Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

37 lat temu wybuchł strajk sierpniowy

Rafał Borowski
14 sierpnia 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (152)
Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

14 sierpnia 1980 roku wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, którego bezpośrednią przyczyną było zwolnienie Anny Walentynowicz z pracy na pięć miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Jego zwieńczeniem było podpisanie 31 sierpnia porozumienia pomiędzy strajkującymi a delegacją rządu PRL. To właśnie te wydarzenia zapoczątkowały narodziny NSZZ Solidarność, a w konsekwencji obalenie komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.



Czy pamiętasz wydarzenia Sierpnia '80?

W drugiej połowie lat 70. gospodarka PRL uległa załamaniu. Jedną z przyczyn było obciążenie budżetu spłatą kredytów zaciągniętych w państwach zachodnich na początku dekady. Po kilku latach znaczącej poprawy poziomu życia - sfinansowanej w znacznej mierze na koszt wspomnianych kredytów - obywatele musieli zmierzyć się z brakami w zaopatrzeniu w artykuły pierwszej potrzeby czy czasowymi przerwami w dostawach energii elektrycznej.

Rządzący próbowali ratować sytuację makroekonomiczną poprzez radykalne podwyżki cen różnego rodzaju towarów. 1 lipca 1980 roku wprowadzono podwyżkę na produkty mięsne sprzedawane w stołówkach i kioskach zakładów pracy. To wydarzenie, w połączeniu z represjonowaniem opozycjonistów po wydarzeniach Czerwca '76 oraz wyborem kardynała Karola Wojtyły na urząd papieski w październiku 1978 roku, spowodowało wybuch strajków w zakładach pracy w całym kraju. Szacuje się, że w lipcu 1980 roku strajkowało ok. 80 tys. osób w 177 zakładach.

Warto podkreślić, że strajkujący żądali nie tylko podwyżek płacy, ale również zmian w funkcjonowaniu związków zakładowych i gwarancji bezpieczeństwa. Ze względu na skalę strajków, które sparaliżowały wiele województw, władze PRL postanowiły pójść na ustępstwa. Delegacje rządowe podpisywały z poszczególnymi komitetami porozumienia, które w znacznej mierze spełniały żądania strajkujących. Wydawałoby się, że fala niepokojów wkrótce wygaśnie. I być może tak by się stało, gdyby nie zwolnienie suwnicowej, działaczki Wolnych Związków Zawodowych - Anny Walentynowicz - 5 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

Z tego powodu 14 sierpnia 1980 roku załoga Stoczni Gdańskiej im. Lenina przerwała pracę. Na czele komitetu strajkowego stanął inny działacz WZZ - Lech Wałęsa. Kierowany przez niego komitet sformułował następujące postulaty: przywrócenie zwolnionych pracowników stoczni do pracy, podwyżkę płac i zasiłków, zgodę na budowę pomnika upamiętniającego masakrę stoczniowców w Grudniu '70, wreszcie zagwarantowanie bezpieczeństwa strajkującym.

Już dwa dni później, tj. 16 sierpnia, komitet strajkowy Stoczni Gdańskiej podpisał porozumienie z dyrekcją, która zobowiązała się do spełnienia żądań. Lech Wałęsa obwieścił koniec strajku, ale wówczas obecni w Gdańsku przedstawiciele innych strajkujących zakładów zażądali jego kontynuowania. Powodem był fakt, iż władze PRL nie podjęły żadnych negocjacji w rodzimych zakładach przedstawicieli. I tylko zdecydowana postawa trzech kobiet: Aliny Pieńkowskiej, Anny Walentynowicz i Ewy Ossowskiej zdołała powstrzymać wychodzących ze stoczni robotników.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

W związku z tym Lech Wałęsa zmienił decyzję i ogłosił okupacyjny strajk solidarnościowy. 17 sierpnia powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który - wraz z analogicznym organem w Szczecinie - skupiał kilkaset zakładów pracy na terenie całej PRL. Tego samego dnia gdański MKS ogłosił słynną listę 21 postulatów. Otwierało ją żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Kolejne postanowienia dotyczyły m.in. przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa.

Po ponad tygodniu strajku, 24 sierpnia, w Gdańsku i Gdyni strajkowało ok. 130 tys. pracowników ze 140 zakładów, zaś w Szczecinie ok. 60 tys. Ciągłe rozszerzanie się strajków, straty gospodarcze, niemożność siłowego rozprawienia się ze strajkującymi oraz - co niezwykle ważne - solidarność pomiędzy nimi sprawiła, że Biuro Polityczne PZPR ugięło się, a jego delegacja zasiadła do stołu rokowań.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

31 sierpnia w sali BHP Stoczni Gdańskiej przedstawiciel strajkujących, Lech Wałęsa, oraz przedstawiciel rządu - wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali jedno z czterech porozumień, które przeszły do historii jako porozumienia sierpniowe (podobne układy zawarto również w Szczecinie, Jastrzębiu Zdroju oraz Dąbrowie Górniczej). Władze PRL zgodziły się na wszystkie 21 sformułowanych w Gdańsku postulatów.

