• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

150 lat temu otworzył się największy gdański browar

Michał Brancewicz
22 stycznia 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (330)
Spółka Danziger Aktien-Bierbrauerei była pierwszym właścicielem otwartego w 1873 roku browaru we Wrzeszczu.
Spółka Danziger Aktien-Bierbrauerei była pierwszym właścicielem otwartego w 1873 roku browaru we Wrzeszczu.

24 stycznia 1873 roku zakończył się pierwszy etap budowy Gdańskiego Browaru na terenie dworskiego parku Kuźniczki we WrzeszczuMapka. 100 lat później, w czasach PRL-u, poza warzenie piwa rozlewano tu także Pepsi-Colę. Dzisiaj jest tu osiedle, ale też browar restauracyjny, który działa w historycznym budynku dawnej warzelni.



Jakie są twoje ulubione napoje gazowane?

Browar powstał na terenach, gdzie od XVIII wieku istniał niewielki drewniany budynek z prawem do wyszynku i warzenia piwa.

Lokalizacja była nieprzypadkowa. Teren we Wrzeszczu leżał nad Strzyżą i niedaleko stawu, co zapewniało dobre zaopatrzenie w wodę przemysłową i lód.

Dodatkowo, w 1870 roku, uruchomiono linię kolejową Słupsk-Wejherowo-Gdańsk (Wrzeszcz). A na potrzeby browaru, od strony ul. Kilińskiego, została doprowadzona bocznica kolejowa.

22 423 talarów, 1 srebrny grosz i 8 fenigów



Właścicielem browaru była spółka Danziger Aktien-Bierbrauerei (DAB; Gdański Browar Akcyjny), która odkupiła Dwór Kuźniczki od wdowy po poruczniku Carlu Wilhelmie Auguście von Rhade za 22 423 talary, 1 srebrny grosz i 8 fenigów.

Otwarcie nastąpiło 24 stycznia 1873 roku, czyli lada dzień przypadnie 150. rocznica tego wydarzenia.

Budynki browaru na grafice z początków XX wieku. Budynki browaru na grafice z początków XX wieku.
Piwo rozpoczęto sprzedawać cztery miesiące później - 20 maja 1873 roku. Zdolności produkcyjne wynosiły wówczas ok. 30 tys. hektolitrów rocznie.

Browar otrzymał telefon z numerem 1



Co ciekawe, gdy w grudniu 1883 roku oddano do użytku pierwszą centralę telefoniczną w Gdańsku, telefon z numerem 1 otrzymały biura browaru we Wrzeszczu. Pierwsza rozmowa dyrekcja - browar odbyła się 2 stycznia 1884 roku.

Najwięcej piwa w dziejach browaru wyprodukowano w 1913 roku - było to 130 tys. hektolitrów, co stanowiło 3/4 możliwości zakładu, w którym pracowało wówczas 188 osób.

W latach 20. i 30. produkcja w browarze spadła do ok. 50 tys. hektolitrów, co stanowiło połowę mocy produkcyjnych. Również okres II wojny światowej nie sprzyjał rozwojowi. Wytwarzanie piwa było zmniejszone z uwagi na trudności surowcowe.

Wjazd na teren browaru od strony ul. Kilińskiego. Zdjęcie wykonane prawdopodobnie w latach 60. XX w. Wjazd na teren browaru od strony ul. Kilińskiego. Zdjęcie wykonane prawdopodobnie w latach 60. XX w.
Cały zakład wyszedł z pożogi wojennej prawie nienaruszony. Uszkodzeniu uległa tylko część dachów i 40-metrowy komin.

Rekordowe 498 tys. hektolitrów w 1977 r.



W 1945 roku został upaństwowiony pod nazwą Zjednoczone Państwowe Browary - Państwowy Browar nr 1 w Gdańsku-Wrzeszczu. Był zarazem pierwszym w Gdańsku zakładem przemysłowym, który rozpoczął produkcję.

W 1971 roku, na 10 lat, połączono go z browarem w Elblągu. W tamtym okresie, a dokładnie w 1977 roku, osiągnął najwyższą w swych dziejach produkcję - 498 tys. hektolitrów.

