• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Migawki z historii. Duchowa broń Artura Greisera

Jarosław Kus
25 lutego 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat "Banany jedzą tylko dzieci bardzo bogate"
Widoczny na zdjęciu Targ Rybny, był niegdyś nie tylko miejscem handlu. W latach 20. i 30. odbywały się tutaj bijatyki pomiędzy bojówkami spod znaku swastyki a bojówkami spod znaku sierpa i młota. Widoczny na zdjęciu Targ Rybny, był niegdyś nie tylko miejscem handlu. W latach 20. i 30. odbywały się tutaj bijatyki pomiędzy bojówkami spod znaku swastyki a bojówkami spod znaku sierpa i młota.

Przeglądamy Gazetę Gdańską z 24 lutego 1931 r. Znajdziemy w niej relacje z bijatyk pomiędzy bojówkami nazistów i komunistów, które w latach 20. i 30. często rozgrywały się na ulicach Gdańska.



W drugiej połowie lutego 1931 r. policja gdańska pod zarzutem zabójstwa aresztowała hitlerowców SkibbegoSchnorrkowskiego. W czasie zamieszek z udziałem narodowych socjalistów i komunistów na Rybim Rynku (Targ Rybny) życie stracił bezrobotny robotnik Streng, zastrzelony przez chorążego partii hitlerowców Skibbego. Nie był to pierwszy taki jego wybryk, miał być bowiem wcześniej karany siedemnaście razy za napady, strzelaninę i poranienie młodzieży.


W tym samym czasie, w robotniczej części miasta, doszło do kolejnych zamieszek. Tym razem hitlerowcy, którzy postanowili przemaszerować do lokalu "Gewerbe-Halle", mieszczącego się przy skrzyżowaniu Schüsseldamm (pol. ul. Łagiewniki) i Faulgraben (pol. ul. Gnilna) natknęli się na grupę 50 komunistów. Policja ochraniająca pochód starała się nie dopuścić do większych awantur.

W stronę policjantów posypał się grad kamieni, jeden z nich trafiony został grudą lodu. Aresztowano tym razem komunistę Scharpringa i - mimo jego energicznej obrony i wrogiej postawy tłumu - odprowadzono na odwach. Niekiedy jednak bywało i tak, że policja otaczała kordonem walczące strony i nie interweniowała, czekając na rozwiązanie "sprawy" i dbając o bezpieczeństwo przypadkowych przechodniów.


Opisywane w nr 43 "Gazety Gdańskiej" z 24 lutego 1931 wydarzenia wpisywały się w sytuację polityczną ówczesnej Europy, a zwłaszcza Niemiec, bowiem lata 20. i 30. to czas narastających konfliktów między ugrupowaniami faszystowskimi i komunistycznymi. W Niemczech z tego konfliktu zwycięsko wyszli narodowi socjaliści pod przywództwem Adolfa Hitlera. NSDAP walczyła również o władzę w Wolnym Mieście Gdańsku. Jeżeli chodzi o tutejszą sytuację społeczno-polityczną, to - w dużym uproszczeniu - przypominała tę panującą na obszarze Niemiec.

W walce o władzę hitlerowcy nie przebierali w środkach, bardzo często uciekając się do przemocy i aktów terrorów. Podobnie zresztą czynili też ówcześni komuniści. Co ciekawe, w przemówieniu wygłoszonym na spotkaniu gdańskiej NSDAP, kierownik tutejszych hitlerowców, Artur Greiser, stwierdził, że hitlerowcy nie walczą terrorem, a... "inną bronią duchową". Winą za przemoc ogarniającą gdańskie ulice obarczył komunistów, a zajścia ostatnich dni miały być wywołane przez komunistów, stanowiąc przedsmak bolszewizmu.


Jedną z duchowych broni narodowego socjalizmu był wspomniany wcześniej Greiser. Weteran Wielkiej Wojny, po jej zakończeniu znalazł się w Gdańsku, gdzie z różnym powodzeniem usiłował znaleźć zatrudnienie, m.in. jako kierowca taksówki, czy wożąc motorówką turystów po porcie gdańskim. W roku 1924 współdziałał przy założeniu gdańskiego "Stahlhelmu" (pol. Stalowy hełm), paramilitarnej organizacji zrzeszającej niemieckich weteranów wojennych.


