła architektury ekspresjonistycznej



Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku. Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku.
Zespół dworcowy na Wielkim Kacku to nie jedyny obiekt z Trójmiasta, który w ostatnich dniach trafił do rejestru zabytków. W ubiegły piątek rejestr powiększył się o potężny, ceglany gmach przychodni, który góruje nad ul. Wałową w centrum Gdańska. To zdecydowanie najwspanialszy nad Motławą - i zresztą jeden z niewielu - przykład architektury ekspresjonistycznej.

Biorąc pod uwagę tragiczną historię Gdańska, kolejnym walorem gmachu jest fakt, że przetrwał on pożogę II wojny światowej bez szwanku. Sześciopiętrowy budynek przychodni został wybudowany w latach 1925-1927 i od zawsze służył ochronie zdrowia. Od momentu oddania do użytku do roku 1945 mieściła się tutaj Kasa Chorych (niem. Ortskrankenkasse), zaś w bocznym skrzydle znajdował się zakład balneologiczny.

- Ten obiekt posiada wysoką wartość historyczną jako największa i najbardziej nowoczesna inwestycja budowlana Wolnego Miasta Gdańska w okresie międzywojennym, zaprojektowana przez wybitnego, miejscowego architekta, odzwierciedlająca ważne przemiany w dziedzinie światowej architektury. Jest jednym z najbardziej znaczących dzieł gdańskiego modernizmu i najważniejszym w bogatym dorobku Adolfa Bielefelda. Wyróżnia się przede wszystkim ponadprzeciętnymi wartościami artystycznymi. Jest to okazały, bardzo reprezentatywny przykład ceglanego ekspresjonizmu - tłumaczy Marcin Tymiński.

Opinie (70) 3 zablokowane

  • Uczyć się od naszych ojców i dziadków

    Jaks ię pomyśli o realiach gospodarczych i technicznych możliwościach czasu lat 20 i 30 ubiegłego wieku i do odzisiaj widzi rozmach i dbałóść o szczegóły przy inwestycjach z tamtej epoki to tylko podziw i pokora do tego co się klepie dzisiaj w Polsce. Wtedy myśl projektanta i czyny wykonawców były na ówczesnym światowym poziomie a dzisiaj ? Daleko nam do tego. Zbiurokratyzowane zachowawcze myślenie tysięcy urzedników i decydentów pogłębia przepaść Polski pomiędzy naprawdę rozwijającymi się krajami z Azji czy Europy bo nie widzą potrzeb przyszłych za 50 czy 100 lat tylko działają aby załatać dziurę z ostatnich 50 lat. To co się dzisiaj buduje musi być naprawdę nowoczesne i trwałe aby potomni nas nie krytykowali za zaściankowość i brak znajomości co znaczy postęp w obecnych czasach.

    • 6 2

  • Gdańsk nie dba o zabytki.

    ile ich spłonęło przez ostatnie 20 lat? 1000 letni gród pod zarządem nieodpowiedzialnych pseudopostępowców się wykrwawia.

    • 11 3

  • .

    za mojego życia, ponad 50 letniego, ile pięknych kamienic popadło w ruinę i rozebrano

    • 9 1

  • Tez mi zabytki..wiejski dworzec i poniemiecka rudera..

    • 1 12

  • Kiedy wreszcie remont ? (1)

    Budynek przychodni od lat zasługuje na renowacje. Wewnątrz coś tam dłubano w ostatnich latach, ale ściany wyglądają bardzo kiepsko - liczne ślady po powojennych uzupełnieniach niespójne z całą resztą. Marna stolarka okienna.

    • 4 0

    • Gdy przejmie go prywatny inwestor i

      zrobi tam apartamenty po 25.000 za metr - bo takie są plany.....były już za budyniona

      • 1 1

  • Super, że gdańska perła architektury ekspresjonistycznej zyskała godne sąsiedztwo w postaci bastionu wałowa, nie? (3)

    • 11 2

    • Dokładnie (1)

      • 1 0

      • Co, dokładnie?

        • 0 1

    • To taki współczesny odpowiednik architektury ekspresjonistycznej:)

      • 1 0

  • a dworzec w Osowej nie jest zabytkiem?

    Dlaczego? Przecież to immanentnie bez sensu. :D

    • 6 0

  • no i ?

    uznaliście patałachy powiązane z WKZ gmach na Wałowej za zabytek dopiero teraz ? Ciekawe....hmm jak by to ująć - deweloper postawiał swoje kartony i zakończył w zasadzie inwestycję, to teraz macie wolną rękę nie... A co z otoczeniem i budynkami które były niszczone od lat celowo, bo w planach były te wieże ?

    • 3 2

  • Nowe zabytki haha.

    Zabytki są stare. Nowe wpisy :D

    • 5 0

  • dużo starsze deweloperzy wypalili.

    • 11 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Pierwszą szkołą wyższą, uruchomioną w Gdańsku po zakończeniu II wojny światowej była:

 

Najczęściej czytane