• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Poranne mgły, Smętna, Tandeta. Nietypowe nazwy ulic Trójmiasta

Agnieszka Śladkowska
25 kwietnia 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Niektóre nazwy gdańskich ulic zostały przetłumaczone dosłownie, jak Tandeta czy Gnilna, inne - jak np. Mieszczańska czy Ogarna - to wynik ulepszeń urzędników. Gdyby nie to, mielibyśmy ulice: Skocz po piwo i Psią. Niektóre nazwy gdańskich ulic zostały przetłumaczone dosłownie, jak Tandeta czy Gnilna, inne - jak np. Mieszczańska czy Ogarna - to wynik ulepszeń urzędników. Gdyby nie to, mielibyśmy ulice: Skocz po piwo i Psią.

W Trójmieście jest sporo ulic o specyficznych nazwach. Czopowa, Tandeta, Głucha, Porannych Mgieł, Gnilna jednych bawią, innych dziwią lub konsternują. Jedne to wynik tłumaczenia niemieckich nazw, inne to kreatywność radnych lub zacieranie bardziej problematycznych śladów po zamierzchłych bohaterach.



Czy nazwa ulicy ma dla Ciebie znaczenie przy kupowaniu mieszkania?

Kiedy jedna z przyjezdnych bydgoszczanek kupiła mieszkanie w Gdańsku, wszystko wydawało się idealne, poza nieprzyjemną nazwą ulicy. Czym prędzej więc wybrała się do Urzędu Miasta, żeby felernej nazwy się pozbyć, bo - jak mówiła - żaby w nazwie Żabi Kruk zobacz na mapie Gdańska brzmią wyjątkowo okropnie. Gdyby jednak wiedziała, że nazwa ulicy jest wynikiem niedokładnego tłumaczenia niemieckiego Poggenpfufl, pewnie odetchnęłaby z ulgą, bo jednak lepiej mieszkać przy Żabim Kruku niż przy Ropuszym Bajorze.

- Do zmiany nie doszło, bo musieliby wyrazić zgodę mieszkańcy. Tak było np. podczas zmiany nazwy ulicy we Wrzeszczu z ul. Mireckiego na ks. Zator Przytockiego zobacz na mapie Gdańska. Zmiana ulicy poprzedzona była wykonaniem ankiety wśród mieszkańców, bo wiąże się np. z wymianą dokumentów - tłumaczy Magdalena Kuczyńska z biura prasowego UM Gdańsk.

W podobnej sytuacji jest więcej ulic. Polskie tłumaczenia po 1945 r. były często jedynie zbliżone, lub nawiązujące do niemieckiego oryginału, a czasem po prostu błędne. Niektóre ulice omyłkowo zamieniono ze sobą. Tak stało się z ulicą Łąkową zobacz na mapie Gdańska i okoliczną Wierzbową zobacz na mapie Gdańska.

Czasem nazwy też celowo modyfikowano. Np. z ul. Psiej zrobiono Ogarną zobacz na mapie Gdańska, bo - jak opowiadają przewodnicy - założono, że nikt nie będzie chciał na niej mieszkać. Co ciekawe, nie było już takiej refleksji np. przy Krowiej zobacz na mapie Gdańska.

Niektóre z ulic nie mogły też otrzymać oryginalnego niemieckiego brzmienia z powodów politycznych. Np. główna ulica w Sopocie jest świetnym odzwierciedleniem zmieniającej się sytuacji politycznej. Obecna Aleja Niepodległości zobacz na mapie Gdańska była do 1979 roku ulicą 20 Października (dla upamiętnienia dojścia do władzy w 1956 r. Gomułki) a wcześniej nosiła nazwy Stalina, Hitlerstrasse, Danzigerstrasse.

Przy niektórych ulicach nadal odbywają się spory, czy patron jest wystarczająco godny, żeby został upamiętniany w ten sposób.

- Są takie ulice, że słabo się robi i wszystko się gotuje. Np. ulica Rzymowskiego, średniej jakości pisarza, który przed wojną był wielkim zwolennikiem Piłsudskiego, a po wojnie jeszcze większym Bieruta. Człowiek - chorągiewka. To niemoralne, żeby ktoś taki miał swoją ulicę. Podobnie sytuacja ma się z Berlingiem, którego zachowanie jest dyskusyjne. Żeby dostać swoją ulicę, osoba powinna być wzorem do naśladowania. I mam nadzieję, że dni tych panów są policzone - opowiada Małgorzata Sokołowska, znawczyni historii i autorka Encyklopedii Gdyni.