Wytwórnia pepsi-coli kosztowała 31 mln zł



Linia produkcyjna pepsi-coli w Gdańskich Zakładach Piwowarskich we Wrzeszczu. Linia produkcyjna pepsi-coli w Gdańskich Zakładach Piwowarskich we Wrzeszczu.
Wtedy też, niemal równo 100 lat po otwarciu, browar zaczął produkować pepsi-colę. Trwało do 23 lata, między 1973 a 1996 rokiem. Budowa wytwórni dla napoju z zachodu kosztowała ówczesne 31 mln zł.

Pod koniec lat 80. zakład otrzymał imię Jana Heweliusza, a po przemianach gospodarczych w Polsce nazwano go Hevelius Brewing Company. W 1991 roku Australijczycy i Holendrzy pozyskali bowiem większość udziałów. Po kilku latach browar został całkowicie sprywatyzowany, po czym nastąpił szereg zmian wśród właścicieli udziałów.

Ostatnia partia piwa wyprodukowana w styczniu 2001 roku



Kadzie przygotowane do wywozu z terenów dawnego browaru we Wrzeszczu. Listopad 2002. Kadzie przygotowane do wywozu z terenów dawnego browaru we Wrzeszczu. Listopad 2002.
Do gry włączyły się Grupa Żywiec i Heineken, których działania doprowadziły do zamknięcia browaru, a tym samym likwidacji konkurencji. Ostatnią partię piwa wyprodukowano we Wrzeszczu 2 stycznia 2001.

Produkcja piwa Hevelius w Browarze Gdańskim. Lipiec 2000 Produkcja piwa Hevelius w Browarze Gdańskim. Lipiec 2000
Dzisiaj, w odnowionym budynku dawnej warzelni działa Nowy Browar Gdański. Budynek znajduje się w centralnej części osiedla Browar Gdański wybudowanego przez Przedsiębiorstwo Budowlane Górski.

Wnętrza dawnego browaru we Wrzeszczu. Film z 2014 roku


Miejsca

Opinie (330) ponad 50 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Artus - klasa piwo (2)

    • 39 3

    • Pierwsze moje piwo to był właśnie Artus.

      • 3 3

    • Piwo marki Artus :)

      Artus to Gdańskie z kwasem askorbinowym.....

      • 0 2

  • (6)

    Wspaniała historia,szkoda że nie uratowano gdańskich browarów.Wszystko sprzedano za bezcen,w latach 90 tych bezpowrotnie utracone ogromny majątek państwa i tysiące ludzi wylądowało na bruku.Oczywiście "zasługi"miał pewien minister przekształceń własnościowych.

    • 115 11

    • Padły ponieważ nastąpiła konsolidacja rynku a gdańskie browary postawiły na złego konia - czyżbyś zapomniał ? :))) (1)

      • 8 31

      • konsolidacja rynku...

        Obecnie mini browary z czego się utrzymują?
        Po prostu tępiono konkurencję do gołej ziemi...

        • 20 1

    • Teraz sprzedali za grosze rafinerię arabom (2)

      • 23 21

      • Zdrajcy i kolaboranci sprzedali Lotos arabom a arabi są dogadani z ruskimi - na dodatek oddali za psi grosz ci zdrajcy :))) (1)

        • 21 23

        • Nie wiem z kim ty się dogadałeś aby trolować za psi grosz

          I do jakiej grupy ci bliżej : zdrajców, kolaborantów czy pożytecznych id.....

          • 17 11

    • Dziękuję

      Wiem coś o tym pracowałem dopóki istniał a oprócz Lewandowskiego . przyczynił się prezydent Gdańska

      • 7 0

  • Gdzie się podziały ..... tamte Browary niezapomniane.... Elvis, Sedaka albo Diana :)))) (1)

    Klasa piwko było :)))

    • 41 7

    • W Gdańsku nic nie szanuje się podobnie jak w innych miastach poniemieckich np. na Dolnym Śląsku. Wszystko celowo doprowadzono do ruiny bo łatwo przyszło repatriantom ze wschodu i w dodatku to "niemieckie".

      • 0 0

  • (1)

    Ile to firm przetrwało wojnę, komuchów, ale poległo za styropianu.

    • 114 5

    • Dzisiaj więcej.

      Przeżyły drugą wojnę światową, PRL, rządy SLD, PO.. zabił je PRL 2.0 w wykonaniu PiS.

