• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

70 lat temu wyjechał pierwszy pociąg SKM

bra
4 marca 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Pociąg elektryczny, popularny "modrak", obok wiaduktu na ul. Uczniowskiej w Gdańsku-Letnicy. Pociąg elektryczny, popularny "modrak", obok wiaduktu na ul. Uczniowskiej w Gdańsku-Letnicy.

4 marca 1951 roku pierwsze pociągi elektryczne wyruszyły na trasę z Gdańska Głównego do Nowego Portu.



Pamiętasz swoją pierwszą podróż SKM-ką?

Początkowo linię do Nowego Portu o długości 6,7 km obsługiwało siedem pojazdów serii EW90. Jednostki te przed II wojną światową obsługiwały berlińską kolej naziemną S-Bahn, która była dla Berlina tym, czym dla Trójmiasta jest SKM.

Pojazdy te, zwane potocznie modrakami, woziły pasażerów na tej linii do 1973 r. Wówczas napięcie w sieci na linii Gdańsk Główny - Gdańsk-Nowy Port zostało zmienione z 800 V na 3000 V.

Zobacz też: Pociąg-pomnik na terenie bazy SKM

SKM do Gdyni rok później



Z kolei połączenie na odcinku Gdańsk Główny - Sopot, przedłużone później do Gdyni, zostało uruchomione rok później - 2 stycznia 1952 r.

Modraki jeździły jeszcze do 1976 r. na odcinku Gdańsk Główny - Gdynia Stocznia, do czasu zmiany napięcia także i na tej linii. Obsługę pasażerów SKM przejęły pociągi serii EN57 i EW58.

Czytaj też: Wszystko o pojazdach komunikacji miejskiej w Trójmieście. Tekst z 2014 roku

16 lat temu ostatnia SKM do Nowego Portu



Z biegiem lat linia do Nowego Portu stopniowo traciła na znaczeniu. Pociągi SKM po raz ostatni pojechały do Gdańska-Brzeźna 24 czerwca 2005 r. i dzisiaj już wiadomo, że tam nie wrócą.

Linia została częściowo reaktywowana w 2012 r. Pociągi SKM kursowały wówczas na odcinku Gdańsk Główny - Gdańsk Stadion Expo, wożąc kibiców piłkarskich na mecze EURO 2012. Do dziś na tym odcinku pociągi kursują okazjonalnie - najczęściej przewożą wówczas kibiców na mecze gdańskiej Lechii.

70 lat Aglomeracyjnej Kolei Elektrycznej (4 opinie)

70 LAT AGLOMERACYJNEJ KOLEI ELEKTRYCZNEJ
W TRÓJMIEŚCIE

Szanowni Podróżni

Zapewne wielu z Was będzie zaskoczonych, ale to nie linia SKM z Gdańska do Gdyni była pierwszym elektrycznym połączeniem aglomeracyjnym w Trójmieście.

Już 4 marca 1951 roku pierwsze pociągi elektryczne wyruszyły z
Gdańska Głównego do Nowego Portu. Połączenie na odcinku
Gdańsk Główny - Sopot, przedłużone później do Gdyni, zostało uruchomione rok później (2 stycznia 1952 r.)

Początkowo linię do Nowego Portu obsługiwało 7 pojazdów serii EW90. Jednostki te przed II Wojną Światową obsługiwały berlińską kolej naziemną S-Bahn, która była dla Berlina tym, czym dla Trójmiasta jest SKM. Pojazdy te, zwane potocznie modrakami, woziły pasażerów na tej linii do 1973 roku. Wówczas napięcie w sieci na linii
Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port zostało zmienione z 800 V na 3000 V.

Modraki jeździły jeszcze do 1976 r na odcinkuGdańsk Główny Gdynia Stocznia, do czasu zmiany napięcia w sieci trakcyjnej także i na tej linii. Obsługę pasażerów SKM przejęły pociągi EN57 i EW 58.

Z biegiem lat linia do Nowego Portu stopniowo traciła na znaczeniu. Pociągi SKM po raz ostatni pojechały do Gdańska Brzeźna 24 czerwca 2005 roku.

