• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Napis "Polizeipräsidium" na siedzibie ABW. Wyeksponować czy ukryć?

Rafał Borowski
16 listopada 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Na początku przyszłego roku komisja z ramienia wojewódzkiego konserwatora zabytków zbada stan zachowania inskrypcji. Nie można wykluczyć, że napis wkrótce po wojnie został skuty, a przez warstwę cementu prześwitują jedynie jego resztki. Na początku przyszłego roku komisja z ramienia wojewódzkiego konserwatora zabytków zbada stan zachowania inskrypcji. Nie można wykluczyć, że napis wkrótce po wojnie został skuty, a przez warstwę cementu prześwitują jedynie jego resztki.

Nad głównym wejściem do gmachu Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, przy ul. Okopowej 9 w Gdańsku, prześwituje dawny niemiecki napis "Polizeipräsidium". Na początku przyszłego roku rozpocznie się kapitalny remont elewacji, na której został wykuty. Konserwatorzy zdejmą wówczas pokrywającą inskrypcję warstwę cementu i sprawdzą stan jej zachowania. Na pewno zostanie ona zachowana, ale decyzja o jej zakryciu albo uwidocznieniu zostanie podjęta po oględzinach.



Czy warto zachować napis nad wejściem do gmachu ABW?

Od maja ubiegłego roku trwa kapitalny remont elewacji siedziby gdańskiej delegatury ABW przy ul. Okopowej 9. Zgodnie z harmonogramem majestatyczny, ceglany gmach ma odzyskać dawny blask do końca 2021 roku.

Nasz czytelnik zwrócił uwagę na pewien istotny detal architektoniczny, który jego zdaniem warto wyeksponować po ponad 70 latach. Chodzi o napis "Polizeipräsidium" (pol. prezydium policji), który znajdował się niegdyś nad wejściem głównym do remontowanego właśnie budynku.

- Wszyscy mamy w pamięci dyskusję na temat napisu wykutego w kamieniu nad wejściem do budynku obok dworca głównego. Napis "Postamt" [pol. urząd pocztowy - dop. red.] został zachowany i uwidoczniony, co z historycznego punktu widzenia uważam za słuszne. Za słuszną uważam również krytyczną debatę na ten temat. Mamy w Gdańsku jeszcze jeden podobny napis, tym razem nad wejściem głównym do budynku ABW przy Okopowej - napisał pan Jerzy.
Wejście główne do gmachu gdańskiej delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku. Wejście główne do gmachu gdańskiej delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku.

Ponura historia gmachu



Wspomniana inskrypcja została wykuta w piaskowcu i - co zapewne zrozumiałe dla większości czytelników - zakryta warstwą cementu tuż po włączeniu Gdańska w granice Polski w 1945 roku. Po sześciu latach barbarzyńskiej okupacji ze strony Niemców na wszystkich terenach Ziem Odzyskanych masowo likwidowano ślady niemczyzny. W przypadku napisów na budynkach były one skuwane, zamalowywane czy - jak w przypadku obecnego gmachu ABW - pokrywane cementem.

- Napis jest ciągle widoczny. Obawiam się, że najdalej za kilka miesięcy zniknie na zawsze. Może warto rozpocząć dyskusję na temat tego, czy inskrypcja powinna pozostać, czy nie. Chcę dodać, że w tym budynku mieściła się we wrześniu 1939 roku siedziba gestapo. Więziono tu i katowano gdańskich Polaków, w tym mojego ojca. Może warto poddać dyskusji, czy ten artefakt i jego ponura historia warta jest upamiętnienia i zachowania - uzupełnia pan Jerzy.

Najbardziej tajemniczy budynek Gdańska



Warto uzupełnić, że okres II wojny światowej to niejedyny okres, gdy gmach przy ul. Okopowej 9 budził grozę wśród Polaków. Po wojnie był on siedzibą bezpieki - w latach 1945-1954 Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, a w latach 1954-1990 Służby Bezpieczeństwa. Natomiast prezydium policji, które w polskiej nomenklaturze odpowiada określeniu "komenda policji", odnosi się do czasów między oddaniem gmachu do użytku w roku 1905 aż po rok 1945. Odpowiednio było to prezydium policji: pruskiej (od 1905 roku), Wolnego Miasta Gdańska (od 1919 roku) i niemieckiej (od 1939 roku).