      • 13 22

  • I gdzie (16)

    I gdzie ten browar jest? Gdańsk jest mistrzem w marnowaniu własnej historii.

    • 145 10

    • PO co browar w Gdańsku (7)

      Jak jest kilka w Niemczech

      • 25 9

      • Budyń sprzedał Górskiemu za przysłowiowa. złotówkę. (3)

        W Polsce powstają jak grzyby po deszczu małe browary rzemieślnicze ale w GD browar był nie rentowny. To najlepiej sprzedać developerowi.

        • 22 4

        • (2)

          No ale tam jest też przecież "browar" rzemieślniczy

          • 0 8

          • ile produkuje?

            Bo Heweliusz miał przerób milion hektolitrów

            • 4 2

          • restauracyjny

            a to insza inszość...

            • 3 1

      • W Łodzi (2)

        Manufaktura była w gorszym stanie a zrobili z tego pożytek. U nas tylko budują bloki mieszkalne żeby sprzedać a nabywcy w potem wynająć.

        • 13 2

        • A napisz co jest w manufakturze w Łodzi, nie mieszkania przypadkiem? (1)

          • 1 3

          • Hotel, centrum handlowe, uslugi wszelakiego typu, restauracje, puby, ogromny plac gdzie urządzane są różne imprezy plenerowe.

            • 5 0

    • Wielka szkoda. (1)

      Myślę ze taki browar produkujący dobre piwno w mniejszej skali ale też i zauważalnie droższe miał szansę się w Trójmieście utrzymać. Takie miasto jak Gdańsk z piwowarniczymi tracycjami powinno mieć browa i własną lokalną markę piwa z tradycjami. To część wizerunku miasta, jego turystycznej marki. Przybywają setki tysięcy turystów, każdy chęstnie by spróbował Gdańskiego czy Heweliusza, które dostępne były by w butelce i tylko na Pomorzu, a nie w puszce w każdej Biedrze w kraju.

      • 24 3

      • Browar mógł zostać a na terenie stworzyć zaplecze gastronomiczno usługowe zamiast tego czegoś - Metropolia. Stoi Galeria Bałtycka obok a oni budują koleje centrum handlowe.
        To samo z Mleczarnia Mackowy. Żadnej tradycji w Gdańsku ani sentymentu.

        • 23 2

    • (5)

      W Nowym Porcie Dworek Fischera niszczeje dalej,już prawie nie ma co remontować....

      • 10 2

      • Jeszcze się ni spalił?!!

        • 9 2

      • Zaniedługo zrównają z ziemią i postawią blok.

        • 10 2

      • (2)

        Tak fundacja związana z odpowiednią partia i kościołem dbała o teren. Pseudo muzeum które nie działało od lat

        • 7 2

        • (1)

          Muzeum Sybiraków to obok,tylko teren wspólny.Miasto nie remontuje,działka duża, developer już się ślini.Konserwator na co czeka?

          • 4 0

          • Muzeum synirakow może było ale szybko im się znudziło i udawali że działają. No i dotacje szły na muzeum

            • 1 1

  • Browar

    Gdańskie szambo

    • 31 50

  • (9)

    Czy Wam też przeszkadza ta wszechobecna betonoza? Wszystko likwidowane aby postawić kolejne bloki tu na przykładzie browar, Bałtyk, za chwilę okolice deptaka przy Jana Pawła (tam gdzie spalone ranczo - już są plany żeby to zabetonować). Zdaję sobie sprawę, że dla miasta to jest korzyść ale gdzieś jest ta granica smaku i przyzwoitości. Beton na betonie a potem lament że miasto zalane przy pierwszej lepszej ulewie.

    • 128 9

    • (1)

      Dokładnie, tak , przeszkadza ale zauważ że wszystko jest budowane pod 15minutowe miasta czyli chodzi o upchanie ludzi na jak najmniejszej powierzchni. Wygogluj sobie na jakiej zasadzie mają działać 15 minutowe miasta.

      • 12 4

      • Ja nazywam ich pięciominutowcami.

        Bódójąc takie osiedla nikt się nie martwi o żłobek, przedszkole, szkołę, przychodnie lekarską, czy inne obiekty użyteczności publicznej. Dla pięciominutowców wystarcza Żabka z obficie zaopatrzonym regałem alkoholowym , jedzenie dostawa na telefon.