Linia ta została częściowo reaktywowana w 2012 r.
Pociągi SKM kursowały wówczas na odcinku
Gdańsk Główny Gdańsk Stadion Expo, wożąc kibiców piłkarskich na mecze ️ EURO 2012.
Do dziś na tym odcinku pociągi SKM kursują okazjonalnie, najczęściej wożąc kibiców na mecze ️ gdańskiej Lechii.
Zobacz więcej
70 LAT AGLOMERACYJNEJ KOLEI ELEKTRYCZNEJ
W TRÓJMIEŚCIE

Szanowni Podróżni

Zapewne wielu z Was będzie zaskoczonych, ale to nie linia SKM z Gdańska do Gdyni była pierwszym elektrycznym połączeniem aglomeracyjnym w Trójmieście.

Już 4 marca 1951 roku pierwsze pociągi elektryczne wyruszyły z
Gdańska Głównego do Nowego Portu. Połączenie na odcinku
Gdańsk Główny - Sopot, przedłużone później do Gdyni, zostało uruchomione rok później (2 stycznia 1952 r.)

Początkowo linię do Nowego Portu obsługiwało 7 pojazdów serii EW90. Jednostki te przed II Wojną Światową obsługiwały berlińską kolej naziemną S-Bahn, która była dla Berlina tym, czym dla Trójmiasta jest SKM. Pojazdy te, zwane potocznie modrakami, woziły pasażerów na tej linii do 1973 roku. Wówczas napięcie w sieci na linii
Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port zostało zmienione z 800 V na 3000 V.

Modraki jeździły jeszcze do 1976 r na odcinkuGdańsk Główny Gdynia Stocznia, do czasu zmiany napięcia w sieci trakcyjnej także i na tej linii. Obsługę pasażerów SKM przejęły pociągi EN57 i EW 58.

Z biegiem lat linia do Nowego Portu stopniowo traciła na znaczeniu. Pociągi SKM po raz ostatni pojechały do Gdańska Brzeźna 24 czerwca 2005 roku.

Linia ta została częściowo reaktywowana w 2012 r.
Pociągi SKM kursowały wówczas na odcinku
Gdańsk Główny Gdańsk Stadion Expo, wożąc kibiców piłkarskich na mecze ️ EURO 2012.
Do dziś na tym odcinku pociągi SKM kursują okazjonalnie, najczęściej wożąc kibiców na mecze ️ gdańskiej Lechii.
Zobacz więcej
bra

Miejsca

Opinie (143) 6 zablokowanych

  • W zasadzie to połączenie pasażerskie do Nowego Portu nie ma wiele sensu. (17)

    Gdyby jeszcze istniała możłiwość wyprowadzenia toru, tak by składy mogły bezpośrednio jechać w kierunku Gdyni...

    Do Gdańska Głównego równie dobrze można jechać tramwajem/autobusem, podobnie jak w okolice innych przystanków SKM.

    Rozsądniej będzie rozbudować sieć tramwajową, tak jak pisano o tym we wczorajszym artykule.

    • 41 81

    • poczekaj aż się Letniewo rozbuduje (7)

      za parę lat w tych tramwajach będzie tłok. poza tym SKM do centrum jechała dwa razy szybciej

      • 34 4

      • kto (5)

        Tylko kto będzie jeździł do centrum? Większość osób będzie kierować się raczej w kierunku Wrzeszcza/Oliwy

        • 6 15

        • (4)

          ale na Klinicznej geniusz przesiadki nie można zrobić? I tak będzie szybciej niż 13 przystanków tramwajowych

          • 12 5

          • lepiej jakby uruchomi linię tramwajową wzdłuż wybrzeża

            Nowy Port - Sopot Molo - Orłowo

            • 4 4

          • nie, w praktyce nie będzie szybciej (2)

            Na tej linii nigdy, nawet po wybudowaniu kolejnych nowych osiedli, nie będzie obłożenia uzasadniającego uruchomienie SKM z sensowną częstotliwością.
            Przy kursach co np. 30 min, cały ewentualny zysk z czasu przejazdu się zmarnuje o ile dana godzina odjazdu nie będzie idealnie pasowała pasażerowi.
            Sam zysk czasu jazdy z przesiadką też jest wątpliwy, zwłaszcza jak się go porówna z czasem przejazdu do Wrzeszcza autobusem który już kursuje.

