• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

101 lat od wizyty Paderewskiego w Gdańsku

Patryk Toczyński
28 grudnia 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.
  • W Gdańsku jest obecnie m.in. szkoła oraz ulica pamięci świetnego kompozytora i wielkiego polskiego patrioty.

Ignacy Jan Paderewski 101 lat temu, dokładnie w nocy z 24 na 25 grudnia pojawił się w Gdańsku. Był on wprawdzie w naszym mieście jedynie przejazdem w drodze do Poznania, jednakże ówczesnym władzom niemieckim, jego wizyta w Gdańsku, była bardzo w niesmak. Dlaczego?



Paderewski mógł wybrać się znacznie szybszą drogą do Polski, jednak droga przez Gdańsk miała być symbolem oraz wyrazem manifestu politycznego - powrotu do Polski przez port, który przez stulecia był związany z państwem polskim. Władze Gdańska rzeczywiście miały czego się obawiać, patrząc na to jak zakończyła się wizyta naszego rodaka w Poznaniu - powstaniem wielkopolskim i przyłączeniem tego regionu do odrodzonej Rzeczypospolitej.

Kompozytor promujący niepodległość



Ignacy Jan Paderewski (1860-1941) urodził się w Kuryłówce na Podolu. Był wybitnym pianistą oraz kompozytorem. Działał również społecznie oraz jako polityk. Studiował muzykę w Instytucie Muzycznym w Warszawie oraz pianistykę w Wiedniu. W wieku 32 lat odbył trasę koncertową w USA. Inicjator i fundator wybudowania pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie w 1910 roku.

W czasie I wojny światowej intensywnie działał na rzecz polskiej niepodległości - zorganizował 300 wieców i spotkań, w czasie których w połączeniu z koncertowaniem, promował powrót państwa polskiego. Działał na rzecz werbunku do polskich ochotniczych oddziałów wojskowych w Paryżu. W wyniku jego starań do Armii Polskiej zgłosiło się około 30 tys. ochotników z USA! Był członkiem Komitetu Narodowego Polskiego w USA - złożył prezydentowi Stanów Zjednoczonych (Thomas Woodrow Wilson) memoriał, przekonujący go o konieczności odbudowy Polski jako niepodległego państwa. To dzięki niemu, 8 stycznia 1918 roku prezydent USA w orędziu do kongresu zawarł punkt, w którym była mowa o niepodległej Polsce. Zabiegał również z sukcesami o uznanie niepodległości Polski poprzez deklarację przez Francję, Wielką Brytanię oraz Włochy 3 czerwca 1918 roku.

Wizyta Paderewskiego w Gdańsku



W nocy z 24 na 25 grudnia 1918 roku przybył wraz żoną do Gdańska (Nowy Port) na brytyjskim krążowniku "Concord" jako oficjalny członek misji brytyjskiej, co miało stanowić dla niego gwarancję bezpieczeństwa w czasie podróży przez tereny zaboru pruskiego. 25 grudnia przed południem był witany przez Polaków na Dworcu Głównym w Gdańsku, zatrzymał się na jedną noc w hotelu "Danzigerhof" (obecnie stoi w tym miejscu budynek LOT-u).

25 grudnia w hotelu "Danziger Hof" Paderewski spotkał z delegacją z Poznania witającą go w Polsce, lokalnymi działaczami gdańskiej Polonii oraz przedstawicielami Pomorza. Spotkanie to miało na celu omówienie kwestii Gdańska oraz dostępu Polski do morza. Niemiecka prasa oraz opinia publiczna określiła to spotkanie "Tajną Polską Konferencją w Gdańsku". Nastroje władz i ludności niemieckiej nie były przychylne wizycie Paderewskiego w mieście.

Następnego dnia Paderewski opuścił Gdańsk, a odśpiewaniem hymnu pożegnała go gdańska Polonia. Udał się do Poznania - gdzie jego wizyta była bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania wielkopolskiego - dzięki któremu Wielkopolska znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej Polski.

Apolityczny polityk zostaje premierem



W styczniu Józef Piłsudski (naczelnik państwa polskiego) powołał go na stanowisko premiera oraz ministra spraw zagranicznych - był osobą apolityczną, niezrzeszoną z żadnym stronnictwem - liczyło się dla niego dobro Polski i działanie ponad podziałami. Wspólnie z Romanem Dmowskim stanowił delegację podczas Paryskiej Konferencji Pokojowej. W imieniu Polski złożył 28 czerwca 1918 podpis pod traktatem wersalskim.

9 grudnia 1919 roku ustąpił z funkcji premiera i w kolejnym roku wyjechał do Szwajcarii. Nadal reprezentował Polskę oraz jej interesy poprzez działalność przy Radzie Ambasadorów oraz Lidze Narodów. Będąc w Szwajcarii zaangażował się w latach 30. XX wieku w ruch antysanacyjny (w opozycji do polskiego rządu). Spotkał się również w swoim domu w Szwajcarii z Wincentym Witosem, gen. Władysławem Sikorskim czy gen. Józefem Hallerem.

Po wybuchu II wojny światowej objął przewodnictwo w powstałej we Francji, Radzie Narodowej RP, a jego Szwajcarski dom stał się zarazem istotnym miejscem dla polskiej emigracji politycznej. W 1940 roku wyjechał do USA, gdzie organizował pomoc dla ofiar wojennych w Polsce. Wtedy w przemówieniach, spotkaniach politycznych, a także publikacjach w prasie apelował do świata o pomoc dla Polaków.