Budynek przy ul. Okopowej 9 to jeden z niewielu gmachów w centrum Gdańska, który przetrwał II wojnę światową bez szwanku. Żołnierze radzieccy nie zniszczyli go m.in. ze względu na ukryte w nim archiwa niemieckich służb. Budynek przy ul. Okopowej 9 to jeden z niewielu gmachów w centrum Gdańska, który przetrwał II wojnę światową bez szwanku. Żołnierze radzieccy nie zniszczyli go m.in. ze względu na ukryte w nim archiwa niemieckich służb.

Decyzja o wyeksponowaniu należy do konserwatora



Remont elewacji gmachu ABW odbywa się pod nadzorem wojewódzkiego konserwatora zabytków. To właśnie od decyzji tego organu zależy dalszy los napisu. Już teraz wiadomo, że napis "Polizeipräsidium" zostanie zachowany.

Otwartą pozostaje natomiast kwestia, czy po zakończeniu prac konserwatorskich będzie on widoczny, czy na powrót zakryty, np. kamienną płytą. Wpływ na tę decyzję będzie miał m.in. stan zachowania wykutych w piaskowcu liter. Na chwilę obecną nie można wykluczyć, że tuż po wojnie zostały one skute, a spod cementu prześwitują jedynie ich resztki.

Firmy zajmujące się renowacją zabytków w Trójmieście



- W programie prac konserwatorskich jest wyraźnie zapisana konserwacja i zachowanie tego napisu. On na pewno nie zniknie. To, czy będzie eksponowany, zależy od decyzji konserwatora zabytków, a takowa nie została jeszcze podjęta. Decyzję muszą poprzedzić oględziny komisji konserwatorskiej, która zbada stan zachowania napisu. Nastąpi to w przyszłym roku, kiedy planowany jest remont elewacji od strony Okopowej. Należy zbadać stan zachowania napisu. Sprawdzić, czy to, co prześwituje, nie jest jedynie resztkami skutego napisu. Ale nawet gdyby tak było, zostaną one udokumentowane i zachowane - informuje Marcin Tymiński, rzecznik prasowy wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Prof. Januszajtis: nie można żyć w nienawiści



Prof. Andrzej Januszajtis Prof. Andrzej Januszajtis
Zdaniem naszego czytelnika napis powinien zostać ponownie wyeksponowany jako pamiątka historyczna na fasadzie gmachu przy ul. Okopowej 9. Pan Jerzy zdaje sobie jednak sprawę, że taka decyzja zapewne spotka się z niemałym sprzeciwem i dlatego zachęcił do debaty na ten temat. Analogiczna sytuacja - czyli przywrócenie w przestrzeni publicznej pamiątki niemieckiej przeszłości Gdańska - miała miejsce w przypadku powrotu orła pruskiego na gmachu obecnego Central Hotelu przy ul. Podwale Grodzkie 4, co zresztą opisaliśmy w sierpniu 2015 roku.

Wystarczyło przeczytać umieszczone pod artykułem komentarze naszych czytelników, których nie przekonała argumentacja prywatnego inwestora, który odtworzył skutego po wojnie orła. Ich zdaniem to prostu niedopuszczalne, aby w polskim mieście wracały na budynki relikty niemczyzny. Innymi słowy, traktowali to jako podważanie polskości Gdańska czy "rozgrzeszenie" Niemców z okrucieństw, których dopuścili się oni na Polakach w trakcie II wojny światowej.

W związku z tym poprosiliśmy o wyrażenie opinii w sprawie ewentualnego wyeksponowania napisu "Polizeipräsidium" wybitnych znawców historii Gdańska.

- Wojna skończyła się 74 lata temu. Dość tej wojny. A przypomnę, że ja przeżyłem tę wojnę i straciłem na niej swoich bliskich, więc mam prawo tak mówić. Nie można wiecznie żyć w nienawiści. Ten napis jest po prostu pamiątką historii. Przypomnieniem, co pierwotnie mieściło się w tym gmachu. Nie twierdzę, że należy pozłocić ten napis czy podświetlać go wieczorami, ale mógłby być widoczny. On przypomina historię tego gmachu, który, o dziwo, nie uległ zniszczeniu, a po wojnie przejęły go podobne instytucje. To jest też dowód pewnej trwałości, niezależnie od ustroju czy konfliktów. Historii nie zmienimy. Tylko niektórym politykom wydaje się, że można ją zmienić dekretami - argumentuje prof. Andrzej Januszajtis.