Zwolennik niemieckości Gdańska, od roku 1926 aktywnie zaangażował się w działalność antypolską, domagając się wyrzucenia Polaków z Gdańska. Od roku 1928 działacz gdańskiej NSDAP, w latach 1930-1933 sekretarz okręgu tej organizacji. W lipcu roku 1933 wybrano go na wiceprezydenta Senatu Wolnego Miasta Gdańska. W owym czasie prezydentem był inny działacz miejscowej NSDAP, Hermann Rauschning (1887-1982).

Artur Greiser, jeden z przywódców gdańskiej NSDAP. Artur Greiser, jeden z przywódców gdańskiej NSDAP.
Paradoksalnie - mówimy wszak o działaczu antypolsko nastawionej partii narodowosocjalistycznej - Rauschning był zwolennikiem porozumienia z Polakami. Jego działania zmierzające do normalizacji wzajemnych stosunków obydwu społeczności (m.in. zawarcie umów gdańsko-polskich, w tym też umowy w sprawie wykorzystywania przez Polskę portu w Gdańsku) budziły niezadowolenie nie tylko we własnej partii, ale i wśród opozycyjnych socjalistów!

Rauschning wystąpił również z propozycją ujednolicenia systemów gospodarczych Polski i Gdańska oraz założył Gdańskie Towarzystwo Badań nad Polską. Doprowadziło to do jego otwartej konfrontacji z gdańskim gaulaiterem (pol. szefem okręgu) Albertem Forsterem (1902-1952) i rezygnacji z urzędu w roku 1934. Nowym prezydentem Senatu WMG został... Arthur Greiser i pozostawał nim aż do 23 sierpnia 1939 r.

W latach 1939-1945 był Greiser namiestnikiem Rzeszy w Kraju Warty (okupowana przez Niemców Wielkopolska). Za popełnione z jego rozkazu zbrodnie wojenne został Greiser "zaproszony" na ostatnią w Polsce publiczną egzekucję. Skazanego na karę śmierci, wyrokiem Narodowego Trybunału Sprawiedliwości, stracono go 21 lipca 1946 r o godz. 7:00. rano. Greiser został powieszony na stokach poznańskiej cytadeli. Tym samym wyrokiem zwolniono go z kosztów sądowych...

Źródło: "Gazeta Gdańska" nr 43 z 24 II 1931 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Opinie (23)

  • (1)

    ".. zycie stracil bezrobotny robotnik.."

    • 7 4

    • A gdyby

      to był bezrobotny księgowy? Można byłoby napisać: ".. życie stracił bezrobotny księgowy.."? :-)

      • 4 1

  • Do autora! (3)

    Nie faszyści, a naziści. Jest zasadnicza różnica.

    • 12 5

    • I tak

      ...i nie. Sprawa jest trochę bardziej skomplikowana - nie można więc stwierdzić jednoznacznie, że różnica jest "zasadnicza". Nie ulega bowiem wątpliwości, że obie doktryny nie tylko nie pozostawały w sprzeczności, ale wręcz - w wymiarze praktycznym - uzupełniały się.

      "Narodowy socjalizm, nazizm (skrót od niem. Nationalsozialismus), czasem określany również jako hitleryzm (od nazwiska Adolfa Hitlera) rasistowska, antykomunistyczna, antydemokratyczna i antysemicka ideologia Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotników (NSDAP). Niemiecka skrajna odmiana faszyzmu, opierająca się na biologicznym rasizmie, w szczególności na antysemityzmie, czerpiąca z haseł zarówno nacjonalistycznych, jak i socjalnych, trudna do jednoznacznego uplasowania na klasycznej osi prawica-lewica. Ideologia państwowa w czasie sprawowania władzy w totalitarnych Niemczech przez NSDAP w latach 1933-1945..."
      https://pl.wikipedia.org/wiki/Narodowy_socjalizm

      "Nazwa faszyzm określała pierwotnie jedynie system polityczny powstały po pierwszej wojnie światowej we Włoszech. Wkrótce jednak została rozciągnięta na inne reżimy polityczne powstające w kolejnych latach w innych państwach, przede wszystkim w Niemczech, po zdobyciu władzy przez nazistów. Wciąż dyskusyjna jest kwestia pokrewieństwa pomiędzy faszyzmem włoskim a reżimami autorytarnymi zainspirowanymi włoskim przykładem..."
      https://pl.wikipedia.org/wiki/Faszyzm

      • 5 0

    • Jaka ? (1)

      • 1 1

      • Niewielka

        i przenikająca, tzn. obie doktryny żyły i dalej żyją w symbiozie. Żyją i odżywają. A warunki do odżywania mają sprzyjające także dlatego, że narasta frustracja zwykłych ludzi. I ta frustracja sprzyja radykalizacji postaw... Dlatego też od nazwy bardziej istotna jest treść.