Sporo jest też ulic, których patroni w rzeczywistości nie istnieją, bo osoba nadająca nazwę błędnie przepisała nazwisko albo zmieniła imię zasłużonego. I tak np. nikt nie słyszał o gen. Józefie Fiszerze zobacz na mapie Gdańska. Generał, który zmarł podczas wyprawy z Napoleonem miał na imię Stanisław. Za to ceniony gdański malarz, na którego cześć nadano nazwę jednej z ulic na Stogach zamiast Wilhelm Stryjewski zobacz na mapie Gdańska, nazywał się Wilhelm Stryowski.

Temat poprawienia błędów był poruszany już kilka razy. I miał być wprowadzony razem z dowodami, w których miało nie być adresu. Dowody są, a Stanisława Fiszera jak nie było, tak nie ma.

Problematyczne dla mieszkańców mogą być też nazwy ulic, których brzmienie nie nasuwa miłych skojarzeń. Szczególnie Śródmieście obfituje w specyficzne nazwy, do których większość długoletnich mieszkańców się przyzwyczaiła, ale turystów i niedawno zamieszkałych w Trójmieście dziwią. Mieszkanie na ulicy Czopowej zobacz na mapie Gdańska, Gnilnej zobacz na mapie Gdańska, Tandety zobacz na mapie Gdańska może rodzić nieprzyjemne skojarzenia. Skąd się wzięły?

- Tandeta to nazwa dokładnie przetłumaczona z niemieckiego Tagnetergasse, a wzięła się od rynku staroci, który tam funkcjonował. Podobnie Gnilna, z niemieckiego Faulgraben, co dosłownie oznacza zgniły rów, a jej nazwa powstała od pozostałości fosy, która właściwie była kanałem odciętym od cyrkulacji, w którym stała gnijąca woda. Czopowa natomiast to wynik niezauważenia kontekstu. Nie chodziło tu o czop, szpunt od beczki, ale o Zachariasza Zapfa (Zappio), browarnika, który miał tam browar - wyjaśnia Aleksander Masłowski, znawca gdańskiej historii.

Ale nie tylko Śródmieście dostarcza tak specyficznych nazw. Na Dolnej Oruni znajdziemy np. ulicę Smętną zobacz na mapie GdańskaGłuchą zobacz na mapie Gdańska.

- Z moich doświadczeń wynika, że ludzie preferują mieszkać na ulicach o nazwach kwietnych, drzewnych lub takich, które nadano na cześć władców. Np. ul. Gnilna, Smętna czy Głucha nie kojarzy się dobrze, może budzić różne emocje i zdarzy się, że ktoś wprost stwierdzi, że to brzydka nazwa. Ale też nie zdarzyło mi się jeszcze, żeby to był powód zrezygnowania z zakupu nieruchomości - przyznaje Ewa Arcisz, agent nieruchomości z Flat Info.

Zdecydowanie mniej ciekawych i ekscentrycznych nazw dostarcza Gdynia. Z tych zapadających w pamięć można wymienić m.in. Śliską zobacz na mapie Gdyni, Porannych Mgieł zobacz na mapie Gdyni, Pustą zobacz na mapie Gdyni czy Rtęciową zobacz na mapie Gdyni.

Wnioski w sprawie nadania nazw mogą zgłaszać także mieszkańcy, jeśli więc kupimy nieruchomość na ulicy, która nie ma jeszcze nazwy, mamy dużą szansę, że urzędnicy przystaną na naszą propozycję, a poza własną satysfakcją zostanie nam jeszcze chwała lub pogarda kolejnych zadowolonych lub zniesmaczonych pokoleń. Choć ciężko będzie pokonać niemiecką kreatywność.

- Dawna nazwa Mieszczańskiej zobacz na mapie Gdańska - Bierholdsche Gasse w polskim tłumaczeniu to mniej więcej skocz po piwo. Gdyby ją po prostu przetłumaczono, byłaby to na pewno najbardziej zabawna nazwa w Trójmieście - wyjaśnia Masłowski.

Opinie (307) 7 zablokowanych

  • A ja chodzę do ginekologa na ul. Rzeźnicką :-) (7)

    Ale pan na szczęście podczas badania nie jest rzeźnikiem.

    • 125 15

    • (2)

      Na Rzeźnickiej jest skarbówka, LoL :D

      • 72 0

      • do US pasuje Rzeźnicka:D (1)

        do US pasuje Rzeźnicka:D

        • 25 1

        • Dziękuję, Kapitanko Oczywista!

          • 4 3

    • Wyczuwam kłopoty (2)

      A ja wieczorem wracając z N13 idę przez ulicę Kłopot : )
      a ulica wśród działek.