Dr Friedrich: odpowiedź nie jest łatwa



Dr Jacek Friedrich Dr Jacek Friedrich
W podobnym tonie wypowiada się autor monografii o dziele odbudowy Głównego Miasta po zniszczeniach II wojny światowej. Jego zdaniem napis "Polizeipräsidium" należy traktować jako pamiątkę skomplikowanej historii Gdańska. Tym samym nie widzi przeszkód, aby inskrypcja ponownie była widoczna na ozdobnym portalu gmachu przy ul. Okopowej 9. Z drugiej strony wyraża zrozumienie dla przeciwników tej inicjatywy. Szczególnie tych, których bliscy na własnej skórze przeszli piekło w murach siedziby niemieckiej policji.

Zdaniem Jacka Friedricha kompromisowym rozwiązaniem - które powinno usatysfakcjonować obie strony sporu - byłoby umieszczenie obok portalu tablicy, która informowałaby przechodniów i turystów o tym, dlaczego napis "Polizeipräsidium może budzić negatywne skojarzenia. W tym miejscu należy wspomnieć, że kilka lat temu podobna tablica została zresztą umieszczona na gmachu przy ul. Okopowej 9. Informuje ona o więzionych i torturowanych tutaj ofiarach okresu stalinizmu.

- To historycznie zrozumiałe, że zaraz po wojnie takie relikty budziły agresję. Natomiast w dzisiejszych czasach to po prostu materialna pamiątka przeszłości. Odpowiedź na pytanie, czy wyeksponować ten napis, czy zakryć, nie jest łatwa. Z jednej strony mamy na szali ideał integralności obiektu. Zawsze warto dążyć do przywrócenia takiego stanu, który zakładał projektant. Z drugiej strony nie lekceważyłbym argumentów pozakonserwatorskich, czyli emocji. Ten napis dotyczy policji, która nie budziła najlepszych skojarzeń wśród Polaków w czasach międzywojennych, nie mówiąc już o okresie wojny. Reasumując, oba warianty są warte przemyślenia i spojrzenia na nie z różnych perspektyw - mówi dr Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Miasta Gdyni.
Pamiątkowa tablica na gmachu przy ul. Okopowej 9. Być może dodanie podobnej tablicy o działalności gestapo sprawiłoby, że napis "Polizeipräsidium" nie miałby wielu przeciwników. Pamiątkowa tablica na gmachu przy ul. Okopowej 9. Być może dodanie podobnej tablicy o działalności gestapo sprawiłoby, że napis "Polizeipräsidium" nie miałby wielu przeciwników.

Miejsca

Opinie (462) ponad 50 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Zostawić napis (44)

    Z historią trzeba się mierzyć, a nie ją zmieniać

    • 363 140

    • czyli przywracamy pomnik jankowskiego (21)

      • 25 46

      • Jankowski to pedofil - takim ludziom nie stawia się pomników.... i się ich nie rozbiera...należy zapomnieć! (20)

        • 37 11

        • no przecież z historią należy się mierzyć a nie zmieniać. gdzie twoja logika? (12)

          • 16 20

          • po co pajacujesz? (11)

            Ludziom na bakier z prawem nie stawia sie pomnikow.

            • 25 7

            • (2)

              Wg ciebie bandyci z Polizeipräsidium nie byli na bakier z prawem?

              • 17 24

              • Napis na budynku, to nie to samo co pomnik. (1)

                • 15 8

              • Wytłumacz mi różnicę

                • 3 0

            • jeśli mówisz o prawie to jankowski jest czysty jak łza. znowu brak logiki (4)

              a policmajstrom z frei stadt co nieco udowodniono

              • 10 22

              • To oni pierwsi wskazywali jakiego Polaka zabić

                • 10 4

              • (2)

                kryształowy jak banaś i piotrowicz

                • 5 3

              • Czy na księdzu Jankowskim ciążył jakiś wyrok??? (1)

                • 3 1

              • tak - wyrok społeczny i publiczna ekskluzja

                gdyby żył to dałoby się go w smołę, obsypało pierzem i wygnało batogami z miasta...