            • 7 10

            • (1)

              częstotliwość jest funkcją wielkości składu

              gdyby tamtędy jedziły małe składy, autobusy torowe, na tym samym bilecie pojechał byś dalej, a tak...
              kup se następny... samochód....

              • 4 4

              • taki mniejszy skład do komunikacji w mieście nazywa się tramwaj

                Nawet mały szynobus jest droższy w eksploatacji od tramwaju. Inna budowa, masa, infrastruktura...

                Prawda jest taka, że ani długość trasy ani potoki pasażerów nie uzasadniają w tym miejscu uruchamiania stałego połączenia kolejowego.

                Zwłaszcza, że inne sposoby organizacji komunikacji miejskiej dla tego obszaru już istnieją, są bardziej efektywne, nie wymagają odrębnego biletu a po ewentualnej rozbudowie z powodzeniem obsłużą nawet kolejne osiedla.

                • 6 6

      • i zawsze była pusta, byłaby tylko dla ciebie

        • 2 3

    • (1)

      SKM z portu do głównego jeździła nieco okrężną trasą, bo przejeżdżała łuikiem przez Letniewo, przy czym sens jej funkcjonowania był jak najbardziej istotny przy(wówczas) słabo utrzymanych torowiskach tramwajowych oraz nawierzchni dróg ulic Marynarki Polskiej, oraz szczególnie na Jana z Kolna...

      • 7 4

      • roboli trzeba było do pracy w stoczni i porcie dowozić

        a tu brakowało i autobusów, i tramwai w całym mieście...
        do tego było to kilka tysięcy ludzi ... dziś może z tysiąc z czego większość ma swoje autka!

        • 11 1

    • ma sens

      • 9 3

    • jechałeś w godzinach szczytu tramwajem - polecam (1)

      czasami nie da się wejść i jedzie dłużej niż SKM do Gdyni

      • 8 2

      • przy czym skm się da dojechać do gdyni
        a tramwajem? szkoda słów....

        • 6 0

    • prawda

      • 3 0

    • (1)

      i co, "wyprowadzisz tor" tramwajowy... do Gdyni?

      co bierzesz?

      miasto się kisi i dusi przez brak dobrego transportu ziorowego, przez puszczenie wszystko transportem indywidualnym i to jego najbardziej terenożerną, trupyrobiącą wersją, po prostu już za gierka daliśmy se wcisnąc do głowy glizdę, że to samochód jest szczytem stworzenia, a kto nie ma samochodu i prawa jazdy, ten jest żałosny nieudacznik.

      nie, wcale nie uważam pana Jarosława Kaczyńskiego za nieudacznika

      • 3 6

      • Nie rozumiesz o czym pisał przedmówca.

        Ta linia prowadzi z Nowego Portu do Gdańska a nie do Gdyni!

        Taka relacja nie jest już potrzebna, a w stronę Gdańska kursuje już tramwaj.

        Proponowana przez miasto rozbudowa sieci tramwajowej (połączenie Marynarki Polskiej z Hallera czyli prostopadłe do linii kolejowej!) jest rozsądniejszym rozwiązaniem.

        • 2 6

    • "Gdyby jeszcze istniała możłiwość wyprowadzenia toru, tak by składy mogły bezpośrednio jechać w kierunku Gdyni...

      W samo sedno! Gdyby istniał taki łącznik, powstałaby ciekawa trasa dla przedłużenia PKM w kierunku morza.

      • 0 0

  • (6)

    A tabor cały czas, prawie taki sam...

    • 86 15

    • trzeba mieć wzrok jak kret w samo południe, (1)

      żeby nie rozróżnić nitowanego pudła z dwoma małymi światełkami od potężnego EN57, arcykibla, kręgosłupu pomorskiego kolejnictwa.

      • 15 4

      • Trzeba mieć sokoli wzrok, żeby nie zauważyć wyrazu - prawie. Ewentualnie może tez mieć problemy z czytaniem.

        • 4 1

    • Gorszy - EW90 przyspieszały lepiej, dzięki dużej liczbie drzwi krócej stsły na przystankach. (2)

      Obecne (tzn 50 letnie) "kible" to projekt na linie podmiejskie.