      • 12 1

      • Moniko, po co nocami chodzisz tam? nic wiecej nie jeździ? przecież tak łądnie się niby tramwaje rozwijają (1)

        w mieście budyniowym....

        • 9 7

        • Idź być zrzędliwy gdzie indziej

          A co do ulicy Kłopot to nie polecałbym tam nocnych spacerów, bo jak sama nazwa wskazuje - może być kłopot :)

          • 7 0

    • BPP

      Sopot. Bitwy Pod Plowcami .. a kolega moj mieszka na ul."Przy Krzyzu"

      • 4 0

  • Na Tandecie są dobre restauracje chociaż. (3)

    • 39 3

    • Mieszkancy Galaktycznej patrza na reszte mieszkancow jak na g... :)

      • 18 0

    • a pamięta ktoś Lumumby, Świerczewskiego, Rokosowskiego? (1)

      • 11 0

      • jeszcze Marxa

        ale nie Braci Marx ;)

        • 3 0

  • (21)

    To jeszcze nic, w porównaniu z Warszawą, tam komisja od nazw ulic już nie ma pomysłów... Wynalazki jak ul. Katalogowa, Kwadratowa, Taśmowa, Codzienna, Pospolita, Twórcza, Echa Leśne...

    • 67 0

    • Nie ma to jak w Warszawie (9)

      np Gnojna

      • 29 3

      • (5)

        A u nas "Gnilna", no i czym to się różni?

        • 9 7

        • A co Wam te nazwy przeszkadzają? (4)

          Jak dla mnie to fajnie właśnie mieszkać przy ulicy o oryginalnej nazwie. Grunwaldzkich, Niepodległości itp. pełno w każdym mieście a taka Gnilna niepowtarzalna, jeszcze ciekawiej jakby przetłumaczyć dosłownie i mowić że się mieszka przy Zgniłym Rowie

          • 25 2

          • (3)

            W Toruniu jest ul. Wielki Rów, co Ty na to?

            • 8 1

            • Całkiem fajna nazwa (1)

              ale do Zgniłego Rowu się nie umywa.

              • 9 1

              • To raczej Zgniły Rów się nie umywa. A czemu się nie umywa? Bo zgniły. A czemu zgniły?

                • 2 2

            • Gdyby taka ulica była w miejscowości Majtki to bym sie tam od razu przeprowadził

              Na pytanie policji o miejsce zamieszkania odpowiadałbym przy Wielkim Rowie w Majtkach.

              • 45 1

      • w Wawie praskie ulice maja swoje piosenki (1)

        Harmonia z cicha na 3/4 gra....
        Spokojnie bo sie moze skonczyc zle, gdy na Gnojnej bawimy sie :)

        • 6 1

        • Harmonia na 3/4 rżnie - tak do rymy źle

          • 1 0

      • Wiejską w W-wie powinni zmienic na Gnojną

        • 3 0

    • W Warszawie mają ulicę ' Na bateryjce' więc mnie już nic nie zdziwi. (4)

      Choć Lastadia w Gdańsku ładnie brzmi..

      • 22 1

      • MT (3)

        Czyżbyś sadził(a), że chodzi o bateryjkę do pilota? ;-)
        No a Lastadia - w rzeczy samej ładnie.

        • 6 0

        • (2)

          Co to znaczy "lastadia"?

          • 5 2

          • Siedzisz przed kompem i nie potrafisz znaleźć?

            Polecam gedanopedia.pl

            • 7 0

          • Łaszt - miara objętości, ładunek

            • 2 0

    • U nas tez jest kwadratowa

      • 1 0

    • musi być jakaś alternatywa (1)

      • 2 0

      • Albo z cztery

        • 1 0

    • piszesz o wynalazkach a mi się nasunęło, że w Warszawie również jest ulica Wynalazek :)

      • 4 0

    • Ha! To jeszcze nic!

      Pomijając Warszawę (Cyrulików, Szatkowników, Kartonowa itp) to największe jaja są w podmiejskich osiedlach i willowych wsiach, i tak:
      - Wólka Kozodawska pod Piasecznem (wille warszawiaków) - ul. "Gruszek i Jabłuszek"
      - całe Zalesie Górne (też wille warszawiaków), np: Leśnych Boginek, Wiekowej Sosny, Młodych Wilcząt, Droga Dzików, Zaczarowanej Róży, Sinych Mgieł, Szmaragdowych Żuków, Kwiat Paproci...

      https://www.google.pl/maps/@52.0242952,21.0387625,16z

      • 5 0

    • W Warszawie jest reż ulica Wybieg, Etiudy Rewolucyjnej,...