                • 0 0

            • A nazistowska policja nie była na bakier z prawem?!?!

              • 2 1

            • A ksiądz Jankowski był na bakier z prawem??? (1)

              • 3 0

              • przez to właśnie musiał donosić i na swoich biskupów i na Popiełuszkę

                w zamian miał zagwarantowaną UBochronę przed prokuratorem i sądem

                • 0 0

        • Nie pedofil , a zadeklarowany gey (3)

          Nie ma na to żadnych dowodów że był pedofilem

          • 9 7

          • no to jego pomnik na parady wziąć! i w tęczę przyoblec!!

            • 8 6

          • Większość pedofilii to geje (1)

            • 2 2

            • Czy jak 30 letni gey ma partnera 16 latka to jest geyem czy pedofilem?

              • 0 1

        • A hitlerowskiej policji się stawia?????

          • 2 1

        • Ale niemieccy mordercy których chcesz gloryfikować pozostawieniem tego napisu robili dużo gorsze rzeczy, niż ty twierdzisz że (1)

          robił Jankowski

          • 1 0

          • chrzanisz synek nieprzytomnie - chcesz se naPiSać jakś nową historię?

            w Warszawie na Pałacu Kultury i Nauki stoi "im. Stalina" i jakoś nikomu to krzywdy nie robi... - a jest niepodważalnym faktem historycznym

            • 0 0

    • do małej Hajdi (13)

      To nie historia a promowanie niemieckości. Jakoś władze miasta nie eksponują ( wręcz ukrywają) pozostałości polskiego romańskiego klasztoru nazywanego przez władze Gdańska ' Romanischer Keller" .

      • 10 20

      • ani historia ani promowanie (2)

        po prostu, budynek był podpisany odnosnie funkcji jaką pełnił, teraz już nie pełni, więc po co pozostawiać wprowadzający w błąd napis ?
        Sklepu pani Jadzi nie ma już od dwudziestu lat - czy też należy przywrócić historyczny szyld?

        • 13 10

        • ...

          W takim razie należy umieścić polską nazwę tego co się w nim mieści. Ja nie widzę żadnych wątpliwości i powiem więcej. Samo zadawanie tego typu pytań czy zostawić itd. uważam za haniebne i niepotrzebne. W ten sposób dzieli się tylko obywateli tego kraju.

          • 8 7

        • Przywrócić swastyki na urzędzie miasta Gdańska i Hitlerstrasse!

          • 3 0

      • nie masz racji (1)

        Hitlerowskim Niemcom napis nie przeszkadzał , więc dlaczego nam ma przeszkadzać

        • 7 18

        • A tramwaj za Adamowicza z nazwiskiem SSmana był ok?

          • 1 1

      • Jasne i ulice tego znanego Austriaka przywróćcie ... (3)

        Precz z Gdańska , Gdańsk jest polski

        • 11 14

        • sasza, widać cię (2)

          • 2 3

          • Czyli ktoś kto jest przeciwny nazizmowi promowanemu przez Gdańsk, jest ruskim trollem? (1)

            • 2 0

            • Według ruskich troli tak

              • 1 0

      • (2)

        a budowle niemieckie też należy zniszczyć? Może dworzec PKP zrównać z ziemią i od nowa odbudować? budynki to także promowanie

        • 7 7

        • Napisy ciołku

          • 4 5

        • Swastyka i Mein Kampf dla każdego gdańszczanina!

          • 2 1

      • Naziści z Gdańska minusują

        • 3 0

    • Serio?

      Z pomnikiem Adolfa też będziesz się mierzył ?

      • 8 7

    • Pewnie Niemcy by zostawili polski napis.

      • 7 5

    • Abwehra

      Zmienić na Abwehra

      • 1 2

    • Kiedyś w tym miejscu stokrotka rosła polna...

      Więc jak daleko posuniemy się w anastylozie?