      • 23 0

      • Niby 50-letnie, (1)

        ale jak sobie pomyślę, że przetarg na nowe składy wygrałaby pesa to jednak wole te stare kible.

        • 10 6

        • Super wybór....

          Może wskrzesić te pomarańczowe?

          • 2 0

    • I kolejki na Letnicy od dziurawej drogi z płyt ;)

      • 2 2

  • Na uwagę zasługuje fakt, że EW90, w odróżnieniu (15)

    od EW91 i 92 posiadało nitowane pudło i jak pamiętam, drewniane , ale ergonomiczne siedliska., no i niezłe przyspieszenie, na pewno większe niż obecny tabor.

    • 96 0

    • Siedzenia z dębowych listewek trafiały m.in. na kolejarskie działki i gdzieniegdzie służą do dziś mimo deszczów i śniegów. Potem modernizowano na miękkie ze skayem które były notorycznie niszczone więc wymyślono śliskie epoksydowe. Teraz są tkaniny wandalo-odporne.

      • 27 0

    • przede wszystkim pomiędzy peronem było parę centymetrów nie metr jak obecnie

      n i były 3 pary drzwi a nie dwie

      • 23 1

    • zajrzyj na niemiecka wikipedię ET165 (2)

      i porównaj przyspieszenie z EN57. Nie pokrywa się to z twoimi wspomnieniami.
      Jest jeszcze kwestia zakresu tego przyspieszenia ale dużej różnicy nie ma

      • 1 3

      • to nie tak jest do końca :) (1)

        Zapewne jest różnica ale maksymalne przyspieszenie to nie wszystko. Tak na prawdę należałoby porównać charakterystykę trakcyjną obu pojazdów, bo może się okazać, że obszar pracy ze stałym momentem jest "krótszy" i pojazd z większą wartością przyspieszenia maksymalnego utrzymuje siłę pociągową maksymalną do mniejszej wartości prędkości (może zawile zapisałem, ale jeszcze kawy nie wypiłem dzisiaj:)).

        • 9 0

        • Strasznie zawile napisałeś co ja ująłem w jednym (drugim) zdaniu

          Biorąc pod uwagę prędkości osiagane na SKM, spadek przyspieszenie pow 40km/h EN57 nie może dać dużej różnicy. Problem jest inny. SKM nie ma zamiaru wykorzystywac maksymalnych parametrów napędu.

          • 0 4

    • 800 voltowego, czyli modrak jeździł punktualnie co 6 minut, (8)

      A przejazd z Gdańska do Wejherowa trwał 70 minut. Obecnie ja nie ryzykuję takiej wyprawy w obawie, że może zakończyć się zbyt wcześnie z powodu bardzo częstych awarii. A sam czas przejazdu to tragedia. Zamiast szybciej jak modrakiem, to znacznie dłużej i wolniej.

      • 14 8

      • Nigdy 800V pociągi nie jeździły do Wejherowa (5)

        bo nigdy nie było tam sieci 800V.
        Bajkopisarstwo ma się świetnie pod tym artykułem.
        Przez lata co 6 minut jeździły EN57

        • 14 4

        • Jeździłem że Wzgórza do Janowa (3)

          od września 1964 i jeździłem 800 voltowymi.

          • 2 0

          • były (2)

            odcinek Gdynia stocznia -Chylonia zelektryfikowano w 1956 r, zaś Gdynia Chylonia Wejherowo w 1957 r. Miało ono napięcie 800 V prądu stałego i jeździły tam pociągi z Gdańska. linia dalekobieżna nie była w tym czasie zelektryfikowana to nastąpiło dopiero na odcinku Tczew Gdynia Główna w roku 1969 . Po tym fakcie nastąpiło chyba w 1971 roku przełaczenei napięcia na odcinku Gdynia Stocznia Wejherowo na 3000 V i wówczas do Wejherowa jeździły pociągi z Tczewa przez Gdańsk po torach dalekobieznych na odcinku Gdańsk Główny Gdynai Stocznia. Były to EN 57. Funkcjonował wtedy przystanek Gdynia Stocznia na torach dalekobieznych w celu przesiadki z SKM na dalekbbieżne, gdyż napięcie 800 V dochodziło tylko do Gdyni Stoczni po torach wydzielonych na odcinku od Gdańska Głównego. po 1976 i zmiany napięcia na odcinku Gdańsk Główny-Gdynai Stocznia modraki zostały wycofane.