Prochy tylko w niepodległej Polsce



Zmarł 29 czerwca 1941 roku w Nowym Jorku - został pochowany na cmentarzu wojskowym Arlington w Waszyngtonie. W 1992 roku jego prochy zostały sprowadzone do Ojczyzny i są złożone w archikatedrze św. Jana w Warszawie. Zgodnie z wolą samego Ignacego Paderewskiego, jego prochy spoczęły w niepodległej Polsce.

Był wybitnym muzykiem, który koncertował w USA, Kanadzie, Europie (Francja, Belgia, Wielka Brytania, Szwajcaria, Włochy, Polska, Austro-Węgry, Niemcy, Hiszpania, Czechy), Australii i Nowej Zelandii. Z działalności koncertowej zarabiał na owe czasy krocie, które pozwoliły mu żyć bardzo dostatnio (często mieszkał w hotelach oraz był filantropem). Nierzadko udzielał również koncertów charytatywnie - oddając zyski z nich dla ofiar wojny i kombatantów.

Odznaczony m.in. Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego, Wielką Wstęgą Orderu Polonia Restituta i pośmiertnie Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Od 30 marca 1976 jest patronem jednej z nowo utworzonych wtedy ulic na Suchaninie, powstałych w związku z budową osiedla z wielkiej płyty. 10 maja 1991 roku, Szkoła Podstawowa nr 42 (ZSP nr 2 w Gdańsku) otrzymała imię zasłużonego dla naszej niepodległości Polaka - w dziesiątą rocznicę powstania szkoły. W SP nr 42 im. I. Paderewskiego na Suchaninie znajduje się hol poświęcony jego pamięci.

źródła:
1. Zarys Dziejów Suchanina, P. Toczyński, Gdańsk 2018
2. Paderewski w Gdańsku przed stu laty, W. Borzestowski, 30 dni nr 6/2018, Gdańsk 2018
3. https://www.polskieradio.pl
4. https://encyklopedia.pwn.pl/
5. http://www.paderewski.muzykologia.uj.edu.pl
Patryk Toczyński

Co Cię gryzie - artykuł czytelnika to rubryka redagowana przez czytelników, zawierająca ich spostrzeżenia na temat otaczającej nas trójmiejskiej rzeczywistości. Wbrew nazwie nie wszystkie refleksje mają charakter narzekania. Jeśli coś cię gryzie opisz to i zobacz co inni myślą o sprawie. A my z radością nagrodzimy najciekawsze teksty biletami do kina lub na inne imprezy odbywające się w Trójmieście.

Opinie (17)

  • Pochodził z Podola, to już nie w Polsce. Czyli jego krewni to teraz Ukraińcy. (1)

    • 0 3

    • ?

      Zobacz jak wyglądała mapa Rzeczpospolitej Polski w latach 1920-1939 i poczytaj o jego krewnych i co się z nimi stało.

      • 0 0

  • Ignacy Jan Paderewski - człowiek wybitny

    obecne zera w polityce mogły by mu podeszwy czyścić na ulicy co najwyżej...

    • 2 0

  • Podróż w czasie?

    Skoro Paderewski by w Gdańsku w nocy z 24/25.12 to jakim cudem władze Gdańska mogły wiedzieć, że jak Paderewski będzie w Poznaniu 27.12 to wybuchnie Powstanie Wielkopolskie?

    • 1 0

  • fatalnie napisane

    Temat ciekawy, ale tekst napisany nieporadnie i do tego roi się od błędów stylistycznych: "bardzo w niesmak", "powrót państwa polskiego", "oficjalny członek", "w granicach II Rzeczypospolitej Polski", "niezrzeszoną z żadnym stronnictwem"...

    • 0 1

  • Jak zwykle bezbłędnie

    Panie Patryku dziękuję za bardzo Ciekawy artykuł . Naprawdę miło się Pana czyta i czuć że w tekście jest to coś pasja? Pana wykłady ,spacery,blog to jest to pozdrawiam

    • 1 1

  • Gratulacje panie Patryku. Dziękuję za ciekawy artykuł :)

    • 2 1

  • Muzeum Figur Woskowych Madame Tussauds w Londynie

    Jeszcze w 1981 roku byla tam figura woskowa Paderewskiego premiera rzadu Polski i najlepiej zarabiajacego artysty wszechczasow. Warto wspomniec, ze w czasie podrozy koncertowych podrozowal ze swoim fortepianem i kucharzem.

    • 2 0

  • do tej pory patrioci są niemile witani w Gdańsku

    Wciąż opcja proniemiecka, Paderewski byłby zawiedziony.

    • 1 4

  • Dziękuję Panie Patryku za artykuły na temat Naszej Małej Ojczyzny -Suchanina. Dziękuję również za całą pracę nad historią Suchanina i okolic. Oby udało się Panu wydać książkową wersję monografii Suchanina, może jako życzenie Noworoczne

    • 5 1

  • Ktos (3)

    I czym się tu podniecać...

    • 1 18

    • jakby inaczej !

      poniewaz niema ani slowa o kasie
      i tym podobnym !!!
      smutne !!!

      • 1 0

    • Polak i Patriota (1)

      bo był Wielkim Polakiem i Patriotą, który coś dobrego dla Polski zrobił, w odróżnieniu od twojego guru z Żoliborza

      • 2 0

      • Jesteś pewien?

        A może to wielbiciel schetyny? Albo biedronia?

        • 0 2

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Pierwsza regularna wodna linia pasażerska łączyła Gdynię z:

 

Najczęściej czytane