      • 3 3

    • W takim razie proponuję przywrócić jeszcze Hitlerstrasse (2)

      • 4 2

      • Kto minusuje? Chyba nie ci "wielbiciele historii" którzy popierają zostawienie nazistowskiego napisu na siedzibie ABW (1)

        • 3 0

        • następny głupek który mysli, że jak naPiSze swoją sfałszowaną Historię

          to coś tym w faktach historycznych zmieni

          • 0 0

    • jo

      to się zmierz

      • 0 0

  • (8)

    znając władze naszego miasta wyeksponują

    • 202 100

    • nie męcz się. zmień miasto :) (1)

      • 42 21

      • Wielu z nas już to zrobiło, pewnie dlatego że nie tolerujemy nazizmu promowanego przez Gdańsk

        • 3 1

    • nie doczytałeś, że to w ogóle nie zakeży od władz miasta, prawda? ;)

      • 32 7

    • I bardzo dobrze. Nalezy wyeksponowac

      i dodac tabliczke z opisem, jakie sa skutki narodowego socjalizmu, prania mozgow i szukaniu na sile wrogow ludu. Edukacja to podstawa. Historii nie zmieni sie ustawa. Moze do czesci proletariuszy cos dotrze i sie nawroca.

      • 35 7

    • i**ota (1)

      Do kogo należy budynek?

      • 3 2

      • Do ABW

        Także tradycje są kontynuowane ;)

        • 1 1

    • Jeszcze powinni przywrócić powitanie "zieg heil", bo już tylko tego w Gdańsku brakuje

      • 2 1

    • znajac tą elyte pewnie tak ;)

      • 1 1

  • Napis jak napis (8)

    Nie wstydźmy się słów tylko złych czynów

    • 242 71

    • Na tej instytucji to raczej "Abwehra" powinno być..

      • 1 7

    • W dodatku pierwszego złego słowa Polaka. (1)

      Bo od tego zaczęła się wojna.

      • 9 2

      • Gorzelak to ...

        • 0 1

    • To nie jest tylko słowo, to był szyld okupanta, to należy skuć!!!

      • 3 4

    • Rozumiem że jesteś za przywróceniem Hitlerstrasse w Gdańsku? (1)

      • 2 4

      • Za co minusy? Przecież tak lubicie historyczne napisy.

        • 1 1

    • Proponujesz przywrócenie Hitlerstrasse w Gdańsku? (1)

      • 1 1

      • Obok nazwy ulicy zamontuje się tablicę która wszystko wyjaśni.

        Źli Polacy, złym słowem doprowadzili w Gdańsku do zwycięstwa narodowych socjalistów.

        • 1 1

  • Upiory (3)

    Przeszłości

    • 106 32

    • Czemu upiory? (2)

      Napis to martwa rzecz. Nikomu nie robi krzywdy

      • 13 13

      • Swastyki też nie, więc może je wywiesisz na UM Gdańsk? (1)

        • 1 1

        • powinni

          w końcu to też nawiązanie do Historycznej części miasta.

          • 0 1

  • Pokazać (2)

    To część substancji historycznej.

    • 116 84

    • Oryginalny napis zostawic, nad nim dodac polski.

      • 4 5

    • To co mówią ludzie, że Gdańsk to nazistowskie miasto, wydaje się być bliskie prawdy

      • 2 1

  • Metody podobne, szyld inny. Mogą się od siebie uczyć wielu rzeczy. To też spuścizna kulturowa (5)

    Tylko słabe społeczeństwa i ludzie małej wiary mogą wierzyć, że zatarcie jakiegoś napisu coś zmieni.
    Historia Gdańska jest wielokulturowa i nic tego nie zatrze i nie powinno zacierać. A głosy oburzenia - typu jeden naród = jeden wódz (prezes, przewodniczący i takie tam) - są bez znaczenia.

    • 131 75

    • "Historia Gdańska jest wielokulturowa" owszem, ale dlaczego po Szkotach została tylko nazwa dzielnicy, po Niderlandczykach nic, a pamięć o Kaszubach się świadomie wymazuje? Tylko Niemcy zasługują na upamiętnienie??

      • 8 10

    • (3)

      Metody podobne? Porównujesz ABW z Gestapo?! A które to metody mają podobne? Wyrywanie paznokci ?! Do szkoły, douczyć się.

      • 4 4

      • To służba i to. Metody takie same. Amerykanie i inni pokazali, że nic sie nue zmieniło. (2)

        Zmieniła się tylko nazwa

        • 4 3

        • Wracaj do Moskwy Sasza, po co się tutaj męczysz?

          • 0 1

        • Naiwniacy wierzą, że służby grzecznie pytają i proszą.

          W dodatku walczą z plastikiem i ratują morświny. Tak ale tylko w filmach. Nasi są dobrzy inni źli.