            • 8 0

            • Dziękuję za wyczerpującą informację.

              • 2 0

            • Pamiatam przesiadkę w Gdyni Głównej

              na pociąg do Wejherowa. Parowóz i wagony osobowe, a także towarowe z ławkami.

              • 2 2

        • Bzdura,jeszcze raz

          bzdura.Tabor 800V jezdzil do Wejherowa

          • 0 0

      • (1)

        No i obecnie przejazd z Gdańska Głównego do Wejherowa trwa 70 minut. Co więcej jeżdżę do pracy i wracam SKMką 5 dni w tygodniu i mało jest sytuacji, że jest awaria. Opóźnienia są ale jak ludzie są niepełnosprytni i ustawiają się w drzwiach zamiast przejść dalej żeby sprawnie wsiąść i wysiąść to się nie dziwię. Dziwi mnie raczej to, że SKM w rozkładzie tego nie przewidzi i nie wydłuży czasu jazdy o te 5 minut.

        • 6 1

        • Jak się uda, to 70 minut to jedzie do Rumii.

          • 1 2

    • było lżejsze

      • 2 0

  • I to jest ciekawa informacja!

    A nie wiecznie covid

    • 75 1

  • Solidne to były maszyny, że tyle lat służyły! Rodzime "kible" tak samo.

    • 48 0

  • Szkoda, że nie pomyśleli o metro (8)

    w tamtym czasie

    • 16 39

    • Inaczej....

      ....szkoda, że Gdańszczanie z lat 1920-1939 o tym nie pomyśleli...ale ,dobrze, że pomyśleli o S-Banie, wszak wszystkie obiekty inżynieryjne przygotowali wówczas Oni. Myśmy połozyli drabinę i zawiesiliśmy sieć

      • 14 2

    • Pomyśleli.

      W końcu nasza SKM to kolej miejska więc jak najbardziej w definicji metra się mieści. A to, że wszystkm metro kojarzy sięz koleją podziemną, to już inna sprawa.

      • 22 0

    • niby gdzie? (1)

      metro buduje się tam gdzie ma sens, a nie dla zaspokojenia jakichś chorych ambicji

      Trójmiasto jest takie, że metro niespecjalnie jest gdzie budować

      • 8 2

      • południe

        bo budyń z dulską wszystko sprzedali.

        • 4 8

    • wkopanie pod ziemię torów miedzy przystankami. (2)

      oddać teren deweloperom i na ich koszt można to zrobić. Jeszcze pewnie by zarobili.

      • 0 12

      • i co jest akurat złego w tym pomysle? (1)

        teraz jest hałas od pociągów. Wstawienie ich pod zimę da teren do rozbudowy, której i tak teraz zrobić nie można bo są tory. To ze mafia deweloperska działa to nie znaczy ze deweloperzy są BE. Be to jest przekupna władza.

        • 1 2

        • złego nic, ale jest to całkowicie nieopłacalne

          radzę dowiedzieć się jak to wygląda w rzeczywistości

          • 2 0

    • Byłoby to pierwsze metro wymagające od pasażerów akwalungów.

      • 4 0

  • (5)

    I już wtedy wagony były w barwach Arki Gdynia?

    • 42 11

    • (3)

      Dlatego na te składy mówi się "kibel ".

      • 10 15

      • mówiło się "modraki" (1)

        a kibel to po prostu EN57, nawet biało-zielony. Także błysnąłeś tak króciutko jak Lechia w Pucharze Polski.

        • 15 5

        • zamknijcie łaskawie mordki, kibole obu żałosnych trzeciorzędnych drużynek skórokopków

          bo jeszcze nam zrobią skm na białoczerwono (przy istniejącym taborze i smętnej kadrze) i będzie skrzyżowanie świętokradztwa i kompromitacji

          • 7 0

      • Wyziewy z WC do wentylacji.

        • 3 5

    • SKM wozi tylko kibiców Lechii, czytaj ze zrozumieniem tłuku pancerny z Wejherowa.

      • 3 10

  • Linia długości 13.5 km (liczę w obie strony) i 7 pociągów... (5)

    Ciekawe ile pociągów obsługuje linię GD -GWE obecnie?
    Też wypada 1 skład na 2 kilometry linii?