        • 1 1

  • Tęsknota (2)

    Brak tego niemieckiego porządku w Gdańsku teraz...

    No cóż, może pan Jaworski to naprawi za niedługo...

    • 10 21

    • naprawi tak jak stocznie gdańską

      • 9 2

    • jesteś głupi, czy z milicji?

      • 7 2

  • (2)

    Cytuje,, lata 20-30 to czas narastających konfliktów między ugrupowaniami faszystowskimi i komunistycznymi" Ale nazim to nie faszyzm! To dwie zupełnie inne doktryny polityczne rózniące się pod wzgledem ideowym , gospodarczym itd. Ludzie piszą o nazistach różne ,rzeczy a nawet wielu nie wie ,że wielu nazistów to zapaleni okultyści , narkomani (Herman Goering ). Ktoś kto jest historykiem lub interesuje się historią zanim zacznie badać nazizm , faszysm , komunizm powinien wpierw przyjrzeć się końcówce XIX i pierwszym dwóm dekadą XX wieku aby dostrzec podwaliny pod dyktatorskie reżimy panujące w Europie w XX w Ale artykul ciekawy i obiektywny.

    • 5 3

    • Nie odrębną, tylko - zgodnie z wiedzą politologiczną - (1)

      nazizm jest jedną z odmian faszyzmu. Przedziwną, ale jednak ewoluował z tego samego pnia.

      • 2 0

      • Nie. Włochy za czsów Mussoliniego mają dużo więcej cech wspólnych z Hiszpanią za czasów Franco .

        • 0 0

  • Literówka (2)

    Powinno być Arthur Greiser.

    • 0 2

    • Chyba Orto z miodem w uszach...

      • 0 0

    • Dopuszczlna i stosowana

      jest polska pisownia imienia: Arthur - Artur.

      http://www.nasza-wielkopolska.eu/Wiesci_z_regionu/Historia_Wielkopolski/Jak_zyl_Artur_Greiser_w_Kraju_Warty.html

      • 1 0

  • (5)

    Stop historyjkom o niemiaszkach. Pieprzone germanskie pomioty

    • 8 9

    • Nie sądzisz,

      że lepiej poznać "historyjki", niż żywić się tylko mitami i konfabulacjami? "Historyjki" poprawiają myślenie, mity i konfabulacje - tylko odruchy.

      • 3 0

    • (1)

      Ale portal jest też o Gdańsku ! A Gdańsk ma bardzo dużo z kulturą i historią Niemoecką! Jak jesteś taki bystry to naposz coś o historii Polaków ale obiektywie! Nie bajki i mity !

      • 3 2

      • Otóż to.

        A w czasach hanzeatyckich narodowość w ogóle nie była zagadnieniem pierwszoplanowym. Liczyła się ekonomia (interes + zysk).

        • 2 0

    • Komuch

      Lepiej pisać jak to pięknie było za komuny?

      • 0 0

    • Zauważ,

      że są też teksty o Polakach... jesteś nieuważny :-)

      http://historia.trojmiasto.pl/Migawka-z-historii-ryzykowal-zycie-by-wyplacic-pensje-n98622.html

      • 0 0

  • Artykuł dedykowany miłośnikom starego, dobrego przedwojennego miasta Danzig. (1)

    • 3 2

    • Historia prawdziwa jest

      nie wtedy, kiedy pomijamy wydarzenia, które nie podobają się nam. Ona jest prawdziwa wtedy, gdy poznajemy jak najwięcej faktów. I tylko wtedy możemy pokusić się o oceny. I każdy z nas ma prawo do własnych ocen.

      • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie pochowani są średniowieczni pomorscy władcy?

 

Najczęściej czytane