      • 1 1

  • W Gdyni nie ma Grunwaldzkiej. (12)

    Jak to możliwe? W każdym mieście jest Grunwaldzka?

    • 51 9

    • (3)

      Gdyni jeszcze nie było na świecie, jak była bitwa grunwaldzka, to co tam upamiętniać?

      • 25 18

      • to w calyk chwarznie trzeba by bylo zmieniac (2)

        Skoro nazwy są tam od postaci mitologicznych

        • 23 0

        • (1)

          W kraju, w którym parlamentarnie uchwalono historyczną obronę Częstochowy, nie jest to problemem.

          • 5 6

          • Dokładnie

            Zwłaszcza, ze w kilkunastu miastach spotkałem się z nazwą ulicy: Andrzeja Kmicica, Pana Wołodyjowskiego czy Oleńki.

            • 0 2

    • ulica

      plac Grunwaldzki

      • 23 0

    • Za to w każdym polskim mieście (1)

      jest ulica albo aleja Zwycięstwa. Najbardziej popularna nazwa:-)

      • 10 1

      • najpopularniejsza jest chyba

        Piłsudskiego.

        A po wyborach zapewne Lecha i Marii Kaczyńskich ;)

        • 4 2

    • Jest za to Plac Grunwaldzki.

      • 10 0

    • w każdej mieście znajdziesz Mickiewicza i slowackiego

      • 8 0

    • nazwy ulic

      Ale jest plac Grunwaldzki

      • 4 0

    • jest przecież Plac Grunwaldzki

      • 2 0

    • Grunwaldzka w Gdyni

      Jest natomiast w Gdyni Plac Grunwaldzki (a przynajmniej był) - nieco na południe od Skweru Kościuszki.
      /gen/

      • 0 0

  • Hmm (12)

    Nie zapominajmy o bpa Antanasa Baranauskasa w Gdyni na Chwarznie.

    • 70 0

    • podoba mi sie w Gdyni to, (2)

      Że nazwy ulic są ciekawie nadane. Np. na Dąbrowie przyprawy, na Obłużu rzemiosla.

      • 23 2

      • (1)

        na dabrowie/karwinach warzywne, na meksyku owocowe.

        • 13 5

        • Na Meksyku powinny być nazwy ulic od chorób wenerycznych

          albo znanych przestępców.

          • 19 2

    • no co ty, naprawdę jest taka ulica u was? (6)

      To ciężko po polsku powiedziec, a weź podaj ten adres jakiemuś murzynowi lub ciapatemu, to Se język pokaleczy

      • 8 4

      • Oni akurat mają wprawę w czytaniu,bo sami często mają nie gorsze nie gorsze nazwiska. Przeczytaj proszę szybko "Rabesandratana Nadżinanadżad" ;)

        • 10 0

      • (4)

        Dla murzynow nazwy sie zmieni powidzmy na Makumby czy Lumumby

        • 10 2

        • Lumumbowo (3)

          W Łodzi jest ul. Lumumby i wielkie miasteczko studenckie Lumumbowo. Procz tego jest ul. Smutna, na ktorej miesci sie cmentarz, wiezienie oraz osrodek egzaminacyjny na prawo jazdy :-D

          • 24 1

          • W Gdańsku też była

            Niestety zmienili na Jagiellońską

            • 8 2

          • Zgadza się, przy Smutnej zdawałem egzamin na prawko...

            To były czasy.. łódzkie; ))

            • 7 0

          • ulica Smutna z cmentarzem, w dzielnicy Doły

            tak precyzyjnie ;) najbardziej chyba depresyjne miejsce ;)

            • 7 0

    • stary, wygrales z ta nazwa ulicy :-) (1)

      Tak z***..nej nazwy dawno nie słyszałem. Weź taki adres komuś podaj, albo powiedz to taksówkarzowi po pijaku

      • 15 6

      • Inaczej Antoniego Baranowskiego. Mieszkam na tej ulicy. Pozdrawiam.

        • 5 0

  • (11)

    Proponuję nową nazwę ulicy Długie Ogrody. Budyniowa, Kumoterska lub Obiecanek-Cacanek.

    • 150 19

    • masz na myśli chyba (3)

      Nowe Ogrody

      • 14 1

      • (2)

        Racja. Pomyliłem ulice.

        • 11 0

        • Hehe, przyjezdni... :)

          • 9 7

        • O, jakiś słój z Prabut chciał zabłysnąć.

          • 5 7

    • (1)

      Obiecanek-Cacanek! Rewelacja! Najlepiej jakies skrzyzowanie. To by brzmialo pieknie - rog Obiecanek-Cacanek :)!