To właśnie te wydarzenia umożliwiły narodziny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", który walnie przyczynił się do upadku komunizm nie tylko w Polsce, ale w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Słynne obalenie muru berlińskiego w listopadzie 1989 roku - które dla wielu obcokrajowców jest symbolem upadku komunizmu - było skutkiem tego, co 37 lat temu zaczęło się w Gdańsku. To tutaj rozpoczął się demontaż systemu, który po zakończeniu II wojny światowej podzielił nie tylko Berlin i Niemcy, ale i całą Europę na dwa wrogie obozy.

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (152) 10 zablokowanych

  • 2017-08-14 18:35

    Pogoniliśmy komunistów ,to i z pisbolszewią sobie poradzimy... (12)

    6 lat

    • 5 11

    • 2017-08-14 19:24

      Stoisz po złej stronie, jak w 80

      Warszawiak

      6 lat

      • 0 3

    • 2017-08-14 19:47

      Komuchów właśnie gonimy, 2 raz już ;) (10)

      6 lat

      • 1 2

      • 2017-08-14 20:00

        Taki np. prokurator komunistyczny Piotrowicz strasznie ucieka....do PIS (9)

        Pełno tam takich...

        6 lat

        • 2 3

        • 2017-08-14 20:04

          Pełno to ty masz w gaciach od 2 lat (8)

          6 lat

          • 2 1

          • 2017-08-14 20:12

            (7)

            riposta idioty...

            6 lat

            • 0 3

            • 2017-08-14 20:13

              Mi się podoba a mam dr. (6)

              6 lat

              • 2 0

              • 2017-08-14 20:25

                (1)

                Po dr nie stawiamy kropki. Mówiłem- idiota...

                6 lat

                • 1 3

              • 2017-08-14 20:26

                Ale to koniec zdania, słodki idioto ahahahahaaa

                6 lat

                • 1 1

              • 2017-08-14 20:32

                No i właśnie takich specjalistów od kropek (3)

                Mamy po drugiej stronie. Niby coś wiedzą ale nie wiedzą. Jak całe to kodziarstwo, welesy, bolki, tuskie, aktorzyny i inne barachlo.

                Warszawiak

                6 lat

                • 2 3

              • 2017-08-14 20:44

                (2)

                W tym przypadku stawiamy wielokropek, albo rozwijamy tytuł naukowy i tylko wtedy kończymy zdanie kropką. A mówiłem...

                6 lat

                • 0 1

              • 2017-08-14 21:03

                No kodziarz... Na nich nie ma mocnych ;)

                Nic nie dociera.

                6 lat

                • 1 0

              • 2017-08-14 21:04

                Wielokropek....

                Chyba ty nim jesteś, a po nim: kodziarz, ubek, syn sędziego stalinowskiego

                6 lat

                • 1 0

  • 2017-08-14 18:43

    Oto stary jest kombatant
    Co zasługi ma wspaniałe
    Kiedyś z ludem był pod stocznią
    Noce spędzał w styropianie

    Teraz się urządził nieźle
    I ma w d*pie robotników
    Co dzień kradnie ile wlezie
    I nie znosi głośnych krzyków

    Inny lider co niedawno
    Światem pracy się przejmował
    Teraz jedzie ładną Lancią
    W bagażniku kurkę schował

    Po pijaku wali prawdę
    I przyznaje się otwarcie
    "Ja ich nigdy nie lubiłem
    Za to kocham dobre żarcie"

    Wszystko gnije, wszystko gnije, wszystko gnije
    Smród unosi się, unosi się i bije
    Wszystko gnije, wszystko gnije, wszystko gnije
    Smród unosi się, unosi się i bije

    Trzeba było coś obiecać
    Ludziom, żeby głosowali
    Wolna Polska, raj na ziemi
    Demokracja i pluralizm

    Wszystko było takie proste
    Większość w bajki uwierzyła
    Chcieli mieć bogatą Polskę
    Bóg gdzieś jest, lecz forsy ni ma

    Już przestańcie protestować
    Lepiej idźcie się pomodlić
    Stulcie ryja i do pracy
    Dajcie nam trochę porządzić

    To elita polityczna
    Kiedyś w sierpniu było fajnie
    Teraz mówią na nich "oni"
    Wszyscy siedzą równo w bagnie

    Wszystko gnije, wszystko gnije, wszystko gnije
    Smród unosi się, unosi się i bije
    Wszystko gnije, wszystko gnije, wszystko gnije
    Smród unosi się, unosi się i bije

    6 lat

    • 3 2

  • 2017-08-14 19:25

    37 lat temu wybuchł strajk, tak jak i 2 lata temu (1)

    Teraz też sobie poradzimy

    Warszawiak

    6 lat

    • 3 8

    • 2017-08-14 19:43

      Tak jak wtedy władza judzila i kłóciła ludzi

      Tak teraz PO, N, kodziarze, socjalistyczni aktorzy i dziennikarze po szkolach komuszych próbują dzielić Polaków. Ale damy radę bo jesteśmy silni.