          • 0 1

  • Koniecznie wyeksponowac! (6)

    Nie moge sie tez doczekac az wszyszkie tramwaje beda w barwach WMG.Takie poczynania moga poprawic relacje z naszym zachodnim sasiadem.Sasiadem,ktory jest naszym wielkim dobroczynca i przyjacielem.

    • 68 163

    • Za duzo wazeliny (1)

      Natomiast to jest nasz największy partner, relacje są dla obu stron korzystne, czyli z ang. Win win . Tak trzymać, a historia baza dla obojga powinna być nauczka jak tego nie sp....

      • 28 14

      • Ale bełkot

        • 7 8

    • WMG...jak mi tego brakuje!

      Albo: klub sportowy - Lechia Wolnego Miasta Gdańska. Fajne, co?

      • 4 4

    • Jeszcze swastyki przywrócić, większość gdańszczan to poprze!

      • 2 4

    • Zgadza się, Niemcy to partner. Ale trzeba go trzymać mocno za ryja. Bo znowu wojnę wywoła.

      • 2 2

    • Co za bzdury

      To wypad stąd do brunatnych braci. Gdańsk jest w Polsce. Won do Niemiec volksdojcze.

      • 0 2

  • Artefakt pozostawić a (4)

    dodać tablicę informacyjną (także po niemiecku)

    ...i wiem co by się działo gdyby to była cyrylica...

    • 81 31

    • (1)

      ja tam wolę cyrylicę - alfabet większości Słowian

      • 2 9

      • cyrlica słowiańska.... dobre

        a na lekcjach historii często bywałeś?

        • 3 1

    • Wtedy byłby protest, bo gdańszczanie jak widać lubią tylko nazistów

      • 2 2

    • Proponuje taki artefakt sobie

      na czole wytatuować, a nie zaświniać nim murów polskiego miasta

      • 0 2

  • Co z napisem ? (2)

    Bylo Wolne Miasto Gdańsk( zgodnie z Traktatem) Nie było Danzig,dlatego uważam,że nie należy wskrzeszać upiorów.

    • 92 77

    • Nie zapominaj, że był też freie stadt danzig. Historii nie można pod siebie pisać, historia sama się pisze.

      • 12 3

    • o właśnie! historia sama się pisze, i tylko ona oceni kto był Targowicą albo kto stał tam gdzie zomo...

      • 6 1

  • Oczywiście, że wyeksponować (6)

    i w ten sposób ocalić jeden z nielicznych autentycznych reliktów gdańskiej przeszłości. Detal wiele mówi o skomplikowanej i często bolesnej historii naszego miasta. Nie ma co zamazywać historii bo każdy kto choć trochę się w niej orientuje wie jak było. Po prostu nie stać nas na marnowanie takich rzeczy.

    • 144 92

    • W Berlinie czy Magdeburgu sobie "historyczne" napisy cyrylicą zachowujcie (2)

      Jako "autentyczne relikty". A tu jest Polska, to niech będą tylko polskie napisy no i poza tym - aktualne.

      • 13 20

      • Durak

        A w Berlinie Rosjanie żyli przez 700 lat?!

        • 15 7

      • w Berlinie Słowianie żyli przez setki lat, bo to ziemie słowian połabskich i co? jest coś tam eksponowane? choćby w Kopanicy (dziś dzielnica Kopenick)

        • 10 9

    • brawo Polacy (1)

      nie tylko napis ale jeszcze przed wejściem postawić odpowiednią budkę z manekinem w mundurze witającym wchodzących podniesioną, wyprostowaną rączką

      • 11 7

      • He he to byłaby niewątpliwie

        Atrakcja turystyczna :)
        W Gdańsku brakuje umundurowanych wojaków na zmianie warty, jak w Londynie, Atenach itp.

        • 2 1

    • Jeszcze wywiesić swastyki na Urzędzie Miasta Gdańska, to dopiero będzie autentyczny relikt świadczący o przeszłości!

      • 1 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Wejście w historię

wystawa, spotkanie

Promocja i dyskusja nad książką o historii 318. Dywizjonu Myśliwsko - Rozpoznawczego "Gdańskiego"

spotkanie

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaki jest najstarszy sopocki zabytek ?

 

Najczęściej czytane