        • 8 4

    • A ty mieszkasz w szałasie w lesie? (2)

      • 5 12

      • (1)

        Nie wiem czy jesteśmy na ty ale ok.
        Nie musisz mnie odrazy atakować, polecam wszystkim sceptykom zobaczyć na czym polegają 15to minutowe miasta a następnie udzielać się w temacie.

        • 10 6

        • W internecie każdy jest "na ty".

          • 2 1

    • Żebyś miał gdzie wynająć. Przyjedzie taki farszawiak, kupi i wynajmie. Wiecej zarabiają to ich stać na wykup tego co powinno należeć do mieszkańców miejscowych. A potem ty bez zdolności kredytowej będziesz utrzymywał farszawiaka który i tak odprowadza podatek w farszawie. Całe Pomorze traci.

      • 9 2

    • (1)

      W Gdańsku to chleb powszedni niestety ;)
      Ciekawe co na Gedanii wybudują.

      • 8 2

      • Zapytaj Kacpra, on wie najlepiej

        O wybudowanie czego w tym miejscu walczył

        • 2 10

    • Tak było...

      W 1991 roku wiadomo było, że powstanie tam osiedle mieszkaniowe.... Andrzej mi to powiedział, a jak powtórzyłem to Duńczykom to się wkurzyli i donieśli Toniemu i było niewesoło. Obróciłem to w żart, ale św. pamięci Dyrekto Edward Kaciński obronił mnie...

      • 0 0

  • Kradzież majątku miasta. (18)

    Nastąpił szereg zmian wśród właścicieli udziałów.Czyli władze Gdańska tak zakręciły kota ogonem że pieniądze przeznaczone dla miasta rozeszły się po prywatnych kieszeniach ,,złodzejskich władz Gdańska i nie tylko.Wielu z nich już nie żyje ale nie wszyscy.Pozdrowienia dla grupy transportowej.

    • 201 33

    • Bzdury (10)

      Miasto Gdańsk nigdy nie było właścicielem browaru.

      • 10 32

      • gmina gdańsk w 1995 roku sprzedała 49% udziałów (9)

        • 33 4

        • Bo od czterech lat pakiet kontrolny miał ktoś inny (6)

          • 7 7

          • jeżeli 49% nic nie znaczyło, to dlaczego tak prujecie się o 30% Aramco w Lotosie? (5)

            • 24 8

            • Bo te 30% to całość konkretnego działu (4)

              Nie mniejszościowy akcjonariat

              • 6 20

              • co za bzdury :D (3)

                kręć dalej tą projekcję, dobry jesteś

                • 10 4

              • Ługinowcu, ja wiem, że dla Was 2+2=5 (2)

                Saudi Aramco przejęło na wyłączność obszary operacyjne:
                - produkcji i sprzedaży hurtowej paliw,
                - sprzedaży detalicznej paliw,
                - logistyki,
                - asfaltów oraz paliwa lotniczego.

                • 10 15

              • xxx (1)

                Ale Lotos nadal istnieje, a browar juz nie;) -Łyso?

                • 17 4

              • Cierpliwości

                • 4 2

        • W 1991 skarb państwa sprywatyzował browar (1)

          Jesienią 1991 roku większościowy pakiet akcji browaru zakupili Australijczycy i Holendrzy, przemianowując go na: Hevelius Brewing Company Ltd. W 1994 roku zakład wyprodukował około 400 tysięcy hektolitrów piwa w pięciu gatunkach: Gdańskie, Artus, Remus, Hevelius i Kaper Królewski. Ponieważ nie zaspokajało to w pełni potrzeb Trójmiasta i województwa, zaplanowano zwiększenie mocy produkcyjnych do miliona hektolitrów. Ale skończyło się na planach.

          1 lipca 1997 roku Hevelius Brewing Company Ltd. stracił odrębność prawną, stając się trzecim obok elbląskiego i braniewskiego browarem koncernu Elbrewery Company Ltd. z siedzibą w Elblągu, kontrolującego wówczas 18 procent polskiego rynku piwa. Zakładowi gdańskiemu nadano wówczas nazwę: Ełbrewery Company Ltd. Browar Hevelius.

          10 listopada 2000 roku ogłoszono decyzję o przygotowaniach do zamknięciu tego jedynego browaru w Gdańsku, a 28 lutego 2001 roku wręczono pisemne zwolnienia 187 zatrudnionym jeszcze pracownikom.