    • 14 1

    • (2)

      na wikiepdii jest informacja, obecnie to jest dramat. Ale mielim papieża i lot do smoleńska.

      • 8 4

      • Czy dramat polega na kolejkach co 7,5 min? (1)

        Nie przesadzajmy. Poza weekendami nie ma dramatu.

        • 2 4

        • Tyle, że kiedyś kolejka to były 3 EZT a nie 1 czy 2.

          • 1 0

    • Już w latach 70, potem 80tych nie było dużej częstotliwości na tej linii (1)

      • 1 1

      • Pamiętam co 6 minut (Gd - Chylonia), Wejherowo chyba co 18 albo 24 minuty.

        • 2 0

  • SKM - skrót, który dawno utracił swoje znaczenie. (10)

    Szybka Kolej Miejska. Ta kolej nie jest wcale szybka. Wlecze się między stacjami ok. 50 km/h. Jeździ w tym tempie odkąd pamiętam. 40 lat temu chodziłem do szkoły średniej i wtedy też tak jeździła. Świat idzie naprzód - Trójmiasto nie.
    Wagony SKM wyprodukowano w latach 70 - 80 ubiegłego stulecia. Przeszły co prawda generalny remont i lekki lifting, ale czasu nikt nie zatrzyma. Duża awaryjność, niski komfort.

    • 86 8

    • niedawno jechałem rumplem z 1968r... (1)

      te pociągi niedługo się rozpadną na trasie i będzie katastrofa kolejowa.

      • 5 13

      • Nie masz pojecia o czym sie wypowiadasz , na kolei rok produkcji o niczym nie swiadczy.

        co dwa trzy lata wagony/lokomotywy sa w zakladach naprawczych rozbierane w drobny mak , naprawiane i wyjezdzaja jak nowe. A jak wygladaja w srodku to efekt szanowania przez pasazerów ...

        • 5 2

    • Nie 50 km/h

      a 70 km/h . Niemcy, pardon...Gdańszczanie projektowali ją do Sopot Kamienny Potok jako klasyczną linię S-Bahn.

      • 9 2

    • nie tyle utracił co się przekształcił w syf kiła mogiła

      • 5 1

    • Zawsze się znajdzie maruda (1)

      Cała Polska zazdrości nam SKM, ale "Trójmiejszczanie" są zawsze na nie

      • 9 16

      • cała Polska zazdrości

        południa jeszcze nie ma, a ty już pijesz?

        • 13 6

    • 50km/h

      Ciekawe skąd autor wziął te 50km/h, gdzie na gruncie faktycznie SKM jeździ 70km/h.

      • 9 3

    • (2)

      Mówisz? A to ciekawe. 10 minut i z jednego końca miasta jestem na drugim końcu.
      Gdańsk przymorze - gdańsk główny aż 12 minut. Dwa razy szybciej niż tramwajem.

      • 10 2

      • I 10 razy szybciek niż na hulajnodze o ręcznym (nożnym) napędzie. Toż to demon prędkości jest.

        • 3 3

      • 199

        Busem na peron z centrum Przymorza i czekanie na SKM to nie będzie 12minut. Szybciej tramwajem.

        • 0 1

  • Interesujace jest to,ze te serie nadal nazywaja sie EW (5)

    czyli EsbahnWagen.

    • 22 30

    • EW - przystosowane do wysokiego, EN- do niskiego peronu.

      • 30 2

    • EW Elektrowóz wysokoperonowy (1)

      w niemczech ET 165

      • 10 2

      • elektryczne

        to E W to węzłowe przystoswane do wysokich peronów.

        • 3 0

    • (1)

      Najciekawsze, że twoją bezsensowną wypowiedź polubiło tak wiele osób. To świadczy o tym jak łatwo tłumowi wydawać osądy i opinie, bez jakiejkolwiek chęci wcześniejszej weryfikacji. Żałosne.

      • 4 1

      • EW

        Czyli ewenement

        • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Sprawdź się

Sprawdź się

Ulica Sopotu, która po 1945 r. nazywana była al. Stalina i 20 Października, to dzisiaj:

 

Najczęściej czytane