      • 35 2

      • 3 maja - Cacanek
        Nowe Ogrody - Obiecanek

        • 2 0

    • (1)

      ul. PiSlamskich Separatystow
      ul. Zdradzonych o Świcie
      ul. Wiecznie niezdowolonych
      ul. Pękających Parówek
      ul. Belzebuba z Torunia
      ul. Jarozbawa Katyńskiego/Kłamczyńskiego

      • 35 26

      • a ulica: "Debila jednego, bzdety piszącego" to ci nie wystarczy?

        • 10 8

    • Budyniowa rulez

      • 4 0

    • Masz już Kaczyńskiego więc zamknij buzię.

      • 1 1

    • to może

      Kacperkowa?

      • 0 0

  • Czasy się zmieniają więc trzeba nadążyć, moje propozycje: (4)

    - Zapadniętej studzienki
    - Wysokich kolein
    - Wybitego zawieszenia
    - Kałużowa
    - Braku chodników
    - Propagandy sukcesów (zawsze na czasie)
    - Megalopolis
    - Opóźnień SKM
    - Awarii SKM
    - Najdroższego biletu

    • 204 21

    • jeszcze Malkontentów i Ciagle Niezadowolonych ze Wszystkiego (2)

      to ostatnie to musi być jakiś płac bo ulica może być za mało pojemna

      • 36 15

      • Ale siewykazalem co? Bedziesz czytal dumnie swoj post do wieczora? Ladny ranek. Ludzie dobry nastroj maja, zartuja to nie. Trafi się taki co innym zarzuci bycie malkontentem a sam wypisuje jak lysy czupryna o kant kuli. Radosci troche w sercu i na twarzy!

        • 10 13

      • Hejterow

        • 13 0

    • proponuje jeszcze "po dziurze" albo po prostu "dziurawą" :)

      • 3 0

  • A ja jestem dumny, że mieszkam na Mniszki. (2)

    I niech mi nikt nie waży tego zmienić.

    • 28 4

    • Hundegasse obecnie Ogarna

      Mój dziadek mieszkał przed wojną na Hundegasse czyli ul.Psia obecnie Ogarna

      • 5 0

    • ulica mlodosci budynia

      • 1 0

  • (9)

    Część historii to po pierwsze, a po drugie zmiana nazwy ulicy z brzydkiej na piękną sprawi, że życie na niej będzie piękniejsze? Sztuczne tworzenie wrażenia cudowności w naszym kraju...

    • 51 3

    • (8)

      To deweloperzy w tym przodują, bo ładne nazwy ładnie wyglądają w prospektach.... To nic,że do tych ulic Urokliwych i Ślicznopięknych dojeżdża się w praktyce po betonowych płytach, albo polną drogą po błocie...

      • 20 1

      • dokładnie-na ul. niepołomickiej deweloper zbudowal osiedle lazurowe (7)

        A tam wszędzie pola, błota i nic nie ma , a psy ch.jami wode piją

        • 19 0

        • (4)

          A jakie miał zbudować? No spróbuj wybudować i sprzedać "Osiedle Psie Pole" ;)

          • 6 1

          • powiedz to wrocławianom (3)

            • 12 0

            • (1)

              A tam takie jest?

              • 0 0

              • taka jest tam cala dzielnica.

                https://www.google.pl/maps/place/Wroc%C5%82aw/@51.1464525,17.0329339,15z/data=!4m2!3m1!1s0x470fe9c2d4b58abf:0xb70956aec205e0f5

                • 0 0

            • Gdańsk Wrzeszcz & Wrocław Krzyki RuleZ

              • 2 0

        • najlepsze są osiedla koło wysypiska na szadółkach (1)

          osiedle lawendowe i cytrusowe.

          • 13 1

          • dowodzi to poczucia humoru deweloperów

            • 3 1

  • Wierny jak pies, Pies najlepszym przyjacielem człowieka. (3)

    A jak nazwać ulicę Psią to już źle!

    • 58 5

    • (2)

      To na pamiątke tych Ogarów, co poszły w Las. Poczytaj o Psach Wyklętych...

      • 11 0

      • Poprostu tłumaczenie ulica PSIA (1)

        Kocia, Krowia,

        • 0 0

        • lepiej zamiast Krowiej brzmiało by ul. Krowiego Placka

          • 9 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Promocja i dyskusja nad książką o historii 318. Dywizjonu Myśliwsko - Rozpoznawczego "Gdańskiego"

spotkanie

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku zbudowano żaglowiec, od 1930 znany jako "dar Pomorza"?

 

Najczęściej czytane