          • 22 0

          • Napisz co było w 1995

            Miasto Gdańsk i Kostecki sprzedali pozostałe 49%, z obiecanych 15mln na inwestycje dostali zero.

            • 0 0

    • Kacper no weź sie kompromituj

      • 9 17

    • otake polske walczylim

      • 10 1

    • KLD i Balcer...

      +skorumpowane władze miejskie. Co mogło pójś nie tak?

      • 18 6

    • Obrzucić bezsensownymi , wymyślonymi zmianami udziałów właścicieli to można teraz ale bajtkowi i reszcie tej bandy.

      • 5 14

    • Tak historia ograła Gdańsk i Gdanszczan (1)

      Duma Gdańskiego Grodu ;
      Brak zakładów Rybnych- za daleko od morza?
      Zakłady Mleczarski -pewnie małe spożycie mleka
      Browar zatrudniał w dobrym okresie produkcji ok 580 osób -w skali miasta pewni nic nie znaczący argument
      Stocznia Państwowa -tez nie potrzebna bo jest historycznym zakładem z Niemcem w tle
      Pytanie - czego nie będzie jeszcze w Gdańsku
      Tak na chwałę i potęgę
      O powyższym świadczy ,że zabrakło władz i rozumu a teraz już możliwości
      Uczy nas historia wybierajmy bogatych by rządzili a nie dziadków z łupieżem na marynarecce bo co ma Warszawa do Dumnego Grodu raz że daleko to jeszcze nie nasza ,i nienawidzi Gdańska
      Więcej wybierać lokalnie ,szanować i rozliczać
      Rozliczać bo jest za co ale i nagradzać bo również jest za co

      • 10 2

      • Władze Gdańska oddały też dochodowe, bardzo ważne

        Naszą wodą w kranach zajmowali się od lat Francuzi- olbrzymie zyski do ich kieszeni.
        Naszym ogrzewaniem mieszkań na osiedlach, oraz ciepłą wodą zajmują się Niemcy- ogromne zyski do ich kieszeni...
        To są efekty rządów mieszkających w Gdańsku prezydentów...
        O których nic złego powiedzieć nie można...

        • 17 1

    • Ci co dobili Browar i na tym zarobili

      Nigdy nie byli ukarani. A ich rodziny się wzbogaciły na tej zdradzie.

      • 11 0

  • (3)

    Świętować jubileusz firmy którą władze Gdańska zniszczyły. Żart czy to tak na serio?

    • 125 7

    • (1)

      Zapytaj się kto miał 51% udziałów i nie było to miasto

      • 7 10

      • Ale mogli zadziałać a nie godzić się na wszystko i siedzieć cicho jak mysz pod miotłą.

        • 10 4

    • " którą władze Gdańska zniszczyły"

      to ordynarne kłamstwo

      • 1 14

  • trudna sprawa (5)

    duży browar produkujący dobre piwo, w sposób klasyczny, ale żeby wychodziło opłacalnie. Niemniej Grupa Żywiec nic tu nie chciała próbować, tylko niszczyć

    • 152 6

    • Grupa Żywiec nie miała wiele do gadania (2)

      Bo w tym czasie była już pod kontrolą Heinekena.

      • 14 6

      • Ten browar cały czas od 1991 roku był pod kontrolą Heinekena (1)

        • 0 1

        • Tak było

          W 1991 roku jeszcze nie, ale pan Myers wiedział co zrobi za jakiś czas, bo założył spółę w Holandii i wówczas wiedział, że sprzeda udziały w nich Heinekenowi. Proces trwał 2-3 lata zanim stało się jasne. Co na ten temat wie były udziałowiec pan Jan Cz. i osoby które siedziały przy stole ś.p. Zdzisław Bogusz, ś.p. Edward Zawartka oraz inni w tym i jak....

          • 1 0

    • Konkurencja.

      Udało się im to zrobić, niedługo sami polegną.

      • 12 2

    • nie "Grupa Żywiec"

      tylko jej zarząd z prezesem, nie Polakiem , ale obywatelem Holandii, bynajmniej nie z polskim, ani holenderskim nazwiskiem.

      • 6 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie w 1967 r. pojawiła się ekipa "Czterech pancernych"?

 

Najczęściej czytane