      6 lat

      • 2 2

  • 2017-08-14 20:00

    Ciekawe co na to tuby propagandy (5)

    TVN i gw

    6 lat

    • 8 3

    • 2017-08-14 20:03

      (4)

      nie manipulują jak TVPIS, która jest gorsza od telewizji Urbana w stanie wojennym .Przerośli mistrza kłamstw,,,,

      6 lat

      • 2 4

      • 2017-08-14 20:06

        Chyba nie masz racji, TVN można porównać do gebelsowskiej propagandy

        6 lat

        • 4 3

      • 2017-08-14 21:07

        nie manipulują jak TVPI ???A co niby manipulowała TVP ? jakis przyklady? (2)

        GDY POwiec połozył sie na ulicy i udawał pobitego TVN cały czas pokazywał i pisał ze Policja pobiła biednego człowieka protestujacego o wolnosc .!!Mimo ze TVP zaraz pokazała ze tten oszust z PO poprostu przyszedł i sie połozył na ziemi wybrał sobie miejsce a potem jak to nagrali to wstał i sobie poszedł.
        Przykładów manipulacji TVN i Zaborczej są tysiace podobnie jak wybitny dziennikarz synalek donalda który robił wywiady z ludzmi którzy nawet go na oczy nie widzieli!

        6 lat

        • 4 2

        • 2017-08-14 21:13

          Ale ci od GW i TVN dało by swoje matki zabić

          Że tak nie jest. POslamisci!

          Warszawiak

          6 lat

          • 1 2

        • 2017-08-14 21:15

          Dobrze gada chop.

          Ale oni tego nie widzą, może to tacy potomkowie chłopów pod zaborami. Bo prawdziwych Polaków jest właśnie tyle ile głosuję na PIS

          Warszawiak

          6 lat

          • 1 0

  • 2017-08-14 20:11

    A wiecie co robił aktualny szef Solidarnosci w tamtych czasach? (2)

    Wiecie,wiecie.....tylko teraz morda w kubeł bo temat niewygodny, a jedynie opluwamy Wałęsę.Tzw. pamięć wybiórcza

    guzik z oponką

    6 lat

    • 4 5

    • 2017-08-14 20:13

      Co?

      6 lat

      • 0 2

    • 2017-08-14 21:07

      Na tego mistrza totolotka trzeba

      Toż to bolek

      6 lat

      • 0 3

  • 2017-08-14 20:18

    Ja (4)

    A strajk byl kierowqny prized bohaterskiego Jarka Kaczynskiego, pamietam doskonale

    Ja

    6 lat

    • 4 5

    • 2017-08-14 20:35

      Zjedz snikersa

      6 lat

      • 1 0

    • 2017-08-14 20:36

      Zjedz snikersa

      6 lat

      • 2 0

    • 2017-08-14 21:08

      A pamiętasz jak cię matka w cyrku urodziła?

      6 lat

      • 1 0

    • 2017-08-15 08:15

      zaprezentuj jakieś zdjećia, nie ma ani jednego, tw balbiny wypłyneły spod mamy spódnicy dopiero po 89 roku

      6 lat

      • 0 1

  • 2017-08-14 20:24

    (1)

    Jacy wy głupi jesteście. Żal.pl

    Pilotto

    6 lat

    • 2 3

    • 2017-08-14 20:38

      Dlaczego?

      Ja uważam że oni są mądrzy, a ty jesteś głupi.

      6 lat

      • 1 0

  • 2017-08-14 20:35

    Zjedz snikersa

    6 lat

    • 1 2

  • 2017-08-14 20:37

    No cóż te 21 postulatów to miało być więcej socjalizmu (1)

    yes

    6 lat

    • 2 3

    • 2017-08-14 20:42

      Teraz ludziom oczy się otwierają, co te bolki narobiły.

      Prawda nie rychła ale sprawiedliwa

      6 lat

      • 1 2

  • 2017-08-14 21:10

    A tak się chwalili że to od Gdańska się zaczęło.

    Teraz wiemy, co się zaczęło. Na szczęście 2 lata temu się skończyło. Czas przywrócić prawdę.

    Warszawiak

    6 lat

    • 5 8

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 27-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
więcej (1)

TV Filmy

6016

Ten tunel ratował kiedyś życie (69)

więcej (1566)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Która uczelnia w Trójmieście ma najdłuższe tradycje?

 

Najczęściej czytane